Vàng. Đó là biểu tượng của sự giàu có, là một trong những tài sản lâu đời nhấtvà được đánh giá cao nhất từ trước đến nay. Các vị vua Ai Cập xưa kia được chônvới vàng, người La Mã cũng dùng vàng để giao dịch, thậm chí vàng còn được đề cậpđến như một món quà trong Kinh Thánh.
Tiền giấy và tiền kim loại do chính phủ phát hành có giá trị là vì chúng đượcđảm bảo bằng lượng vàng dự trữ. Trải qua các cuộc khủng hoảng kinh tế, vàng vẫnđược đánh giá là tài sản chính đảm bảo sự ổn định cho kinh tế của mỗi quốc gia.Hiện nay trên thế giới, Hoa Kỳ vẫn được xem là đất nước có dự trữ vàng lớn nhấtvà những kho vàng của Mỹ được thế giới biết đến như kho nằm ở Louisville,Kentucky hay Fort Knox. Tuy nhiên, nổi tiếng và hoành tráng nhất vẫn là hầm chứavàng khổng lồ được đặt tại Trụ sở Lưu trữ vàng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ.
Nếu ai từng qua khu phố Nassau và Hayden, trung tâm tài chính sầm uất LowerManhattan ở New York chắc hẳn sẽ vô cùng ấn tượng trước một tòa nhà đồ sộ, uynghi được xây dựng một nửa giống như bất kỳ tòa cao ốc nào khác trong khu tàichính, một nửa giống như một pháo đài thời Trung cổ với lá quốc kỳ Mỹ tung baytrên cao.
Bên dưới, ngay trước cánh cửa nặng nề là những chiếc camera tối tâncùng lực lượng cảnh sát trang bị vũ trang đầy mình như cảnh báo với mọi ngườirằng đây là một nơi rất quan trọng và không thể viếng thăm dễ dàng. Đó chính làtrụ sở lưu trữ vàng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tại New York.
Theo các chuyên gia, lượng vàng dự trữ tại đây ước tính khoảng bằng 1/4 trữlượng vàng của cả thế giới, bởi thế kho vàng này của Mỹ hiện được đánh giá làkho vàng lớn nhất trên toàn cầu.
![]() |
Lối vào luôn được kiểm soát nghiêm ngặt |
Thực ra khoảng 200 năm trước, danh hiệu "kho vàng lớn nhất thế giới" thuộc vềNgân hàng Trung ương của Anh. Nhưng sau đó, khi đế quốc Anh bước vào giai đoạnthoái trào và buộc phải bán vàng, nước Mỹ đã trở thành người mua lớn nhất củaAnh, và kho chứa vàng của Anh giờ chỉ như một... kho chứa đồ.
Hầm vàng ở Mahattan này có khoảng 540.000 thanh vàng thuộc 48 ngân hàng trungương nước ngoài và 12 tổ chức quốc tế như Quỹ Tiền tệ Quốc tế hay Ngân hàngThanh toán quốc tế trong khi Mỹ chỉ khiêm tốn có khoảng 5% trong số vàng đượclưu trữ ở đây. Bản thân FED cũng không sở hữu số vàng cất trong kho này, mà chỉđóng vai trò lưu giữ và bảo vệ cho các quốc gia chọn đây là nơi gửi gắm vàng dựtrữ mà thôi. Người ta ước tính hầu hết số vàng được đào lên từ trước đến nay đềuđược cất giữ ở trong hầm này.
Năm 1921, người Mỹ đã bắt tay tiến hành xây dựng kho chứa vàng đặc biệt ởMahattan. Với 5 lớp bảo vệ và được bao quanh bởi đá hoa cương, bên trên là trụsở chính của tòa nhà trung tâm Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, khu vực nàyđã được trang bị những trang thiết bị an ninh tiên tiến nhất thế giới.
Nếu bạn thắc mắc nơi nào trên thế giới hiện nay là chỗ bọn trộm cắp bó tay khôngthể nào tiếp cận? Đó chính là kho chứa vàng này của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ.Theo ước tính có khoảng 60 quốc gia trên thế giới và rất nhiều tỉ phú mong muốnđược ký gửi tài sản của mình ở đây với lý do duy nhất đó chính là đảm bảo antoàn cho khối tài sản của mình. Để hiểu vì sao mà hầm vàng này được coi là một "pháođài bất khả xâm phạm", bạn hãy thử "đột nhập" vào hệ thống vô cùng kiên cố vàbảo mật này bằng cách tưởng tượng qua những số liệu về việc xây dựng nó.
