Sống trong cảnh bố mẹ thườngxuyên cãi vã, đánh lộn với nhau khiến B.N.T từ chỗ là một cậu bé hồn nhiêntrở nên buồn chán, ít nói. Không biết chia sẻ cùng ai, dần dần, em rơi vàotrạng thái trầm cảm và tìm cách lấy dao lam tự rạch tay mình, có khi thì cấuvéo chân tay đến chảy máu để giải tỏa.
T. cho biết, mỗi lần làm vậy em thấytrong người dễ chịu hơn, nếu không em phát điên…
TS. Lã Thị Bưởi, Trưởng phòngkhám về rối nhiễu tâm trí Tuna cho biết, hành động này của T. được gọi là tựgây thương tích (TGTT), hủy hoại bản thân. Mục đích khi làm việc này nhằmthoát khỏi cảm xúc đau đớn và tâm lý căng thẳng mà đối tượng không thể kiểmsoát hoặc không thể ứng phó được-nhưng lại không nhằm kết thúc cuộc đời nhưhành động tự tử.
 |
| Một hình ảnh “rạch tay tự sướng” được khoe trên mạng |
Một số hành động TGTT phổ biến gồm cắt; làm bỏng; bẻ gãy xương; kéo tóc; làmxước hay làm bầm tím cơ thể; ăn uống những thứ độc hại…
Theo kết quả điều tra về vịthành niên và thanh niên Việt Nam (SAVY2) được công bố mới đây, tỉ lệ vịthành niên và thanh niên TGTT chiếm 7,5%-tỉ lệ này cao gấp hai lần so vớiSAVY 1 (năm 2005). Nhóm tuổi tập trung cao nhất là từ 14 đến 17 tuổi, chủyếu là nam giới.
Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng, nguyên nhân dẫn đến hành động tự TGTT củathanh, thiếu niên do hoàn cảnh sống. Ở nông thôn cao hơn thành thị; nhữngtrẻ sống cùng bố mẹ thấp hơn trẻ sống trong gia đình thiếu bố/mẹ; bị chấnthương do bạo lực gia đình. Cuộc sống với nhiều áp lực khiến trẻ buồn chánsẽ làm tăng gấp đôi nguy cơ TGTT; hoặc những trẻ đã từng bị tai nạn, lòng tựtrọng thấp… cũng có nguy cơ TGTT cao hơn những trẻ khác.
Những người rơi vào hoàn cảnhTGTT để giải tỏa có thể kéo dài hành vi này trong nhiều năm trời mà gia đìnhkhông phát hiện ra. Như trường hợp một bạn nữ 21 tuổi ở Hà Nội đến phòngkhám Tuna để khám vì thấy buồn, lo lắng, căng thẳng, không ngủ được. H. chobiết, em đã tự rạch tay từ năm 17 tuổi đến nay mỗi khi trong người bức xúc.
Em che giấu bằng cách luôn mặc áo dài tay để mọi người không phát hiện ranhưng có một lần mẹ em đã nhìn thấy và từ đó ngăn cản, cho người canh.“Nhưng không hiểu sao mỗi khi thấy khó chịu trong người em lại không thể cầmlòng được, lại tìm cách rạch tay để giải tỏa. Mỗi lần rạch dù có chảy máutay nhưng lúc đó không hề thấy đau”-H. chia sẻ.
Ngoài việc tự rạch tay, gây thương tích cho cơ thể thì một trong những cáchgiải tỏa của thanh thiếu niên là sống… hành xác. Họ tìm đến những nơi xa, cóđiều kiện vật chất thiếu thốn, đi rừng, ra biển, sống kiểu “tối đâu là nhà,ngã đâu là giường” nhưng lại thấy thỏa mái vì không phải suy nghĩ gì.
Lí giải thêm về nguyên nhândẫn đến hành vi TGTT, hủy hoại bản thân, sống hành xác, TS.Bưởi cho rằngnguyên nhân thường gặp kết hợp trầm cảm nội sinh, di truyền, cộng thêm sựtác động của tâm lý xã hội. Đó có thể là sự mất mát người thân, bố mẹ hayxung đột, không hòa thuận, bố quá nghiêm khắc, bố mẹ không có thời gian tròchuyện với con, không chăm sóc con.
Điều quan trọng phải nhận ra rằng TGTT chỉ là một biểu hiện cho những vấn đềvề tâm lý và cảm xúc sâu xa hơn. Thanh niên TGTT chủ yếu vì họ không tìm racách giải quyết những vấn đề trong đời sống. Các bằng chứng chỉ ra rằng lýdo của TGTT là rất nhiều và mắc nối với nhau. Thường là những căng thẳnghàng ngày hơn là một sự kiện quan trọng… TS.Bưởi cho biết.
Ngược lại với trạng thái này thì hiện nay có nhiều bạn trẻ đã cố tình rạchtay như một thứ mốt kỳ quái và đưa lên các diễn đàn nhằm khẳng định bảnthân. Đây là hành vi cần được loại bỏ.
Theo Pháp Luật & XãHội
