1001 kiểu siết nợ của ngân hàng

5 loại “con nợ” ngân hàngphải dùng các biện pháp “siết” với nhiều cấp độ khác nhau. Cấp độ 1 nhẹ cũng chỉliên tục “nã” điện thoại nhắc nhở. Cấp độ khác thì “quăng” xích bắt xe, hay túmcái gì sờ, nắm được…

Báo cáo của Ngân hàng Nhà nướccho thấy, tình hình nợ xấu tại các ngân hàng thương mại gia tăng khá lớn. Nợ xấuchung của hệ thống ngân hàng ở mức 3,3% tổng dư nợ, cao hơn so với mức 2,14% vàocuối năm 2010. Trong năm 2011 đã có khoảng gần chục ngân hàng có tình trạng nợxấu tăng so với năm 2010.

NHNN đã có cảnh báo về tình trạng này, bởi đây cũng là một trong những tiêu chíđể phân loại nhóm các ngân hàng được cấp tăng trưởng tín dụng trong năm 2012.

Cũng chẳng phải chờ NHNN thúcgiục, nhiều ngân hàng đã rốt ráo đốc thúc thu hồi các khoản nợ tín dụng bằngnhiều chiêu “độc” khác nhau.

Cấp độ 1: Nhẹ nhàng “nã” điện thoại

Trong nghiệp vụ ngân hàng, có thể hiểu nôm na nợ xấu là các khoản vayquá hạn. Nhưng khoản vay quá hạn cũng được chia thành nhiều lại, trong đó cơ bảncó 5 loại, đó là: loại 1 gồm các khoản vay quá hạn dưới 10 ngày; loại 2 là khoảnvay quá hạn từ 10-90 ngày; từ 90-120 ngày là loại 3; loại 4 là từ 120-360 ngàyvà loại 5 là nợ trên 1 năm.

Xác định nợ xấu đến mức nào còn phụ thuộc vào tài sản đảm bảo hoặc các thứ màkhách hàng đem ra để đảm bảo được nghĩa vụ của họ tại ngân hàng. Ngoài ra cònmột số tiêu chí khách mà ngân hàng đặt ra.Cũng được hiểu theo cách thông thường,nợ quá hạn rợi vào loại 1, loại 2, ngân hàng chưa sốt sắng bằng nợ loại 3, 4,5.

Theo lời của lãnh đạo một ngân hàng, trong tình hình khó khăn chung hiện nay,chuyện doanh nghiệp dây dưa nợ là có thực, thậm chí rất nhiều, với con số nợhàng chục, hàng trăn nghìn tỷ. Ngân hàng không chỉ chăm chăm nghĩ đến chuyện điđòi nợ mà cũng cùng doanh nghiệp nghĩ “nát nước, nát cái” làm sao nguồn vốn chovay đó sinh lời cao, hoặc không thì cũng phải bảo toàn được vốn. Công việc kiểmsoát sau vay vẫn là nghiệp vụ cần thiết của mỗi ngân hàng. Trường hợp buộc phảixử lý nợ là cực chẳng đã.

Cái việc “cực chẳng đã” này cũng có nhiều cách khác nhau. Với “con nợ” thuộcnhóm 1,2 thì ngân hàng cũng chỉ gửi văn bản nhắc nhở.

Bộ phận thu hồi nợ của ngân hàng T cho biết: “Thông thường khách hàng nợ quáhạn, ngân hàng phải thông báo cho khách hàng (quá hạn bao nhiêu ngày) và việcnày gây tổn hại đến mức độ nào về tài chính ra sao, về giao dịch sau này vớingân hàng như thế nào. Song song  với đó là sắp xếp các cuộc hẹn với khách hàngđể làm sao họ đề ra được phương án xử lý nợ quá hạn đó….”.

Tuy vậy những biện pháp thông thường đó vẫn khó đạt kết quả cao. Nhiều nhân viênđi thu hồi nợ phải nghĩ ra nhiều chiêu bắt nợ khác nhau.

