Đối với mỗi căn nhà, "bài sơn" tức là trang trí hòngiả sơn hay xây dụng non bộ theo Phong thủy sẽ mang lại sự hòa hợp âm dương,mang lại sự tương sinh thuận hòa trong cuộc sống gia đình.
Mỗi một hành trong Phong thủy đều có tínhchất và công dụng khác nhau. Trong một ngôi nhà, sự tương sinh Ngũ hànhsẽ đem lại tài lộc, sức khỏe, thịnh vượng cho chủ nhân của nó. Nếu Thủytượng trưng cho tài lộc, là nơi quy nạp tiền tài danh vọng thì Sơn đượccoi như nơi gìn gìn giữ cái tài lộc, cái tinh anh ấy. Phong thủy có câu:"Sơn quản nhân đinh, thủy quản tài".
Phong thủy cổ truyền luôn khuyên người ta phải chọn nơi cư trú theo thế"tọa sơn hướng thủy" tức là nhìn sông, tựa núi, cho cảm giác được baobọc, an toàn. Trong địa hình đồng bằng đô thị, những thế nhà "trước thấpsau cao" cảm giác như đang được dựa núi cũng được gọi là tọa sơn. Thếnhà này vừa có lợi cho sự đón nhận ánh sáng mặt trời và sự thông gióđồng thời khiến cho căn nhà được ôm ấp, bao bọc. Nếu nhà có bốn bề lànúi theo thế "tả Thanh Long, hữu bạch Hổ, tiền Chu Tước, hậu Huyền Vũ" sẽ luôn được tàng phong tụ khí, rất tốt để an cư lạc nghiệp.
Tuy nhiên, tọa sơn cũng cần chọn lọc. Không phải dựa vào núi nào cũngtốt. Phía sau nhà ở mà núi có hình thế cao vút, hiểm trở, đá núi lởmchởm, cây cối thưa thớt sẽ không thích hợp để ở. Phong thủy coi đây lànhững khu vực "bần sơn ác thủy" tượng trưng cho khí suy bại, khô cằn.Tương tự như thế, trong điều kiện đô thị, nếu phía sau nhà là một tòacao ốc với hình thái suy tàn chẳng hạn như tường móng tróc lở hoặc nặngnề cục mịch sẽ chưa được coi là thế nhà thuận cho sự phát triển của conngười.
Sự hòa hợp của núi sông sẽ đem lại đại cát, hanh thông cho nơi tạo ranó. Nhà Phong thủy cổ đại Quách Phác có câu: "...nước lấy núi làm mặt,lấy chim thú, cây cối làm tinh thần, núi lấy nước làm huyết mạch...".Núi sông, cỏ cây hoa lá tạo nên một quần thể sum vầy chính là sự hưngtài, đắc lộc vậy.
Những nguyên tắc trong việc "bài sơn"
Hiện nay, non bộ ngày càng được sử dụng nhiều như một vật trang trítrong nhà. Việc sử dụng non bộ làm cho ngôi nhà của chúng ta thêm sinhđộng, gần gũi với thiên nhiên. Tuy nhiên, dù chỉ là một hòn non bộ nhưngvẫn mang khí chất của núi. Vì vậy, nó vẫn có tính chất trấn yểm. Non bộnếu được sử dụng đúng cách, đúng chỗ, nó sẽ giúp cải thiện đáng kể môitrường Phong thủy cho mỗi ngôi nhà.
Về hình thức, Phong thủy khuyên hòn non bộ không nên làm một hòn lẻ loi,không nên làm số lượng hòn chẵn như 2,4,6...Chỉ nên làm 3 hòn thành thếtam sơn như hình tượng chữ sơn của Hán tự, hoặc có thể làm 5 hòn tượngcho Ngũ phúc, 7 hòn với ý tưởng chủ về Thất hiền và tốt nhất là số lẻ.Ngoài ra nên nhớ không nên làm các hòn bằng nhau. Phải thiết kế có sựcao thấp, lớn nhỏ.
