Như tin đã đưa,do tình trạng chậm tiến độ thi công tại dự án DAP số 1 Đình Vũ (HảiPhòng)-dự án có tổng mức đầu tư trên 172 triệu USD, nhà thầu EPC (TrungQuốc) nhận thầu dự án này đã bị chủ đầu tư -tập đoàn Hóa chất Việt Namphạt 6 triệu USD. Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có kết luận đầyđủ về việc thực hiện dự án này.
Theo TTCP, cho đến ngày12.4.2009, nhà máy DAP Đình Vũ-Hải Phòng đã vận hành, sản xuất. Sau 3năm vận hành, nhà máy đã đạt doanh thu 3.700 tỷ đồng, đạt mức lợi nhuậngộp 280 tỷ đồng, đã trả nợ gốc cho ngân hàng đến 10.2011 được 635 tỷđồng.
Cũng theo kết luận thanhtra, đáng chú ý, về tiến độ hợp đồng, TTCP khẳng định, tính đến ngày5.8.2010, dự án chưa thể nghiệm thu và 2 bên đã xác định tổng số ngàychậm tiến độ là 766 ngày. Đáng chú ý, theo TTCP, do "phương pháp và cáchtính khác nhau" nên nhà thầu chỉ chấp nhận số ngày chậm tiến độ là 29,5ngày và bồi thường giá trị tương ứng là 2.052.983 USD, chỉ bằng 1/3 sốtiền chủ đầu tư đề nghị.
Đây là điều đáng ngạcnhiên vì việc xác định chậm tiến độ lẽ ra phải do chủ đầu tư, căn cứtheo hợp đồng 2 bên nhưng không hiểu sao, người ta lại có thể chấp nhậntheo nhà thầu với số ngày chậm tiến độ ban đầu xác định hơn 2 năm mà chỉcòn bằng 1 tháng? Chẳng lẽ chỉ vì đây là một nhà thầu Trung Quốc?
Một trong lý do phạt viphạm hợp đồng với nhà thầu trên còn do sản phẩm không đạt chất lượngtheo thiết kế. Điều này cũng được tái khẳng định trong kết luận mới đâycủa Thanh tra Chính phủ: sản phẩm DAP Hải Phòng mới đạt tổng dinh dưỡnglà 61% và đến nay, công ty TNHH MTV DAP - Vinachem đã đăng ký nhãn hiệuhàng hóa trên mẫu bao bì sản phẩm để bán ra thị trường là 16-45 (61%).Theo giải thích của tập đoàn Hóa chất Việt Nam thì nguyên nhân không đạthàm lượng dinh dưỡng theo yêu cầu đó là do quặng apati của công tyApatit Lào Cai cung cấp không đúng với yêu cầu thiết kế.
Do đó, cho đến nay, vẫnchỉ có sản phẩm nước ngoài nhập khẩu mới đạt tiêu chuẩn của Việt Nam 64%). Theo TTCP thì việc chất lượng phân bón DAP Hải Phòng chỉ đạt mứctrên là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá bán sản phẩm của công tynày thấp hơn so với DAP của Trung Quốc khoảng 200-300 ngàn đồng/tấn. Như vậy, hậu quả của nó là còn làm giảm doanh thu, hiệu quả đầu tư dựán có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước.
 |
| Ảnh: Giaoduc.net.vn |
Không chỉ có tình trạngchậm tiến độ, sản phẩm không đạt chất lượng theo yêu cầu, mà qua thanhtra, cơ quan thanh tra còn phát hiện tại nhà máy này, một số chỉ tiêucông nghệ và tiêu hao lớn hơn so với thiết kế. Chính vì điều này, ngaytrong quá trình chạy thử, nhà thầu EPC đã phải chấp nhận bồi thường mứctiêu hao cao hơn theo hợp đồng đã ký giữa 2 bên là 203.219 USD và trên1,52 tỷ đồng cho tổng số sản phẩm chạy thử.
Theo tập đoàn Hóa chất,mức chi phí tiêu hao trong quá trình chạy thử như tiêu hao điện cao hơnthiết kế là 2.108 đồng/tấn sản phầm; tiêu hao dầu FO là 24.322 đồng/tấnsản phẩm...tương ứng làm giảm giá trị lợi nhuận trên 8,7 tỷ/năm. Hay nhưviệc thực hiện hạng mục bãi thải gyps thì ban quản lý dự án, chủ đầu tưđã phải ra tới 19 văn bản yêu cầu nhà thầu thực hiện đúng thiết kế.
Có thể trích dẫn một nộidung văn bản cho thấy, nhà thầu Trung Quốc thiếu trách nhiệm như thếnào: "Nhà thầu để nguyên lớp đất sét (lẫn nhiều đá)...do đó không đảmbảo yêu cầu chất lượng" (văn bản số 623/DAP-KTGS ngày 18.6.2009 của banquản lý dự án).
Do đó, đến nay, mặc dùnhà máy này đã đi vào hoạt động, nhưng nhìn lại toàn bộ quá trình triểnkhai dự án, có thể thấy, đây là một bài học lớn trong việc tổ chức lựachọn nhà thầu cho một dự án có tầm quan trọng lớn trong lĩnh vực sảnxuất phân bón của nước ta. Rõ ràng, hiệu quả dự án này đã không đạt nhưyêu cầu, doanh thu bị giảm do chất lượng sản phẩm không đạt theo yêu cầuthiết kế; do chậm tiến độ quá lớn, do chỉ tiêu tiêu hao vượt thiết kế.
Hơn thế nữa, dự án này,dù được Nhà nước đầu tư lớn nhưng đã không đảm bảo năng lực cạnh tranhvà ngành Công thương cũng đã không tạo ra được một hàng rào kỹ thuật nhưmong muốn để hạn chế sản phẩm DAP nhập khẩu như dự định. Ngay cả khiphát hiện nhà thầu vi phạm các quy định, chủ đầu tư không thực sự quyếtliệt trong xử phạt đã cho thấy sự lúng túng, yếu kém trong việc triểnkhai dự án này.
Theo Tuanvietnam
