Trong văn hóa ẩm thực củangười Việt Nam có rất nhiều cách chế biến, biểu diễn, thể hiện khác nhau, cóthể khái quát thành những đặc trưng sau:
1. Tính hòa đồng đa dạng
Người Việt dễ dàng tiếp thuvăn hóa ẩm thực của các dân tộc khác, vùng miền khác để từ đó chế biến thànhcủa mình. Đây cũng là điểm nổi bật của ẩm thực của nước ta từ Bắc chí Nam.
2. Tính ít mỡ
 |
| Món ăn Việt Nam thường nhiều chất nhiều vị kết hợp lại với nhau |
Các món ăn Việt Nam chủ yếulàm từ rau, quả, củ nên ít mỡ, không dùng nhiều thịt như các nước phương Tây,cũng không dùng nhiều dầu mỡ như món của người Hoa.
3. Tính đậm đà hương vị
Khi chế biến thức ăn ngườiViệt Nam thường dùng nước mắm để nêm, lại kết hợp với rất nhiều gia vị khác…nên món ăn rất đậm đà. Mỗi món khác nhau đều có nước chấm tương ứng phù hợpvới hương vị.
4. Tính tổng hoà nhiềuchất, nhiều vị
Các món ăn Việt Nam thườngbao gồm nhiều lọai thực phẩm như thịt, tôm, cua cùng với các loại rau, đậu,gạo. Ngoài ra còn có sự tổng hợp của nhiều vị như chua, cay, mặn, ngọt, bùibéo…
5. Tính ngon và lành
 |
| Tính hiếu khách thể hiện bằng lời mời chào trước mỗi bữa ăn. Trong ảnh TS. Nguyễn Nhã ngồi thứ 3 bên trái, nghệ nhân ẩm thực Dzoãn Cẩm Vân ngồi đầu bên phải. |
Cụm từ ngon lành đã gói ghém được tinhthần ăn của người Việt. Ẩm thực Việt Nam là sự kết hợp giữa các món, các vịlại để tạo nên nét đặc trưng riêng. Những thực phẩm mát như thịt vịt, ốcthường được chế biến kèm với các gia vị ấm nóng như gừng, rau răm… Đó làcách cân bằng âm dương rất thú vị, chỉ có người Việt Nam mới có…
6. Tính dùng đũa
Gắp là một nghệ thuật, gắp sao cho khéo, chochặt đừng để rơi thức ăn…Đôi đũa Việt có mặt trong mọi bữa cơm gia đình,ngay cả khi quay nướng, người Việt cũng ít dùng nĩa để xiên thức ăn nhưngười phương Tây.
7. Tính cộng đồng
Tính cộng đồng thể hiện rấtrõ trong ẩm thực Việt Nam, bao giờ trong bữa cơm cũng có bát nước mắm chấmchung, hoặc múc riêng ra từng bát nhỏ từ bát chung ấy.
8. Tính hiếu khách
Trước mỗi bữa ăn người Việtthường có thói quen mời. Lời mời thể hiện sự giao thiệp, tình cảm, hiếukhách, mối quan tâm trân trọng người khác…
9. Tính dọn thành mâm
Người Việt có thói quen dọnsẵn thành mâm, dọn nhiều món ăn trong một bữa lên cùng một lúc chứ không nhưphương Tây ăn món nào mới mang món đó ra.
Theo Đoàn Xuân(ghitheo TS sử học Nguyễn Nhã)