Núi nhô cao trong Phong thủy được coi là mang năng lượng âm từ lòng đất.Bởi vậy để hài hòa âm dương theo quan niệm của Phong thủy, không nêndùng các loại núi màu đen hoặc xanh xám. Như vậy sẽ mang tính thuần âm,không tốt.
Về vị trí, nguyên tắc chung là không nên đặt non bộ ở các tầng nhà trên.Nếu núi đặt ở các tầng trên thì các tầng dưới coi như bị núi đè và khôngthể phát triển được. Trong trường hợp nhà lớn, sân trước rộng, hòn nonbộ loại nhỏ có thể đặt phía trước cửa nhà tạo thành tiền án hay còn gọilà Chu tước theo thuật Phong thủy. Hòn non bộ lớn có thể đặt phía saunhà để tạo thành một thế nhà "tọa sơn" vững chắc, hay làm vững thêmHuyền vũ theo cách nói của thuật Phong thủy.
Theo khoa Huyền Không Phong thủy, chỉ những nơi có "Sơn tinh - Núi" hay"Thủy tinh - nước" đang trong thời kỳ vượng khí thì mới nên dùng non bộđể trợ lực. Ngoài ra, trong các trường hợp cụ thể thì có thể chỉ dùngSơn hoặc chỉ dùng Thủy.
Trong điều kiện không thể sử dụng non bộ thì những bức tranh phong cảnhcó hình tượng núi non là một sự thay thế hiệu quả, nếu sử dụng tranhkhảm đá thì hiệu quả hơn nhiều. Tranh ảnh núi non vừa manh tính trangtrí vừa biểu trưng cho sự vững chãi, ổn định và trường tồn rất thích hợpkhi sử dụng cho văn phòng, công sở.
Tọasơn, hướng thủy
Phong thủy cổ truyền luôn khuyên người ta phải chọn nơi cư trú theo thế"tọa sơn hướng thủy" tức là nhìn sông, tựa núi, cho cảm giác được baobọc, an toàn. Trong địa hình đồng bằng đô thị, những thế nhà "trước thấpsau cao" cảm giác như đang được dựa núi cũng được gọi là tọa sơn. Thếnhà này vừa có lợi cho sự đón nhận ánh sáng mặt trời và sự thông gióđồng thời khiến cho căn nhà được ôm ấp, bao bọc. Nếu nhà có bốn bề lànúi theo thế "tả Thanh Long, hữu bạch Hổ, tiền Chu Tước, hậu Huyền Vũ" sẽ luôn được tàng phong tụ khí, rất tốt để an cư lạc nghiệp.
![]() |
Tuy nhiên, tọa sơn cũng cần chọn lọc. Không phải dựa vào núi nào cũngtốt. Phía sau nhà ở mà núi có hình thế cao vút, hiểm trở, đá núi lởmchởm, cây cối thưa thớt sẽ không thích hợp để ở. Phong thủy coi đây lànhững khu vực "bần sơn ác thủy" tượng trưng cho khí suy bại, khô cằn.Tương tự như thế, trong điều kiện đô thị, nếu phía sau nhà là một tòacao ốc với hình thái suy tàn chẳng hạn như tường móng tróc lở hoặc nặngnề cục mịch sẽ chưa được coi là thế nhà thuận cho sự phát triển của conngười.
Sự hòa hợp của núi sông sẽ đem lại đại cát, hanh thông cho nơi tạo ranó. Nhà Phong thủy cổ đại Quách Phác có câu: "...nước lấy núi làm mặt,lấy chim thú, cây cối làm tinh thần, núi lấy nước làm huyết mạch...".Núi sông, cỏ cây hoa lá tạo nên một quần thể sum vầy chính là sự hưngtài, đắc lộc vậy.
Những nguyên tắc trong việc "bài sơn"
Việc bài sơn hay bố trí hòn non bộ đãrất phổ biến trong các công trình kiến trúc cổ truyền Việt Nam. ChùaTrấn Quốc, đền Quan Thánh, đền Ngọc Sơn, Văn Miếu đều có hòn non bộngoài sân. Thái Bình Lâu trong tử cấm thánh Huế nơi vua nhà Nguyễnnhà đọc sách cũng có hòn non bộ lớn. Hòn non bộ ở đây vừa tô điểmcho cảnh quan vừa như những tấm bình phong trước cửa tạo cảm giácthanh bình, thoát tục.
