Ở các thành phố lớn như TP.HCM, Cần Thơ hay trong ẩm thực
khẩn hoang Nam bộ, con ba khía thường hiện diện với món mắm xương nhiều
hơn thịt.
Để minh chứng cho cái ngon mộc mạc, không lẫn vào đâu được của họ giáp
xác có ba vạch trên mai này, tôi đã rủ một nhóm bạn thích khám phá về
rừng Cần Giờ, soi ba khía và sáng tác món mới.
Những tối nước rong (nước lớn cực đại), "nhà cửa" bọn ba khía bị ngập
lụt thảm thiết. Chúng kéo nhau bò lên rễ đước hay gốc cây mắm lánh nạn.
Ngay lúc đó, xuồng chúng tôi cặp vào và... thộp.
Ba khía lánh nạn thời nước rong - Ảnh: Anh Dũng
Mẹo để bắt chúng dễ dàng, không bị kẹp, là chụp thật nhanh và mạnh.
Nếu không bạo lực một chút, con ba khía sẽ vẫy vùng, rồi kẹp “trối”
khiến người bắt một phen đau điếng. Thừa lúc khổ chủ mất cảnh giác, con
ba khía ranh mãnh sẽ "thí càng", chạy thoát thân. Có cô bạn đã mếu máo
vì bị con "lầm lì" này trả đũa.
Sau khi bắt được khoảng 2 kg, cả nhóm chọn cỡ chục con to mang nướng, chấm muối ớt.
Bắt ba
khía phải chụp thật nhanh - Ảnh: Anh Dũng
Nếu mang trộn gỏi khế hườm, gồm thịt nạc ba khía tươi xé nhỏ với ít
thịt ba rọi, chuối chát, húng quế, rau dấp cá, rau răm... thì đến vua
cũng phải thèm!
Để làm món này ngoài việc tuyển lựa những con ba khía chắc (nhiều thịt),
xả tanh kỹ bằng nước ấm với ớt hiểm giã..., người chế biến phải bóp
chậm rãi cho nước cốt khế chua tứa ra hòa cùng chất ngọt, béo của đạm
hải sản tươi và gia vị phù hợp.
Cùng chút cay thơm của ớt hiểm xanh và dàn đồng ca rau mùi tỏa hương hấp
dẫn, món gỏi ba khía sẽ đậm đà. Nhà văn Phan Trung Nghĩa, ở Bạc Liêu,
tự hào sành ăn ba khía bậc nhất, đã phải thẹn thùng thốt: “Nem công chả
phụng là đây!”, khi thưởng thức món gỏi ngon khó cưỡng này.
Tương tư gỏi ba khía tươi! - Ảnh Tạ Tri
Cũng như cua biển, "tật xấu" của ba khía thường có mùi ngai ngái và
dễ “phá bụng” những thực khách có hệ tiêu hóa yếu. Để khắc phục, không
thể thiếu những rau gia vị phụ trợ. Triết lý một chút, ấy là sự hài hòa
âm dương trong ẩm thực mở cõi của ông cha ta truyền lại!
Ngoài ra, món mắm chua ba khía của dân Gò Công Đông, Tiền Giang cũng
thuộc hàng “ngậm mà nghe”! Chỉ cần cơm nguội, ớt hiểm với dĩa rau tươi
gồm khóm, khế, chuối chát... hoặc rau luộc thập cẩm và chén mắm này
trong mâm cơm chiều thì gia đình nào cũng ấm êm.
Dạo này, mưa liên miên, muốn "thăm" lại bọn ba khía Cần Giờ cũng khó!
