Anh: Suốt 11 năm điều tra vụ sát hại một thanh niên da đen

Ngày 5/5/2004, Cảnh sát Londontuyên bố kết thúc cuộc điều tra kéo dài 11 năm trong vụ sát hại thiếu niên dađen tên là Stephen Lawrence.

Vụ án như thế đã được khép lạimột cách không minh bạch. Người đứng đầu viện công tố đưa ra lý do là thiếuchứng cứ để có thể tiếp tục cuộc điều tra! Với sự thừa nhận thất bại này, ngườita cho rằng đây là một giai đoạn đáng hổ thẹn nhất trong lịch sử hiện đại củalực lượng Cảnh sát Anh.

Stephen Lawrence

Stephen Lawrence, sinh viên 18 tuổi ấp ủ hoàibão trở thành một kiến trúc sư, bị một nhómthanh niên da trắng phân biệt chủng tộc đâm chếtở khu Eltham, vùng đông London, trong tháng4/993. Và ai cũng biết rõ danh tính của 5 têngiết người này. Nhưng, bất chấp cuộc điều tratiêu tốn hết 30 triệu bảng Anh, Cảnh sát Londonvẫn không thể truy tố vụ án ra tòa đủ để mọingười nhìn thấy công lý được thực thi. Cuối cùngchẳng ai bị buộc tội cả. Trong khi đó, đơn tốcáo 5 hung thủ giết người của gia đình nạn nhâncũng không có được thành công.

Sau vụ giết người, tờ Daily Mailđã cho đăng tải hình ảnh của 5 tên giết người lên trang nhất dưới tựa đề "Nhữngkẻ giết người", cùng với lời thách thức tờ báo sẵn sàng bị kiện ra tòa nếu đó làsự sai lầm! Đó là: David Norris, Jamie Acourt, Gary Dobson, Neil Acourt và LukeKnight. Tuy nhiên, Cảnh sát London phản ứng rất chậm chạp. Và người ta bắt đầunghi ngờ Cảnh sát London có thái độ "phân biệt chủng tộc". Không có ai bị buộctội cả. Một sự truy tố cá nhân được tư vấn không tận tình do gia đình củaStephen tiến hành chống lại 5 nghi can chính cũng không thành công.

Có 2 sự thay đổi lớn từ sau cáichết oan uổng của Stephen được coi là rất quan trọng hiện nay. Thứ nhất, là bướctiến nhảy vọt trong khoa học pháp y, đặc biệt là sự xử lý với bằng chứng ADN, từthập niên 90 thế kỷ trước. Thứ hai là sự hủy bỏ vào năm 2005 đạo luật đã 800 nămtuổi về sự tiếp tục truy tố đối với một tội đã qua xét xử, trong đó quy định mộtngười được tuyên bố trắng án sẽ không bị xét xử lần thứ hai đối với cùng mộttội. Sự thay đổi mang tính lịch sử này cho phép tòa phúc thẩm Anh tuyên bố bácbỏ bản án tha bổng đối với tội giết người hay các trọng tội khác và ra lệnh choxét xử lại khi mà bằng chứng "mới và có sức thuyết phục" được đưa ra.

Sự thay đổi cũng có thể có hiệulực trở về trước, có nghĩa là đối với những vụ án đã xét xử trước năm 2005.Người đầu tiên sẽ phải đối mặt với phiên tòa xét xử lại là William Dunlop, kẻ đãnhận tội tại Tòa án Hình sự tối cao Old Bailey năm 2006 về vụ sát hại cô gái 22tuổi tên là Julie Hogg ở Teesside năm 1989. William Dunlop đã bị xử hai lầntrong năm 1991 về tội giết người nhưng trong cả hai lần đó bồi thẩm đoàn đềukhông có được phán quyết nên cuối cùng hắn ta được tha bổng.

Và dĩ nhiên việc hủy bỏ đạo luậtchống truy tố 2 lần cũng có nghĩa là Neil Acourt, Gary Dobson và Luke Knight -những tên từng được tha bổng trong vụ án  sát hại Stephen Lawrence khi cuộc truytố tư nhân chống lại chúng bị thất bại vào năm 1996 - có thể bị đưa ra tòa xétxử lại.

