Kevin Lee, một anh chàng sinh viênnăm cuối tại trường đại học George Mason đang kiếm được 50.000 USDmỗi năm nhờ vào công việc đã được chính phủ Mỹ hợp pháp hóa hiệnnay: “bẻ khóa” điện thoại iPhone.
Để thúc đẩy cho công việc của mình, Kevin Lee thậm chí còn đăngquảng cáo trên trang rao vặt lớn nhất thế giới Craigslist với nộidụng “Hãy để chiếc iPhone của bạn bị “bẻ khóa” ngay hôm nay”.
Chỉtrong vòng vài phút, chàng sinh viên chuyên ngành khoa học máy tínhnày có thể tải mã vào trong những chiếc điện thoại iPhone của kháchhàng và nhanh chóng mở cổng đến một thế giới các ứng dụng và phầnmềm không có trong kho App Store mà Apple đang lên án.
Những “đặcquyền” bẻ khóa bao gồm: gắn kết nối mạng Internet của iPhone với mộtchiếc laptop hoặc với iPad mà không cần phải trả thêm phí sử dụngdịch vụ cho nhà mạng AT&T, đổi dịch vụ của AT&T hoặc Verizon với mộthãng viễn thông rẻ hơn; tùy biến iPhone với màn hình 3D, thay đổigiao diện, icon…
Hình thức “sơ khai” của việc “bẻ khóa” bắt đầu ngay sau khi Appletrình làng chiếc iPhone thế hệ đầu tiên vào năm 2007 nhưng công việcnày hiện đã phát triển thành một ngành công nghiệp béo bở với hàngtriệu khách hàng. Jailbreak hay unlock (mở khóa) iPhone bị Apple coilà hành động bất hợp pháp và gây tổn hại tới việc kinh doanh của họnhưng với chính phủ Mỹ thì không.
Hồi tháng 7/2010, Văn phòng bảnquyền Mỹ đã đưa một số quy định mới về miễn trừ vào Luật bản quyềnkỹ thuật số (DMCA - Digital Millennium Copyright Act), một trong sốđó là cho phép người dùng điện thoại di động jailbreak (bẻ khóa hệđiều hành) hoặc mở khóa mạng thiết bị (unlock) để sử dụng các ứngdụng trái phép nhà sản xuất.
“Thành thật mà nói hồi mới bắt đầu, tôi chỉ làm việc này cho bảnthân và bạn bè nhưng nó đã được phát triển rất nhanh”, Lee nói“Trước đây, tôi có 5 đến 10 khách hàng mỗi tuần nhưng con số nàyđã lên tới 30 đến 40 hiện nay. Lee hiện đang jailbreak iPhone đểthay đổi thiết kế màn hình mới và sau đó “unlock” chúng để kháchhàng có thể chuyển sang dùng các nhà mạng không dây khác.
 |
Cydia, cửa hàng ứng dụng “bẻ khóa” đầu tiên hiện kiếm được khoảng10 triệu USD mỗi năm và có khoảng 4,5 triệu người sử dụng hàng tuầntìm kiếm các ứng dụng tại đây.
Sự thống trị của cửa hàng này trongthế giới jailbreak đã bành trướng nhiều hơn vào năm ngoái, khi xuấthiện một cửa hàng đối thủ bắt đầu “gặm nhấm” vào “miếng bánh” thịtrường của Cydia và Cydia chỉ đơn giản là sáp nhập với đối thủ củamình để tạo ra thế độc quyền trên thị trường.
Trong khi đó, một số nhà phát triển đang kếm được hàng chục ngànUSD nhờ vào việc bán ra các ứng dụng của họ.
Mới đây, Toyoto cũng đã cung cấp một chương trình miễn phí trêngian hàng của Cydia, quảng cáo cho dòng xe Scion của hãng. Một khiđược cài đặt, chiếc ô tô sẽ được hiển thị trên nền màn hình iPhonevà các icon của iPhone sẽ được điều chỉnh để trông giống như biểutượng gắn đằng trước của dòng xe này.