Gọi điện thoại nhắc nhở doanh nghiệp khoản nợ đến kỳ phải trả là nhẹ nhàng nhấttrong các biện phá xử lý nợ quá hạn. Có nhân viên ngày chỉ gọi 1 cuộc điệnthoai, nhưng có nhân viên sốt ruột phải “nã” liên tiếp một ngày phải gọi vài bacuộc. Gọi đến chừng nào họ hứa “một ngày đẹp trời” nào đó sẽ trả tiền mới thôi.

Cuối năm là thời điểm phải trả nợ nhiều nhất, có nhân viên sốt sắng thu nợ tớimức phải cảnh báo “con nợ” hẹn trả nợ nếu không muốn bị giông cả năm vì sẽ bịgọi điện đòi nợ vào… mùng một Tết.
 
Cấp độ 2: “Ăn vạ” ngược

Anh NTH, chuyên viên ngân hàng T cho biết, với mức nợ xấu hơn (loại 3 trở lên)thì bộ phận xử lý nợ của ngân hàng sẽ phải có cách hiệu quả hơn. Ngoài việc ngânhàng sẽ quản lý nguồn thu của khách hàng qua tài khoản của khách để cấn trừ nợ,nhân viên thu nợ sẽ phải tìm cách khác.

Cũng theo lời anh NTH, bộ phận này có nhiều cán bộ đòi nợ rất chuyên nghiệp. Họcó thể đến đơn vị của “con nợ” và ngồi nhiều ngày, nhiều giờ, thấy tiền về, hàngvề là ngay lập tức “túm” ngay.

Rắn mặt hơn, “con nợ” tránh mặt ở cơ quan thì ngân hàng sẽ “tận tình” đến tậnnhà ngồi “ăn vạ” , đến chừng nào có được để có được cam kết cụ thể trả nợ củakhách hàng.

Anh NTH cho biết thêm, trường hợp nhân viên ngân hàng đến “ăn vạ” ngồi tại đơnvị khách hàng nợ tiền thì ngân hàng không khuyến khích , đó là nghiệp vụ riêngcủa mỗi nhân viên. Ngân hàng chỉ yêu cầu nhân viên đôn đốc khách hàng trả nợ.

Nợ xấu đang khiến các ngân hàng đau đầu giải quyết.

Cấp độ 3: làm cho "connợ" thấy xấu hổ

Khi khách hàng đi vay thì thường phải có thế chấp một tài sản nào đó có thể sờ,nắm được như xe cộ, nhà cửa, hàng hóa...vv.. Nhưng hiện nay ngân hàng có nhiềuloại vay khác nhau, trong đó vay tín chấp là loại vay dùng uy tín là tài sản thếchấp. Khoản vay này chủ yếu là vay nhỏ cho mục đích tiêu dùng (khoảng vài chụctriệu đến trăm triệu đồng). Đây là loại khó thu hồi nợ nhất, bởi không có tàisản bảo đảm chẳng khác nào ngân hàng nắm đầu không tóc.

Một trong những biện pháp ngân hàng hay dùng để thu nợ kiểu loại này là đánh vàouy tín của cá nhân khách hàng. Phải làm sao họ cảm thấy xấu hổ vì đã chót vay màkhông trả nổi.

Có “con nợ” chịu cảnh “trát” của ngân hàng gửi về địa phương nơi cư trú và cảnơi làm việc,  thông báo khoản nợ. Với những người của công chúng thì càng dễ,vì chỉ cần lên mặt báo do trây ì nợ đã đủ khiến họ mất mặt.

Cấp độ 4: “Quăng” xích khóa xe

Nếu công an có chuyện quăng lưới bắt xe vi phạm thì ngân hàng cũng cóchiêu “quăng” xích bắt xe nợ.Nhân viên đi thu hồi nợ phải "rình", cứ nhìn thấyxe là phải xích khóa lại, rồi chờ đôi bên liên quan đến xử lý nợ.

