Trước mắt, toàn xã hội phải bù đắp 100 triệu USD cho việc nhập khẩu 5tấn vàng và nhiều khả năng tăng lên 200 triệu USD nếu số vàng nhập khẩu lên 10tấn như kế hoạch.
Thông tin Ngân hàng (NH) Nhà nước cho phép nhập khẩu 5 tấn vàng và sẽ tiếp tụccấp phép nhập thêm 5 tấn nữa trong vài ngày tới đã làm giá vàng trong nước cóphần hạ nhiệt. Tuy nhiên, cơ chế điều hành thị trường vàng còn bất ổn dẫn đếnviệc xuất khẩu vàng giá thấp, nhập khẩu vàng giá cao khiến nền kinh tế thiệt hạikhông nhỏ.
Nước ngoài lời to
Số liệu thống kê cho thấy 7 tháng đầu năm 2011 (giai đoạn xuất khẩu vàng nhiềunhất từ cuối tháng 5 đến giữa tháng 7-2011), Việt Nam đã xuất 30 tấn vàng, thuvề 1,2 tỉ USD, tính trung bình 40 triệu USD/tấn vàng.
Trong khi đó, nhiều quốcgia, tổ chức tài chính quốc tế lại ồ ạt mua vàng. Mexico, Hàn Quốc, Thái Lan…,mỗi quốc gia mua hàng chục đến cả trăm tấn vàng. Riêng tháng 7-2011, quỹ đầutư hàng đầu thế giới SPDR Gold Trust mua gần 80 tấn vàng nhưng chỉ bán ra vàitấn. Thậm chí các doanh nghiệp của Nhật Bản, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ…cũng mua vàngtái xuất từ Việt Nam.
Đến tháng 8-2011, giá vàng thế giới tăng mạnh, những quốc gia đối tác nước ngoàimua vàng trước thời điểm này đã lời to. Tại Việt Nam, giới kinh doanh vàngtranh thủ giá vàng thế giới liên tục tăng, tâm lý kỳ vọng giá còn đi lên củangười dân, đã dùng kỹ xảo đẩy giá vàng trong nước tăng nhanh, cao hơn giá thếgiới 1-2 triệu đồng/lượng. Từ đó, các tổ chức, cá nhân đã bán khống vàng cắnrăng mua lại vàng để cắt lỗ, kéo theo làn sóng mua vàng bao phủ thị trường.
Nếutính tại thời điểm 15 giờ ngày 10-8, giá vàng trong nước xuống còn 44,4 triệuđồng/lượng thì người mua vàng vào những ngày trước với giá 45-46 triệuđồng/lượng để trả nợ hoặc phòng thân đã thiệt hại nặng và sẽ thiệt hại nhiều hơnnữa nếu giá vàng giảm mạnh, nhất là khi 5 tấn vàng nhập khẩu sẽ về tới Việt Namtrong 2 ngày tới.
 |
| Ngày 10-8, giá vàng giảm 500.000 đồng/lượng so với chiều hôm trước (Ảnh: Thái Phương) |
Cơ chế xuất nhập bất cập
Thế nhưng, thiệt hại lớn nhất vẫn thuộc về nền kinh tế. Giả sử doanh nghiệp nhậpkhẩu tại mức giá 1.750 USD/ounce thì với 5 tấn vàng đã tiêu hóa hơn 300 triệuUSD, trung bình 60 triệu USD/tấn vàng. Trong khi đó, nhiều tháng trước, ViệtNam chỉ xuất khẩu với giá 40 triệu USD/tấn vàng. Như vậy, trước mắt toàn xã hộiphải bù đắp 20 triệu USD/tấn vàng, tính ra phải bù đắp 100 triệu USD cho việcnhập khẩu 5 tấn vàng và nhiều khả năng tăng lên 200 triệu USD nếu số vàng nhậpkhẩu lên tới 10 tấn trong vài ngày tới.
Thực tế cho thấy những bất cập trong cơ chế điều hành xuất nhập khẩu vàng lànguyên nhân sâu xa dẫn đến cơn sốt vàng và những thiệt hại không đáng có. Từ năm2008 đến nay, mỗi năm, NH Nhà nước chỉ cho phép nhập khẩu vàng vài đợt với sốlượng nhỏ giọt, gắn liền với những thời điểm người dân đổ xô mua vàng, giátrong nước cao hơn giá thế giới hàng triệu đồng/lượng.
Trong khi đó, hạn ngạchxuất khẩu vàng gần như bỏ ngỏ. Doanh nghiệp chỉ cần có giấy phép hoặc giấy chứngnhận đủ điều kiện xuất khẩu; hạ hàm lượng, trọng lượng vàng để hưởng thuế suất0% là xuất được hàng chục tấn vàng ra nước ngoài. Hệ quả là cung cầu về vàngnhiều thời điểm mất cân đối, giới đầu cơ tranh thủ làm giá. Biểu hiện rõ nhất lànhững ngày gần đây, chỉ trong vài giờ, giá vàng trong nước tăng - giảm 1-2 triệuđồng/lượng, trong khi sức mua bán vàng vào những thời điểm đó rất yếu.
Theo ông Trần Thanh Hải, Tổng Giám đốc Công ty Đầu tư Kinh doanh vàng Việt Nam,thời điểm này, NH Nhà nước không nên cho phép nhập khẩu thêm vàng mà giải phápbình ổn nhanh nhất là sử dụng cơ chế đặc biệt, cho phép các NH bán ra hàng chụcngàn lượng vàng đang tồn kho. Cũng với cơ chế đặc biệt đó, các NH thương mại sẽchọn thời điểm thuận lợi mua vàng bù lại số vàng đã bán ra. Về lâu dài, ông Hảicho rằng NH Nhà nước cần có cơ chế riêng cho các NH giao dịch vàng giao sauvới nước ngoài.
Trong khi đó, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI) vừa gửi văn bản kiến nghịthống đốc NH Nhà nước và bộ trưởng Bộ Tài chính về các giải pháp bình ổn thịtrường vàng và hạ nhiệt lãi suất. Theo Tổng Thư ký Nguyễn Hoàng Hải, thị trườngvàng hiện nay hầu như bị buông lỏng quản lý. Vàng có thể được coi như ngoại tệ,trong khi ngoại tệ bị cấm mua bán trên thị trường tự do, còn vàng không bị cấm,không bị đóng thuế. Do vậy, đề nghị thống đốc NH Nhà nước có biện pháp quản lývàng chặt như ngoại tệ.
Theo Thi Thơ
Người lao động.TPHCM