Toyota cũng là tâp đoàn lớn đầu tiên trình làng một quảng cáo chotrang web “bẻ khóa” www.modmyi.com. Trang web này đã có lưu lượngtruy cập và doanh thu tăng gấp đôi kể từ năm 2010.
Kyle Matthews, đồng sáng lập của trang web Modmyi.com nhận xét“Quảng cáo và chủ đề của Toyota, đối với tôi có nghĩa là việc “bẻkhóa” đang trở nên chính thống hơn. Ngành công nghiệp này vẫn đangtăng trưởng, thậm chí các cửa hàng sửa chữa cũng sẵn sàng bẻ khóacho bạn”.
Apple và nhà mạng AT&T thì không ngừng đàn áp thẳng tay thịtrường chợ đen đang bùng nổ này. Ông Matthews cho biết Apple đã épToyota dỡ bỏ quảng cáo và chủ đề này và họ đã được hãng sản xuất xehơi đồng ý. Apple từ chối đưa ra lời bình luận về sự việc trên.
Trước đây, Apple luôn cho rằng việc “bẻ khóa” iPhone hay iPad cóthể làm mất hiệu lực bảo hành của thiết bị. Hai năm trước đây, Appleđã gửi đơn kiến nghị lên Thư viện Quốc hội Mỹ, cơ quan chuyên giámsát quyền tác giả rằng “việc sửa đổi trái phép” này đã cấu thành mộthành vi phạm pháp và hãng đang phải gánh chịu những phí tổn đáng kếtrong việc điều tra những khiếu nại khách hàng về những chiếc iPhonebị “bẻ khóa” không hoạt động.
Mark Siegel, một phát ngôn viên của AT&T cho biết công ty có thểphát hiện khách hàng đang kết nối điện thoại iPhone của họ với cácthiết bị khác đã bị “bẻ khóa” trái phép.
Những khách hàng này sẽđược hãng gửi các bức thư tự đặt ra các lựa chọn: một là họ có thểtrả cho AT&T 20 USD/tháng cho phí sử dụng dữ liệu cao nhất; hai làngừng việc kết nối các thiết bị không được chấp nhận và ba là từ bỏnhà mạng AT&T nhưng được tự động đăng kí và nhận hóa đơn thanh toán.
Siegel từ chối tiết lộ chi tiết khoản doanh thu mà nhà mạng AT&Tbị mất vì các công cụ kết nối trái phép nhưng cho biết chỉ có một sốlượng nhỏ khách hàng đã làm như vậy. Trong khi đó, các lập trìnhviên cho biết, với công nghệ của mình, AT&T dễ bị “mở khóa” hơn sovới Verizon.
Jay Freeman, 29 tuổi, là nhà sáng lập và điều hành của Cydia, cửahàng ứng dụng iPhone không chính thức lớn nhất thế giới. Cửa hàngnày hiện cung cấp khoảng 700 thiết kế và sửa đổi khác phải tính phíngoài 30.000 thiết kế được miễn phí.
Freeman cho biết Cydia đượckhai trương vào năm 2008 và hiện kiếm được khoảng 250.000 USD lợinhuận sau thuế hàng năm. Freeman chỉ thuê nhân viên toàn thời gianđầu tiên từ Delicious, trang web lưu trữ bookmark của Yahoo để cảithiện thiết kế của Cydia.
Tuy nhiên, không phải ai cũng cởi mở như Freeman khi nói về nhữngđóng góp của họ cho cửa hàng ứng dụng thị trường chợ đen này. Một sốchuyên gia “bẻ khóa” và các nhà phát triển luôn từ chối phát biểucông khai.
Những quảng cáo trên Craigslist và địa chỉ email của Leehiện đã bị xóa khỏi mạng Internet. Sau một cuộc phỏng vấn đầu tiênvới tờ Washington Post, Lee cũng không đưa ra bất cứ lời bình luậnnào thêm thông qua trợ lý của mình.
Theo Võ Hiền
Dân Trí