Những năm trước bất động sản có tính thanh khoản cao thì nay ô tô là tài sản cótính thanh khoản cao nhất. Ô tô cũ bán vẫn được giá hơn nhiều so với các tài sảnkhác.

Bên cạnh đó bắt xe còn dễ hơn nhiều tài sản khác. Có trường hợp, đất thế chấp ởtrong làng. Khi cán bộ ngân hàng đến xử lý thu hồi nợ, cả họ hàng ra đuổi, cánbộ phải bỏ của chạy lấy người.

Cấp độ 5: Dằn mặt kiểu xã hội đen

Tại phiên họp quốc hội hồi cuối năm qua, đại biểu Đặng Thị Hoàng Yến (tỉnh LongAn) đã đề cập đến vấn đề xuất hiện một loại tội phạm mới lợi dụng việc siết chặttín dụng của ngân hàng để làm khó doanh nghiệp, không cho đảo nợ, thu hồi nợtrước hạn, tín dụng đen… để mua rẻ, chiếm doanh nghiệp.

Trên thực tế, cũng có những chuyện dằn mặt kiểu xã hội đen. Tuy nhiên cách thứcnhư đại biểu Quốc hội Đặng Thị Hoàng Yến đề cập ở quy mô lớn và có sự cấu kếttinh vi.

Trưởng bộ phận thu nợ một ngân hàng cổ phần cho tiết lộ: “Với ngân hàng sẽ khôngcó chuyện đó bởi còn liên quan tới uy tín, thương hiệu và pháp luật. Nếu phảidùng đến xã hội đen thì có thể là cá nhân người của ngân hàng dùng uy tín củamình để tạo điều kiện cho khách hàng được vay vốn. Nhưng khi khách hàng khôngtrả nợ được thì cá nhân đó phải có trách nhiệm thu hồi nếu không muốn bị cáchchức, đuổi việc. Do đó sẽ có chuyện cá nhân đó nhờ đến bàn tay của giới giang hồđi đòi hộ…”.

Cách đòi nợ này không cần “đao to búa lớn” gì, chỉ cần đến gặp “con nợ” và nóitên một anh chị nào đó có tiếng trong giới đòi nợ thuê và nhắc đến một khoản nợ( không nhắc tên ngân hàng), thế là đủ để “con nợ” hiểu đã đến lúc phải trả nợnếu không muốn xử theo luật rừng.

Cấp độ 5: Bó tay và lôinhau ra tòa

Với mức nợ xấu hơn (loại 3 trở lên) thì bộ phận xử lý nợ có giải pháp tiến hànhtố tụng khi cần thiết. Có thể khiến  khách hàng luôn luôn bị đưa vào tình trạngsẵn sàng bị kiện ra tòa. Trường hợp khởi kiện là lựa chọn cuối cùng của ngânhàng khi không thu hồi được nợ.

Giám đốc chi nhánh một ngân hàng khác cho biết, khi khách hàng nợ, ngân hàngcũng coi đó như việc của mình , bởi đó là khoản tiền ngân hàng bỏ ra để đầu tư.Khách hàng nợ cũng đồng nghĩa với việc ngân hàng mất lợi nhuận, chứ không hẳn làchăm chăm cứ đến ngày đến tháng là đòi nợ.

“Ngân hàng  cũng muốn hướng đếnkhách hàng vay là quan hệ lâu dài. Chính tài sản đảm bảo là nhà xưởng, hànghóa..doanh nghiệp sản xuất ra để có nguồn thu. Nếu ngân hàng xử lý tài sản đóthì họ cũng không  có nguồn thu nào để trả và dẫn đến việc gián đoạn việc sảnxuất, kinh doanh, khi đó khách hàng đó chỉ “chết” mà không đỡ được…”, vị giámđốc chia sẻ.

Theo VnMedia