Hiện nay, non bộ ngày càng được sử dụng nhiều như một vật trang trítrong nhà. Việc sử dụng non bộ làm cho ngôi nhà của chúng ta thêm sinhđộng, gần gũi với thiên nhiên. Tuy nhiên, dù chỉ là một hòn non bộ nhưngvẫn mang khí chất của núi. Vì vậy, nó vẫn có tính chất trấn yểm. Non bộnếu được sử dụng đúng cách, đúng chỗ, nó sẽ giúp cải thiện đáng kể môitrường Phong thủy cho mỗi ngôi nhà.
Về hình thức, Phong thủy khuyên hòn non bộ không nên làm một hòn lẻ loi,không nên làm số lượng hòn chẵn như 2,4,6...Chỉ nên làm 3 hòn thành thếtam sơn như hình tượng chữ sơn của Hán tự, hoặc có thể làm 5 hòn tượngcho Ngũ phúc, 7 hòn với ý tưởng chủ về Thất hiền và tốt nhất là số lẻ.Ngoài ra nên nhớ không nên làm các hòn bằng nhau. Phải thiết kế có sựcao thấp, lớn nhỏ.
Núi nhô cao trong Phong thủy được coi là mang năng lượng âm từ lòng đất.Bởi vậy để hài hòa âm dương theo quan niệm của Phong thủy, không nêndùng các loại núi màu đen hoặc xanh xám. Như vậy sẽ mang tính thuần âm,không tốt.
Về vị trí, nguyên tắc chung là không nên đặt non bộ ở các tầng nhà trên.Nếu núi đặt ở các tầng trên thì các tầng dưới coi như bị núi đè và khôngthể phát triển được. Trong trường hợp nhà lớn, sân trước rộng, hòn nonbộ loại nhỏ có thể đặt phía trước cửa nhà tạo thành tiền án hay còn gọilà Chu tước theo thuật Phong thủy. Hòn non bộ lớn có thể đặt phía saunhà để tạo thành một thế nhà "tọa sơn" vững chắc, hay làm vững thêmHuyền vũ theo cách nói của thuật Phong thủy.
Theo khoa Huyền Không Phong thủy, chỉ những nơi có "Sơn tinh - Núi" hay"Thủy tinh - nước" đang trong thời kỳ vượng khí thì mới nên dùng non bộđể trợ lực. Ngoài ra, trong các trường hợp cụ thể thì có thể chỉ dùngSơn hoặc chỉ dùng Thủy.
Trong điều kiện không thể sử dụng non bộ thì những bức tranh phong cảnhcó hình tượng núi non là một sự thay thế hiệu quả, nếu sử dụng tranhkhảm đá thì hiệu quả hơn nhiều. Tranh ảnh núi non vừa manh tính trangtrí vừa biểu trưng cho sự vững chãi, ổn định và trường tồn rất thích hợpkhi sử dụng cho văn phòng, công sở.
Trong thế giới tự nhiên, nước như mộtvật phẩm trời ban- ứng với phần Thiên, núi trỗi lên từ lòng đất- ứngvới phần Địa, con người ta lại là tinh hoa của vũ trụ- ứng với phầnNhân. Thiên Địa Nhân giao hòa thì mới có được sự trường tồn vĩnhcửu. Do vậy, việc bài sơn hay bố thủy trong nhà không chỉ là một thúchơi tao nhã của tiền nhân xưa mà còn tượng trưng cho nghệ thuậtPhong thủy đem lại sự hòa hợp âm dương, sự tương sinh thuận hòa giữatrời, đất và con người. Việc bài sơn vì thế cũng không nên quá tùytiện mà nên tuân theo những nguyên tắc nhất định có từ tinh hoaPhong thủy.
Theo Archi