Trong 1 khảo sát, người tham gia được cho tên 2 chất phụ gia và yêu cầu đánh giá chất nào là nguy hiểm hơn: Hnegripitrom hay Magnalroxate? Phần lớn câu trả lời là Hnegripitrom.
Lý do từ này được chọn là vì Magnalroxate dễ đọc hơn, từ đó dễ liên tưởng hơn. Thực chất, cả 2 từ này đều là bịa. Khảo sát cho thấy hầu hết mọi người đều coi đơn giản đồng nghĩa với sự an toàn.
Đây chỉ là 1 trong nhiều nghiên cứu khác nhau về siêu nhận thức (ý nghĩ về những ý nghĩ khác). Sự lưu loát về nhận thức – cho thấy 1 điều có dễ nghĩ đến hay không – là một dạng quan trọng của siêu nhận thức, với tất cả các lợi ích đến mà những điều dễ xử lý mang lại.
Sau đây là 8 nghiên cứu sự lưu loát về nhận thức cho thấy sức mạnh của sự đơn giản được sprink.org.uk tổng hợp và giới thiệu.
1. Văn phong phức tạp khiến bạn có vẻ ngu ngốc
Thời đi học, chúng ta thường cố gắng gây ấn tượng với giáo viên bằng ngôn ngữ bóng bẩy và những câu văn phức tạp, cho rằng làm thế khiến chúng ta có vẻ thông minh. Nhưng nhiều nghiên cứu chỉ ra, điều này không chính xác.
Năm 2005, Oppenheimer đã tiến hành nghiên cứu về sự phức tạp của các bài viết và xem người đọc đánh giá trí thông minh của tác giả như thế nào. Một nhóm sinh viên được giao nhiệm vụ nhận xét bài luận của các sinh viên khác. Kết quả là bài viết càng phức tạp, người đọc lại càng cho là người viết kém thông minh.
Vậy nên, nếu bạn muốn người khác cho là thông minh, hãy viết thật đơn giản. Điều này hoàn toàn đồng điệu với lời khuyên tiêu chuẩn cho nghề viết. Đáng buồn là nhiều khi, sự đơn giản còn khó đạt được hơn là sự phức tạp.
2. Những cái tên khó đọc thì có vẻ nguy hiểm
Như ví dụ ở đầu bài, có thể thấy người ta cho rằng những thứ khó đọc là nguy hiểm. Nghiên cứu của Song và Schwarz năm 2009 cho thấy nhận thấy chất phụ gia thực phẩm giả định Hnegripitrom được cho là nguy hiểm hơn 1 bậc so với Magnalroxate trong thang điểm từ 1 đến 7.
Hiệu ứng tương tự cũng xảy ra với những trò chơi giả định trong công viên giải trí. Người ta nghĩ trò “Chunta” an toàn hơn so với “Vaiveahtoishi”. Thực ra, nếu người tham gia biết đến từ lóng “chunder” (có cách phát âm gần với chunta, nghĩa là nôn ọe) thì có lẽ kết quả đã khác.
3. Người nhập cư bị đánh giá tiêu cực hơn
Năm 2010, nghiên cứu của Rubin và cộng sự đã cho thấy người ta thường nghĩ về những người nhập cư một cách rất ngượng nghịu. Nghiên cứu xuất phát từ chính thực tế là tên càng khó phát âm thì càng mang lại cảm giác tiêu cực.
Trong một thí nghiệm khác, người tham gia được yêu cầu đánh giá tính cách của một số nhân vật giả tưởng, vài người sống tại đất nước họ sinh ra, có người sống ở nước khác. Những người tiến hành thí nghiệm đảm bảo là người tham gia chưa biết đến thành kiến về tên nước ngoài. Kết quả là, những nhân vật di cư cũng bị đánh giá là có tính cách tiêu cực hơn.
4. Mua cổ phiếu có tên dễ đọc dễ kiếm lời hơn
Nghiên cứu của Alter và Oppenheimer năm 2006 đề xuất một cách giúp tăng lợi nhuận trên thị trường chứng khoán.
Sau khi phân tích dữ liệu thật của thị trường chứng khoán, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng nếu đầu tư vào các công ty với các mã chứng khoán dễ đọc (như Google, mã chứng khoán GOOG), bạn sẽ kiếm được thêm 10% lợi nhuận chỉ sau một ngày chuyển nhượng. Điều này cho thấy doanh nghiệp cũng có thể được lợi từ hiệu ứng lưu loát,
Với nền kinh tế ảm đạm hiện nay, có lẽ việc đổi tên cả thị trường chứng khoán cũng không phải ý tồi. Hãy quên đi những cái tên khó đọc như FTSE, NYSE và TSE, thay vào đó gọi chúng là LILY, ETHAN và MIKI. À, nhưng nghĩ xem chúng viết tắt cho cái gì cũng mất kha khá thời gian đấy…
5. Sự chần chừ cũng có lợi cho khả năng ghi nhớ
Mơ tưởng về việc đổi tên cả thị trường chứng khoán thế là đủ rồi. Có lẽ ở vài lĩnh vực nào đó, việc thiếu lưu loát cũng có lợi?
