“Mỗi người thân là một nạn nhân”
Ông
Bạch Văn Mừng- Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương)- đã
ví von như vậy khi nói về tình hình kinh doanh BHĐC hiện nay. Theo đó,
các nhà phân phối (NPP) thay vì phải bán hàng thì lại ra sức chèo kéo
mọi người, trong đó có không ít người thân tham gia để kiếm hoa hồng.
Theo
ông Mừng, sai phạm của BHĐC khiến dư luận bức xúc chủ yếu là nói quá về
công dụng sản phẩm, thổi phồng quyền lợi người tham gia và giá bán cao
so với giá trị. Nếu quản lý tốt 3 vấn đề này thì thị trường bán hàng đa
cấp sẽ phát triển lành mạnh, đảm bảo được quyền lợi của người tiêu dùng
và NPP.
Bên cạnh đó, nhiều đơn vị không phải công ty BHĐC cũng
tham gia vào thị trường này, gây nhiễu loạn, khiến người tiêu dùng có
cái nhìn thiếu thiện cảm, thậm chí tẩy chay các sản phẩm. Ví dụ, vụ lừa
đảo gần đây của MB24, họ không phải là đơn vị được cấp phép về kinh
doanh đa cấp.
Chỉ với hơn 10 năm xuất hiện, thị trường
BHĐC đã có quy mô với trên 4.000 sản phẩm thực phẩm chức năng, mỹ phẩm,
đồ gia dụng và doanh số lên tới hơn 4.000 tỷ đồng. “Hình thức BHĐC đang
đòi hỏi phải có sự quản lý chặt chẽ và sát sao hơn hiện nay” - bà
Trương Thị Nhi - Chủ tịch Hiệp hội BHĐC - cho biết.
Việc sửa đổi, bổ
sung Nghị định quản lý về bán hàng đa cấp sẽ chính thức được trình lên
Chính phủ vào đầu tháng 12/2013 và có hiệu lực kể từ năm 2014.
Trông chờ cơ chế quản lý mới
Nghị
định 110 năm 2005 quy định rất nhiều chế tài nhưng theo Cục Quản lý
cạnh tranh, chưa thực sự tốt. Cục kỳ vọng việc sửa đổi nghị định này
giống như việc ban hành ra hệ thống văn bản một cách chặt chẽ hơn, trên
cơ sở tổng kết, đánh giá lại tất cả hoạt động, cũng như bất cập của
hình thức kinh doanh này.
Những sửa đổi sẽ theo hướng siết chặt
lại điều kiện kinh doanh của các doanh nghiệp (DN): Phải có vốn pháp
định 10 tỷ đồng; phải ký quỹ 5 tỷ đồng thay vì 3 tỷ đồng như hiện nay…,
nhằm loại bỏ những DN nhỏ lẻ.
Về mức giá và tỷ lệ hoa hồng “trên
trời” (chiết khấu lên tới 50-90%), đại diện Cục Quản lý cạnh tranh cho
hay, nghị định mới sẽ được điều chỉnh bởi luật giá và sự tham vấn từ Bộ
Tài chính. Theo đó, sẽ căn cứ vào báo cáo tài chính của DN để biết được
mức giá chênh lệch giữa mua và bán, sẽ xử phạt nếu phát hiện bất thường.
Ngoài ra, nghị định sửa đổi sẽ đưa ra mức khống chế hoa hồng cụ thể đối
với các ngành hàng.
Các DN hoặc người đứng đầu DN nếu vi phạm sẽ
không được cấp lại hay cấp mới giấy phép hoạt động trong lĩnh vực này,
phòng trừ có những người đóng cửa công ty này vẫn đi xin giấy phép thành
lập công ty khác. Đối với các DN đã được cấp phép nhưng quá thời hạn
hoạt động một năm cũng sẽ bị thu hồi giấy phép. Hoặc trong nghị định sửa
đổi, sẽ có những điều khoản bảo vệ tối đa lợi ích người tiêu dùng như:
Được quyền trả lại hàng trong vòng 30 ngày, nếu phát hiện ra sản phẩm
nói quá lên so với giá trị thực.
“Chúng tôi sẽ cố gắng xây dựng
nên khung pháp lý vững chắc nhất cho hoạt động này, tránh những cái
không tốt xảy ra, gây phiền phức cho xã hội” - ông Mừng khẳng định.
Việc
sửa đổi, bổ sung Nghị định quản lý về BHĐC sẽ chính thức được trình lên
Chính phủ vào đầu tháng 12/ 2013 và có hiệu lực kể từ năm 2014.
Theo Cong Thuong