![]() |
Bức tường vàng cao 3 mét, rộng 5 mét |
Vàng ở đây được bảo vệ cũng bởi chính thiết kế đặc biệt của căn hầm vốn đượcđánh giá như một tuyệt tác của kiến trúc bảo vệ. Thực chất, căn hầm này là tầngcuối của một kho hàng 3 tầng được sắp xếp theo kiểu các tủ sắt chồng lên nhauvới tường bao giữa các kho hàng được xây bằng bê tông cốt thép. Toàn bộ căn hầmđược đặt nằm sâu dưới lòng đất 180 m và di chuyển bằng thang máy có tốc độ cựccao.
Căn hầm này được xây dưới mặt đường 24,4m, dưới mực nước biển là 15,4m và xâytrên nền đá cứng nổi tiếng của Manhattan - một trong số những nền đất hiếm hoiđược coi là đủ khả năng chống đỡ được cho toàn bộ sức nặng của khu hầm, hệ thốngcửa và vàng ở bên trong.
Hầm vàng này không có cửa, lối vào duy nhất là qua một hành lang hẹp dài 3m.Nhưng trước hết người ta phải qua một cánh cửa thép nặng 90 tấn, cao 2,7m, đượcchuyển động dọc theo một khung bê tông thép nặng tới 140 tấn. Căn hầm được đóngmở bằng hệ thống tay quay 90 độ. Việc chống nước và chống khí được thực hiệnbằng cách hạ thấp hệ thống xi-lanh này xuống hơn nữa, gần giống với việc đẩy nútvào trong chai rượu vậy.
Các ổ khóa ở đây được kiểm soát bởi nhiều người và do vậy, nếu chỉ có 1 người,sẽ không thể đủ khả năng mở được loại khóa kết hợp ở đây để vào hầm. Phía trongcứ cách 1m trên hành lang lại hiện ra cánh cửa với dáng vẻ hoàn toàn khác nhau ởhai bên. Nhưng nếu bước vào bất cứ cánh cửa nào trong đó, bạn sẽ không bao giờtới được hầm vàng.
Toàn bộ khu vực hầm vàng được chia thành 122 phòng lưu trữ. Lớn nhất trong số đólà căn phòng lưu trữ 110.000 thỏi vàng hình viên gạch được xếp chồng lên nhau.Bức tường vàng này cao 3m, dài 5m, gồm 7.000 tấn vàng. Nhưng đó chưa phải tất cả,đi qua bức tường vàng ấy mới thực sự bước chân vào hầm vàng rộng không khác nàomột nhà thi đấu thể thao.
Vàng được cất trong này đều ở dạng thỏi, có hình dáng giống như những viên gạchxây nhà và được xếp chồng lên nhau trên những tấm bệ gỗ như trong các nhà kho.Để tới hầm, các xe chở vàng phải được đặt vào thang máy và đi xuống 5 tầng hầmbên dưới mặt đường. Thang máy được điều khiển bởi một kỹ thuật viên tại mộtphòng khác, người này liên lạc với các nhân viên bảo vệ có vũ trang hộ tống cácxe vàng này qua một hệ thống giao tiếp nội bộ.
Khi vàng được đưa tới hầm, chúng sẽ được kiểm soát bởi một hệ thống bao gồm cácđại diện cho các phòng ban của FED: kiểm toán, dịch vụ kho và giám sát. Mỗithành viên của từng ban đều phải có mặt bất cứ lúc nào vàng được di chuyển hoặccó người vào kho.
Việc cất giữ số vàng khổng lồ trị giá gần 200 tỉ USD này làm cho việc thắt chặtan ninh ở đây trở nên bắt buộc và khác thường. Tất cả các nhân viên ở FED đềuđược điều tra kỹ về lý lịch. Do tòa nhà được đặt ở nơi dân cư đông đúc nên mặcdù cần được bảo vệ vô cùng nghiêm ngặt nhưng tường và các lối vào tiếp giáp vớivỉa hè ở đây đều không có hàng rào an ninh như các kho chứa vàng khác.
