Lãi suất huy động vàng từ mứctiệm cận 0% đến 0,5% bất ngờ tăng vọt lên từ 0,6% - 1%/năm. Trạng thái huy độngvà cho vay vàng đang chuyển sang thái cực khác.
Cuối tuần qua, thị trường đón nhận quyết định liên tiếp của hai ngân hàng cóhoạt động kinh doanh vàng hàng đầu là Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á châu (ACB)và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank): tăng mạnhlãi suất huy động vàng!
Nếu so với trạng thái và diễn biến những tháng đầu năm và kéo dài đến hết quý2/2010, đó là những chuyển động bất ngờ. Và phía sau đó là những thay đổi vềchất?
Cụ thể, từ cuối quý 1 cho đến quý 2/2010, lãi suất huy động vàng của các ngânhàng thương mại đều giảm rất mạnh; phần lớn các kỳ hạn được rút về tiệm cận mức0%/năm, chỉ có từ 0,03% - 0,05%; các mức cao ở một số thành viên cũng chỉ khoảng0,2% - 0,5%/năm.
Thế nhưng, theo những quyết định mới nói trên của ACB và Eximbank, từ ngày 8/9và 9/9, lãi suất huy động tiết kiệm vàng đã lên đến 0,6%/năm tại ACB áp ở nhiềukỳ hạn và các mức cao nhất tại Eximbank lên tới 0,8% - 1%/năm.
Có thể xét đến một số nguyên nhân dẫn đến những chuyển động này, như một sự thayđổi về chất trong hoạt động huy động và cho vay vàng của các ngân hàng thươngmại.
Thứ nhất, đầu năm, nguồn vàng huy động ở trạng thái ứ đọng tại các ngân hàngthương mại do nhu cầu vay giảm sút. Rủi ro tăng giá trong tương lai của cáckhoản vay là trở ngại lớn nhất đối với sức cầu. Không bất ngờ khi năm 2010 trướcđó được dự báo là năm thứ 10 liên tiếp giá vàng tăng, với vai trò chính là “vịnhtránh bão” trước bất ổn của kinh tế toàn cầu chưa được tháo gỡ, trước khả nănglạm phát gia tăng trở lại...
Thực tế, so với đầu năm 2010, giá vàng hiện đã tăng gần 10%; theo dữ liệu củaCông ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), giá vàng đã tăng 9,87% trong khoảng thờigian trên. Rõ ràng, sự dè chừng của nhu cầu vay vàng tiêu dùng, thanh toán…những tháng đầu năm có cơ sở, bởi với lãi suất vay vàng từ 4% - 5%/năm, cộngthêm chênh lệch tăng giá là một chi phí lớn tính đến thời điểm này.
 |
| Giá vàng trong nước theo dữ liệu của SJC đã tăng 9,87% so với đầu năm |
Và trước những dự báo giá vàng tiếp tục tăng mạnh trong năm 2010, hoạt động vayvàng vật chất để đầu cơ giá xuống cũng đối diện với khả năng nhiều rủi ro, nhucầu theo đó hạn chế.
Với đầu ra trở ngại, các ngân hàng không mặn mà với huy động vàng là dễ hiểu.Thực tế ở những tháng đầu năm, thị trường cũng đã chứng kiến động thái nới điềukiện cho vay vàng, đặc biệt là với nhu cầu cho sản xuất - kinh doanh, của một sốngân hàng thương mại để kích cầu.
Thứ hai, hiện nay, một mối liên hệ thông thường có thể tính đến: cầu vay vàngtăng kích thích cầu huy động để cân đối. Và lãi suất huy động vàng tăng khá mạnhmới đây phản ánh mối liên hệ này.
Cầu vay vàng tăng lên được giải thích từ một số động lực.
Sau khi đã tăng mạnh gần 10% kể từ đầu năm, khả năng giá vàng tăng tiếp đã được“khấu hao” và tạo tâm lý yên tâm hơn với các nhu cầu vay vốn trước rủi ro giálên. Điều này thúc đẩy nhu cầu vay vàng thanh toán, giao dịch vật chất.
Bên cạnh đó, với đà tăng mạnh của giá vàng trong khoảng một tháng trở lại đây,nhu cầu vay vàng vật chất đầu cơ giá xuống trở lại. Đây cũng là một dòng chảyđược chú ý, dĩ nhiên đi cùng với rủi ro cao bởi giá vàng vốn biến động khó lường.
Ở một nhu cầu khác, vay vàng cho sản xuất - kinh doanh, có cả nhu cầu quy đổivốn tiền mặt cũng cần tính đến. Với sự “khấu hao” tăng giá kể từ đầu năm, mứclãi suất vay vàng từ 4% - 5%/năm so với 14% - 15%/năm lãi suất vay nội tệ (thậmchí cao hơn ở tín dụng tiêu dùng) là chênh lệch đáng lưu tâm. Ở đây, dĩ nhiênvẫn có rủi ro, nhưng cho thấy sự linh hoạt của các dòng vốn và tính toán củangười đi vay.
| |
Với riêng thị trường vàng trong nước, một yếu tố đặc thù khác cũng được tính tớilà câu chuyện tỷ giá. Từ cuối năm 2009 đến nay, Ngân hàng Nhà nước đã 3 lần liêntiếp tăng giá USD/VND với tổng cộng gần 10%. Tương tự như sự “khấu hao” về khảnăng tăng giá, dự tính tỷ giá tiếp tục ổn định thời gian tới (sau khi đã tăngmạnh) và ít tác động làm tăng giá vàng cũng tạo tâm lý ổn định, góp phần kíchthích nhu cầu vay vốn.
Tuy nhiên, về dài hạn vẫn khó khẳng định xu hướng tăng của lãi suất huy độngvàng, hay cầu vay vàng tiếp tục tăng cao hay không.
Có thể thấy tại nhiều ngân hàng thương mại, cơ cấu kỳ hạn loại trừ các mức gửidài trên 18 tháng, thậm chí chỉ chốt tối đa 12 tháng. Hay ở một số thành viên,mức lãi suất cao chỉ áp cho các kỳ hạn ngắn dưới 4 tháng, còn lại rất thận trọngkhi vẫn áp mức tiệm cận 0% ở các kỳ hạn dài hơn.
Có thể suy tính rằng, chính sách đó của các ngân hàng thương mại hàm ý rằng:Những chuyển động hiện nay trong huy động và cho vay là mang tính thời điểm, vàhọ không mạo hiểm đặt cược với chi phí huy động cao cho tương lai xa hơn, nhấtlà với đặc tính biến động khó lường của giá vàng.
Theo Minh Đức
VnEconomy
