Cần đăng ký hộ kinh doanh

Bà N.H cho biết, gia đình bà kinh doanh nông sản nhỏ lẻ, chủ yếu mua bán qua lại với người dân, tổng giao dịch chuyển khoản mỗi tháng khoảng 500-600 triệu đồng. Tuy nhiên, theo bà đây là tiền hàng, lợi nhuận thực tế không cao. 

“Với quy mô hộ gia đình, không có cửa hàng, không thuê lao động, tôi có cần đăng ký hộ kinh doanh không? Nếu có, thuế sẽ được tính thế nào? Nếu không đăng ký, tôi có nguy cơ bị truy thu thuế không?”, bà H. băn khoăn.

Với trường hợp bà H., Thuế tỉnh Đắk Lắk cho biết, về việc đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế, theo khoản 1, 3 Điều 82 và khoản 2 Điều 83 Nghị định 168/2025/NĐ-CP của Chính phủ:

Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình đăng ký thành lập và phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh. Trường hợp hộ kinh doanh do nhiều thành viên cùng đăng ký, các thành viên phải ủy quyền cho một người làm đại diện. Văn bản ủy quyền này phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định.

Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối; cá nhân bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, thời vụ hoặc làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp hoạt động trong ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. UBND cấp tỉnh quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên địa bàn.

W-kinh doanh nong san.jpg
Gia đình bán nông sản thu 500 triệu đồng/tháng băn khoăn có cần đăng ký hộ kinh doanh? Ảnh minh họa: Nguyễn Lê

Người thành lập và hộ kinh doanh có nghĩa vụ đăng ký hộ kinh doanh, báo cáo và các nghĩa vụ khác theo quy định, không được hoạt động dưới danh nghĩa hộ kinh doanh mà không đăng ký.

Tại điểm a khoản 1 Điều 30 Luật Quản lý thuế số 38/2019 quy định: Người nộp thuế phải thực hiện đăng ký thuế và được cơ quan thuế cấp mã số thuế trước khi hoạt động hoặc có phát sinh nghĩa vụ với ngân sách nhà nước. 

Đối tượng đăng ký thuế gồm: Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân thực hiện đăng ký thuế theo cơ chế một cửa liên thông cùng với đăng ký doanh nghiệp, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh theo quy định.

Căn cứ các quy định trên, Thuế tỉnh Đắk Lắk cho hay trường hợp gia đình bà H. có hoạt động kinh doanh buôn bán nông sản (không thuộc các trường hợp không phải đăng ký kinh doanh quy định tại khoản 3 Điều 82 Nghị định số 168) thì phải đăng ký hộ kinh doanh và đăng ký thuế.

Phương pháp tính thuế

Cơ quan thuế dẫn quy định tại các khoản 2, 3, 4, 7, 8, 9 Điều 3 Thông tư số 40/2021 của Bộ Tài chính. Theo đó, “hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy mô lớn” là những trường hợp có doanh thu hoặc số lao động từ mức cao nhất của doanh nghiệp siêu nhỏ trở lên.

Cụ thể: Trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp và xây dựng: có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bình quân năm từ 10 người trở lên, hoặc tổng doanh thu của năm trước liền kề từ 3 tỷ đồng trở lên; trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ: có số lao động tham gia BHXH bình quân năm từ 10 người trở lên, hoặc tổng doanh thu của năm trước liền kề từ 10 tỷ đồng trở lên.

“Phương pháp kê khai” là phương pháp khai thuế, tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu thực tế phát sinh theo kỳ tháng hoặc quý.

“Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai” là hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy mô lớn; hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chưa đáp ứng quy mô lớn nhưng lựa chọn nộp thuế theo phương pháp kê khai.

“Phương pháp khoán” là phương pháp tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu khoán do cơ quan thuế xác định để tính mức thuế khoán theo quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế.

“Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán” là hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ, trừ các trường hợp nộp thuế theo phương pháp kê khai hoặc nộp thuế theo từng lần phát sinh.

“Mức thuế khoán” là tiền thuế và các khoản thu khác mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh phải nộp theo phương pháp khoán do cơ quan thuế xác định theo quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế.

Cơ quan thuế căn cứ vào tài liệu kê khai của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế, ý kiến của Hội đồng tư vấn thuế xã, phường, thị trấn để xác định mức thuế khoán.

Với các quy định trên, theo Thuế tỉnh Đắk Lắk, trường hợp gia đình bà H. kinh doanh với doanh thu một năm khoảng 6-7,2 tỷ đồng, mức này chưa đạt ngưỡng để được xếp vào hộ kinh doanh quy mô lớn theo quy định.

Vì vậy, gia đình bà H. có thể lựa chọn nộp thuế theo phương pháp kê khai hoặc phương pháp khoán.

Trường hợp bị xử phạt về hành vi trốn thuế

Cơ quan thuế cho biết, theo điểm c khoản 1 Điều 62 Nghị định số 122/2021/NĐ-CP, hành vi vi phạm về đăng ký hộ kinh doanh sẽ bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng nếu không đăng ký thành lập hộ kinh doanh trong trường hợp pháp luật quy định phải đăng ký.

Bên cạnh đó, theo điểm a khoản 1 Điều 17 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP, người nộp thuế có từ một tình tiết giảm nhẹ trở lên nhưng không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế; hoặc nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp (hoặc hết thời gian gia hạn) sẽ bị phạt tiền bằng 1 lần số thuế trốn.

Như vậy, với trường hợp gia đình bà H. không đăng ký kinh doanh, không đăng ký thuế, cơ quan thuế khẳng định sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính về đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế, đồng thời bị truy thu thuế.

Thuế tỉnh Đắk Lắk đề nghị bà H. liên hệ với cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã để được hướng dẫn làm thủ tục đăng ký kinh doanh. Đồng thời, liên hệ với Thuế cơ sở tại nơi sinh sống và kinh doanh để được hướng dẫn đăng ký kê khai và nộp thuế.

Theo VietNamNet