Không chỉ là một đặc sản sôngnước ăn khá ngon miệng, sứa còn là một vị thuốc đông y quý, giúp trị liệu hiệuquả một số bệnh: huyết áp, lao phổi, tiêu hoá…
Trong y học cổ truyền, sứa có tênlà hải triết. Bộ phận thường được dùng để làm thuốc là da, gọi là hải triết bì.Hải triết tính bình, có công dụng thanh nhiệt, tiêu đờm, nhuyễn kiên (làm mềmkhối cứng trong cơ thể), trị ho và lao tổn, hoạt huyết, tiêu ứ, nhuận tràng;chữa bế kinh, bạch đới (chứng ra nhiều khí hư ở phụ nữ), sản phụ ít sữa; trẻ embị đơn độc (bệnh nhiễm khuẩn ngoài da cấp tính), phong nhiệt, ngứa gãi chảy nướcvàng... Theo sách của Tuệ Tĩnh, sứa còn có tên thuỷ mẫu, tính ấm, vị mặn. Gầnđây, một số nghiên cứu hiện đại cho thấy sứa biển có tác dụng hạ huyết áp, chặnho, chống đầy bụng khó tiêu... rất hiệu quả. Thành phần chủ yếu của sứa gồm cóprotein, mỡ, muối khoáng, calci, sắt, đảm toan, PP. Hàm lượng iốt trong 1.000gsứa thành phần có 1.320 microgam.
 |
| Sứa sen là loại sứa có thể dùng làm thực phẩm và làm thuốc an toàn, hiệu quả |
Bệnh do âm hư, đờm nhiệt, táobón, đầy bụng khó tiêu: da sứa, bột củ năn (mã thầy) lượng vừa đủ sắc lấy nướcuống. Đây là bài thuốc nổi tiếng có tên “Tuyết canh thang” của Vương Mạnh Anh.
Viêm phổi có mủ, giãn phế quản,ho nhiều đờm: nấu thịt sứa với củ năn hoặc cà rốt trong nồi đất, làm thành canhđể ăn.
Trị ho, long đờm: sứa tươi ngâmnước phèn, thái sợi, rửa sạch phèn, chần qua nước nóng khoảng 80 độ C, vớt ra đểráo, ăn cùng các loại rau thơm.
Bế kinh gây ốm yếu, tức ngực khóthở, có khi khạc ra máu: dùng sứa biển nấu nước uống.
Rối loạn mãn kinh: dùng vài lạngsứa rửa sạch bằng muối, nấu nước uống. Không ăn cái, không cho đường vô.
Sản phụ thiếu sữa: sứa tươi cắtnhỏ bằng thanh cật nứa (không dùng đồ sắt để cắt), nấu ăn.
Huyết áp cao: lấy rau nhà chùalượng vừa đủ trộn với tỏi, sứa, ăn trong ngày.
Rôm sảy, lở ngứa gãi chảy nướcvàng, chốc ở trẻ: lấy sứa biển rửa sạch với muối, nấu nước tắm rửa cho trẻ. Cáchkhác, nấu nước sôi, thêm ít đường phèn cho tan rồi bỏ sứa vào đun sôi lại, sauít phút là ăn được hoặc sứa nấu thành cao để đắp ngoài.
Viêm khí quản mạn tính: lấy sứasấy khô, mẫu lệ nung tán bột, trộn mật ong làm viên hoàn để uống.
Hen suyễn: lấy da sứa hầm vớihuyết heo để ăn.
Ngoài sử dụng như một vị thuốctrong đông y, người dân vùng biển còn có cách làm sứa muối để tạo ra món ăn chothuốc tiện dụng như sau: lấy sứa tươi cạo rửa sạch nhớt, thái miếng, sau đó chovào nước lá sung (hoặc lá đinh lăng hay vỏ vẹt băm nhỏ), đun sôi để nguội. Muốitrong khoảng 4 – 5 ngày. Ăn cùng đậu phụ, rau thơm. Người bị bệnh cao huyết áp,người có nhu cầu bổ dương tráng thận có thể thường xuyên dùng. Những người béophì cũng nên ăn sứa vì nó cung cấp rất ít năng lượng. Tuy nhiên do sứa có tínhmát nên cần thận trọng đối với người tạng hàn, hay bị lạnh bụng, đi ngoài.
|
TheoBS Phó Đức Thuần
