Ngày 15 tháng 3 năm 2011, (diễnđàn kinh tế Việt Nam VEF) - Báo VietnamNet đã đăng bài viết về Siết đầu tư công:San cơ hội cho tư nhân, trong đó đề cập tới vấn đề đầu tư theo hình thức BT.
Hiệu quả của hình thức này trongviệc thu hút một nguồn vốn khổng lồ từ các nhà đầu tư tư nhân là đã rõ. Tuynhiên, trong quá trình thực hiện, ngoài việc quan tâm tới lợi ích kinh tế củamình, nhà đầu tư cũng phải có chú ý đặc biệt tới lợi ích của xã hội. Các lợi íchđó là gì, cách quan tâm ra sao?
Có thể lấy dự án đường trên cao vành đại 2 làm mộtví dụ. Trong thực trạng hiện nay về kinh tế, xã hội, quỹ đất của thành phố HàNội, rõ ràng việc xây dựng đường trên cao là cần thiết. Tuy vậy, khi làm đườngtrên cao, trước hết cần phải chú ý đến quy hoạch chung của Hà nội đã được phêduyệt. Nếu để xảy ra hiện tượng nhà đầu tư được "sửa quy hoạch", sẽ dẫn đến tiềnlệ rất nguy hiểm.
Tiếp đó, liên quan đến vấn đề tổ chức giao thông.Các ách tắc giao thông của Hà Nội chỉ được giải quyết triệt để khi chúng ta đưara các giải pháp mang tính hệ thống, tổng thể. Nếu theo cách làm hiện nay, rấtdễ dẫn đến tình trạng làm manh mún, chuyển ách tắc từ khu vực này sang khu vựckia, và như vậy tắc vẫn hoàn tắc. Cách xử lý đó, có thể coi như theo kiểu củađàn kiến, chặn chỗ này, lại bò sang chỗ kia.
 |
| (Ảnh minh họa: quangnam.dangkiem.com) |
Vấn đề thứ ba là hạ tầng kỹ thuật, vị trí xây dựngcông trình. Hiện nay, đại đa số đường phố của Hà Nội đều có mặt cắt ngang hẹp(hai làn xe). Vậy nếu bố trí đường trên cao tại các khu vực này, mặt cắt ngangđường hiện trạng sẽ bị thu hẹp rất nhiều (để dành đất cho các kết cấu mố, trụ).
Trong khi đó, nếu chúng ta tăng số làn xe ở phần đường trên cao, sẽ làm chođường sát vào nhà dân. Như vậy, hàng lọat dân cư bên đường sẽ chịu hậu quả lớnvề ô nhiễm tiếng ồn, khói bụi. Cảnh quan đô thị vì thế mà cũng bị ảnh hưởng tiêucực. Điều này có thể kiểm chứng một phần tại khu đô thị Linh Đàm-Hà Nội.
Vấn đề cuối cùng là giá thành xây dựng. Nhà đầu tưtư nhân theo hình thức BT, vì lợi ích riêng, sẽ có xu hướng tăng giá trị côngtrình. Từ đó, dẫn đến sử dụng nhiều loại kết cấu to, nặng (đắt tiền), làm ảnhhưởng nhiều tới mĩ quan đô thị, trong khi giá trị sử dụng không tăng lên.
Với các nội dung trên, theo như cảm nhận của ngườiviết, khi các cấp có thẩm quyền ra các quyết định đầu tư cho các dự án xây dựngcông trình giao thông đô thị theo hình thức BT, nên thông báo rộng rãi, trưngcầu ý kiến của người dân trong khu vực có công trình và của các nhà chuyên môn.
Về phía nhà đầu tư, nên quan tâm đến quy hoạch chungvà các biện pháp tổ chức giao thông tổng thể của đô thị, chú ý lựa chọn vị tríđặt công trình có quỹ đất đủ lớn, các loại kết cấu gọn nhẹ, có khả năng tái sửdụng, tháo lắp (ví dụ kết cấu thép). Vấn đề môi trường, cảnh quan đô thị cũng lànội dung phải được đặt lên hàng đầu.
Có như vậy, hình thức đầu tư BT mới thực sự đem lạikết quả cao cho thủ đô Hà Nội.
TS. Hoàng Tùng Thay mặt nhóm chuyên gia Bộ mônĐường ô tô và đường đô thị - ĐH Xây Dựng