![]() |
Vàng đầy ắp trong hầm chứa |
FED và hầm chứa vàng của họ được canh giữ bởi đội ngũ bảo vệ riêng. Mỗi năm 2lần họ phải trải qua đợt kiểm tra về khả năng sử dụng súng ngắn, súng săn vàsúng trường. Mặc dù mức yêu cầu tối thiểu chỉ là bắn giỏi, nhưng phần lớn nhânviên đều vượt qua và được đánh giá ở mức thiện xạ.
Các nhân viên làm việc ở hầm vàng là những người mặc đồng phục hoặc mặc thườngphục, song bản thân họ vào được bên trong tòa nhà cũng phải trải qua một loạtcác cửa an ninh nghiêm ngặt. Còn những người ngoài muốn vào được đây phải đặtlịch hẹn trước từ 1 đến 3 tháng, tuy nhiên cũng chưa chắc đã được vào.
Bình thường, hầm vàng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ không mở cửa cho người ngoàithậm chí là Tổng thống Mỹ hay Tổng thư ký LHQ hoặc là một tỉ phú nào đó có gửitài sản tại đây. Trong trường hợp người tới thăm được chấp nhận sẽ phải trải qua2 vòng kiểm tra an ninh và làm sạch cơ thể, đến mức bụi cũng khó có thể theo vàochứ chưa nói gì vũ khí hay đồ kim loại khác.
New York là một trung tâm giao dịch vàng toàn cầu và Ngân hàng Dự trữ Liên banglà một trạm trung chuyển chính. Có thể hiểu về cách thức giao dịch ở đây như thếnày: Khi hai bên đã đạt được thỏa thuận, vàng đơn giản sẽ được chuyển từ một cănphòng này sang căn phòng khác đồng nghĩa với việc chuyển từ tài khoản của cánhân này sang tài khoản của một cá nhân khác, nhưng không một ai trong số nhữngngười chuyển biết được chủ nhân của hầm vàng đó.
Hơn nữa, với hệ thống an ninh thông minh được cài đặt sẽ tự động khóa chặt cáccửa hầm chỉ trong vòng 25 giây, các cánh cửa được thiết kế có khả năng chống bom,nặng 280 tấn, khiến cho không một tên trộm nào có thể đột nhập được vào hầm vàng.Đó cũng là lý do khiến từ khi đưa vào hoạt động cho đến nay, chưa hề xảy ra bấtcứ sự cố đáng tiếc nào.
Cũng vì thế, những người có vàng cất giữ ở đây đều đặt sự tin tưởng gần nhưtuyệt đối đến mức rất ít người đề nghị đến để kiểm tra. Tuy nhiên, điều đó cũngcó nghĩa rằng vàng có thể không còn ở đây nữa. Có thể chúng đã bị chuyển đến nơikhác an toàn hơn, và hầm vàng này chỉ là kế nghi binh của FED?
Người ta cũng biết đến một số kho lưu trữ vàng nổi tiếng khác của Mỹ nằm ởLouisville, Kentucky hay Fort Knox. Ngay như Trung tâm Thương mại thế giới (WTC)cũng là nơi lưu trữ tới 167 tỉ USD bằng vàng. Sau khi trung tâm này sụp đổ vàonăm 2001, người ta đã tìm thấy trong đống đổ nát số vàng trị giá 230 triệu USD.
Nhiều người hồ nghi rằng ngay sau vụ tấn công, mối đe dọa tại Manhattan đã làmcho FED phải chuyển vàng đến một địa điểm khác. Bên cạnh đó cũng còn rất nhiềunghi vấn xung quanh việc liệu FED có cất vàng ở WTC hay không, và câu hỏi liệucó một đường hầm bí mật nối từ tầng hầm của FED đến WTC hay không vẫn chưa cólời giải đáp đầy đủ.
Sau vụ tấn công ngày 11/9 việc tham quan hầm vàng đã bị đình chỉ và mới chỉ đượckhôi phục thời gian gần đây. Các chủ sở hữu vàng đều nhận thấy tầm quan trọngcủa việc bảo đảm an ninh và do vậy, việc để vàng tại một nơi có khả năng cao làmục tiêu tấn công là rất khó chấp nhận. Tuy nhiên, FED từng tuyên bố: "Đây khôngphải vàng của Mỹ", thì họ cũng ám chỉ rằng còn có nhiều nơi an toàn hơn nữa đểcất vàng
Theo Ngọc Mai
ANTG Online