Thông thường, rải rác trong lời nói của mọi người là ờm, à – sự thiếu lưu loát trong phát ngôn. Nghiên cứu chỉ ra những người nói năng lưu loát được cho là thông minh và hiểu biết hơn, càng lưu loát càng ghi điểm. Nhưng 1 nghiên cứu khác của Corley và cộng sự năm 2007 chỉ ra, khi một người chần chừ, thì những lời người đó sắp sửa nói ra sẽ được người khác nhớ tới nhiều hơn.
6. Người ta thường mua những sản phẩm dễ đọc
Không cần nói nhiều, người ta quả có tự hỏi liệu có thể lợi dụng sự lưu loát nhận thức để moi tiền từ túi người khác hay không. Hoàn toàn có thể. Một nghiên cứu năm 2007 tác động đến sự lưu loát của một sản phẩm bằng cách liệt kê những tính năng của nó bằng các font chữ dễ hoặc khó đọc. Kết quả là, số lượng người mua sản phẩm có font dễ đọc tăng gấp đôi.
Chắc bạn cũng băn khoăn công ty nào mà lại ngu ngốc đến độ dùng font khó đọc để mà in tính năng sản phẩm, cơ mà cũng có đấy. Dù sao, áp dụng nguyên lý này trên diện rộng sẽ dẫn đến kết luận là những sản phẩm dễ đọc mang lại nhiều lợi nhuận hơn. Nghĩ tới những công ty như Apple mà xem, họ nâng cao sự lưu loát về nhận thức vì nghĩ tới quyền lợi người tiêu dùng.
Cũng có những kẻ lập dị đi khinh bỉ những thứ dễ dùng, nhưng thái độ đó là hoàn toàn sai. Hãy nhìn vào sự tiến hóa của bất kỳ công nghệ tiêu dùng nào: lúc đầu thì gần như không sử dụng nổi, nhưng cuối cùng thì đến cả bà của bạn cũng có thể dùng dễ dàng. Đó chính là hiệu quả của sự lưu loát nhận thức có thể nhìn thấy rõ trên thị trường.
7. Sự lưu loát đem lại niềm vui thích
Những thứ dễ xử lý làm chúng ta nhất thời bùng nổ niềm vui. Nghiên cứu của Cannon và cộng sự năm 2009 so sánh phản ứng của tình nguyện viên trước những đồ vật dễ cầm, nắm và những vật khó nhặt bằng cách ghi điện đồ cơ. Kết quả là, khi nhìn những vật dễ cầm, nắm, người ta thường nở những cười nho nhỏ.
Có thể áp dụng điều này lên các website, sản phẩm hay bất cứ thứ gì quan trọng với bạn, bạn sẽ thấy rõ sức mạnh của sự đơn giản. Người ta ai mà chẳng muốn vui vẻ, không ai thích đau đớn, khó chịu cả.
8. Sự lưu loát cho phép suy nghĩ dễ dàng
Sự lưu loát cũng ảnh hướng đến cách chúng ta đưa ra quyết định.
Nói đơn giản, não bộ chúng ta có 2 hệ thống suy luận. Hệ thống mà chúng ta chủ ý nhận thức được rất chậm và thiên về phân tích, trong khi hệ thống vận hành không qua ý thức của chúng ta thì lại nhanh chóng, dễ dàng và tự động. Đó chính là trực giác.
Nghiên cứu của Alter và cộng sự năm 2007 chỉ ra, khi nghĩ đến những thứ dễ xử lý, chúng ta thường lập luận nhanh và dễ dàng hơn. Điều này không hẳn là tốt hay xấu, nhưng một hiệu ứng tiêu chuẩn của suy nghĩ tự động là chúng ta thường đưa ra những lựa chọn mặc định. Mặt khác, sự thiếu lưu loát buộc trí óc phải chuyển sang chế độ lập luận phân tích, làm cho quyết định của chúng ta càng dễ bị sai lệch hơn.
Giữ mọi thứ đơn giản, sự thông minh sẽ tự đến
Một khi đã biết về lợi ích của sự đơn giản, tất cả đều có vẻ minh bạch, tuy nhiên để thực hiện thì cũng khó khăn. Nghịch lý là, sự phức tạp thì thường nhanh chóng và dễ dàng trong khi sự đơn giản lại cần có thời gian.
Cũng như các nhà toán học đều tìm những công thức ngắn nhất để diễn tả hiện tượng phức tạp, tất cả chúng ta nên bị ám ảnh bởi sự đơn giản – bởi vì sự đơn giản ẩn chứa vẻ đẹp mà tâm hồn con người, như ta đã thấy, khó có thể cưỡng lại.
Theo giadinhonline.vn