Sự buộc tội của cảnh sát chốnglại 2 tên khác - đó là Jamie Acourt và David Norris - trong số 5 tên bị nghi ngờđã sát hại Stephen được tờ Daily Mail nêu tên trên mặt báo đã gặp thất bại ngaytrước khi chúng bị đưa ra xét xử. Nhưng bằng chứng mới bắt buộc phải có sức"thuyết phục" mạnh mẽ. Đặc biệt là trong vụ án Stephen Lawrence, các nhà điềutra muốn đưa vụ việc ra xét xử lại, sẽ gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại. Mặc dùvậy người ta vẫn nhìn thấy những dấu hiệu nhiều hứa hẹn mang lại công lý choStephen Lawrence.

Tháng 11/007, tờ Daily Mail đưatin về bằng chứng pháp y mới "rất có sức thuyết phục" được các chuyên gia nghiêncứu vụ án Stephen phát hiện ra. Toàn bộ công việc giám định pháp y đều do LGCForensics - cơ quan tư nhân cung cấp bằng chứng pháp y lớn nhất ở Anh - thựchiện. LGC Forensics từng đưa ra những bằng chứng xác thực dẫn đến việc xử lý rốtráo hai vụ án mạng Rachel Nickell và Damilola Taylor.

Sử dụng các kỹ thuậtmới,  LGC Forensics phát hiện những sợi vải quần áo của Stephen vướngtrên quần áo mà người ta cho là của những nghi phạm mặc trên người.Những sợi vải quần áo của chúng cũng vướng trên bộ quần áo đẫm máu củaStephen. Sự vướng những sợi vải vào nhau cho thấy Stephen đã ra sức vậtlộn với bọn giết người để giành giật lấy mạng sống của mình một cách gaygo như  thế nào.

Hai năm đã trôi qua và bây giờ rõràng là bằng chứng  mới về ADN và sợi vải sẽ đủ cơ sở để tiến hành một cuộc truytố tội phạm lần nữa. Cuối cùng mọi người hy vọng vụ án sát hại Stephen sẽ đượcgiải quyết và công lý sẽ được thực thi theo ý muốn của cha mẹ đã ly hôn của nạnnhân - Neville và Doreen. Chắc chắn Sở cảnh sát London phải có được giấy phép đểlật lại vụ án trước mùa hè năm nay.

Vụ sát hại Stephen Lawrence chắcchắn là vụ án chưa giải quyết được thuộc loại quan trọng của nước Anh. Người tađặt ra một số kịch bản có thể tin được. Một là, một số cảnh sát liên quan đến vụán thật ra là những kẻ phân biệt chủng tộc và thành kiến đã khiến cho họ hoặc làthủ tiêu, từ chối hay không cần biết đến bằng chứng. Hai là, có lẽ một số cảnhsát đã bị gia đình của những nghi phạm giết người mua chuộc hoặc liên kết vớihọ.

Sự thật là vào năm 1999, HãngThông tấn BBC đã tiết lộ vụ việc một hạ sĩ cảnh sát trong đội điều tra vụ ánStephen có được sự "quan tâm" của gia đình Norris. David Norris là con trai củatên gangster Clifford Norris, người từng ngồi tù 9 năm vì tội buôn ma túy và tấncông bằng súng. Căn biệt thự được canh gác nghiêm ngặt của hắn ta đã bị Cơ quanThuế vụ và Hải quan Anh tịch thu. Người ta cho rằng Clifford Norris đã đút lóttiền cho viên cảnh sát nói trên để con trai hắn ta được yên thân.

Kịch bản thứ ba là cảnh sát cótrình độ điều tra quá kém cỏi đến mức phá hỏng các bằng chứng trong vụ án mạng.Những giả thuyết này đều có sức thuyết phục, song chúng cũng chỉ là giả thuyết.Neil Acourt, hiện nay 34 tuổi, thường được coi là một thủ lĩnh gangster. Sau vụgiết chết thanh niên da đen Stephen, Neil Acourt tiếp tục phạm tội tấn công phânbiệt chủng tộc khác đối với một cảnh sát da đen.

Em gái Jamis Acourt của hắn, nay33 tuổi, bị kết tội ăn cắp một kho hàng cùng với bạn trai của ả là David Norris.Còn Norris, nay 33 tuổi, cũng bị kết tội cùng với Neil Acourt tấn công một cảnhsát da đen. Đám bạn của hắn ở Eltham nói không biết hiện giờ hắn sống ở đâu. Mọingười hy vọng sắp tới đây cả 5 tên liên quan  tới cái chết Stephen Lawrence sẽtái hợp lại trước Tòa án Old Bailey để trả lời trước pháp luật về tội ác chúngđã gây ra.

  Theo Diên San