“Bốc hơi” tuổi vàng nữ trang

Giá trị vàng phụ thuộc độ tuổivàng và cân nặng. Thế nhưng người tiêu dùng đang bị “móc túi” công khai bằngcông nghệ ăn gian tuổi vàng.

Hiện không có cơ quan nào chịutrách nhiệm quản lý tuổi vàng, do vậy trừ trường hợp mua nữ trang của các côngty lớn, có tên tuổi, còn lại người tiêu dùng chỉ còn cách trông chờ vào “lònghảo tâm” của người kinh doanh.

Khó biết tuổi thật

Dạo quanh các khu kinh doanh vàngsầm uất như khu vực Lê Thánh Tôn, Tân Định (quận 1), chợ Vườn Chuối (quận 3,TP.HCM)... người tiêu dùng hoa mắt trước những món trang sức lấp lánh bày bántrong các tủ kính.

Chỉ vào sợi dây chuyền, một chủ tiệm vàng tại chợ Tân Địnhcho biết đó là vàng 18K, còn sợi dây chuyền bên cạnh là vàng Ý bán theo gam chứkhông bán theo chỉ như vàng VN, nếu mua thì tính giá hữu nghị 36 USD/gam (khoảng700.000 đồng). Chủ tiệm vàng này cho biết chỉ bán vàng 7,5 tuổi (vàng 18K), camđoan đúng tuổi. Đeo một thời gian nếu không thích đem ra bán, tiệm sẽ mua lạivới đúng tuổi ghi trên hóa đơn.

Tại nhiều tiệm vàng khác cũngkhẳng định hàng nữ trang của họ đều được làm từ vàng 7,5 tuổi. Nói là vậy, nhưngtrên thực tế phần lớn các món nữ trang đều không ghi tuổi vàng vì theo như chủtiệm lý giải, tất cả là vàng 7,5 tuổi, do vậy trên từng món hàng chỉ viết tắtmột vài ký hiệu riêng để phân biệt hàng của từng cửa tiệm.

Nhiều người mua vàng cho biết chỉcó cách mua đâu bán đó chứ nếu ra tiệm khác bán sẽ mất ngay mấy chục phần trămdo tuổi vàng thật sự là bao nhiêu thì không ai biết. Chị T. (quận 1) cho biếttừng mua đôi bông tai 6 phân vàng 18K giá 1,25 triệu đồng (trong đó tiền công là150.000 đồng) tại một tiệm vàng trên đường Lê Thánh Tôn (quận 1), nhưng khi đemđến một tiệm vàng khác tại chợ Tân Định thì giá trị món hàng đã bị “bốc hơi” còn800.000 đồng vì người mua nói tuổi vàng thật sự chỉ có 14K (5,85 tuổi).

Lập lờ để “hét” giá

Phó tổng giám đốc một công ty vàng bạc đá quýlớn cho biết hiện trên thị trường không có chuẩnchung nào cho vàng nữ trang. Theo bà, trước đâyvàng tây lưu hành trên thị trường chủ yếu làvàng 18K (tương đương 7,5 tuổi) và 14K (tươngđương 5,85 tuổi). Nhưng sau đó vàng 7,5 tuổi bịăn gian chỉ còn 7 tuổi.

Một thời gian dài, bêncạnh sản phẩm vàng 18K còn có vàng chợ chỉ 7tuổi. Giữa những năm 1990, một số cửa hàng vàngtư nhân đã tiếp tục hạ tuổi vàng nhằm cạnh tranhvới nữ trang của các công ty có thương hiệu.

Các công ty đã đối phó bằng cáchđưa ra thị trường thêm loại hàng chợ có ký hiệu ST. ST là viết tắt của chữ “sáutám”, tức vàng 6,8 tuổi. Sau đó, vàng chất lượng ST đã trở thành “tiêu chuẩn”trên thị trường!

Các công ty vàng bạc cho biết giávàng càng lên cao thì xu hướng nữ trang càng thấp tuổi, hiện phổ biến là nữtrang 14K, 10K, thậm chí các hợp đồng xuất khẩu sang châu Âu khách hàng chỉ đặtlàm vàng 3,75 tuổi (9K), thậm chí 3,33 tuổi (8K).

Việc hạ thấp tuổi nữ trang chủyếu là để giá cả mềm hơn, người tiêu dùng dễ chấp nhận. Tuy nhiên theo ôngNguyễn Văn Hải, phó tổng giám đốc Công ty vàng bạc đá quý Ngân hàng Sài GònThương Tín (SBJ), quan trọng là phải sòng phẳng với khách hàng, tức là trên mỗisản phẩm nữ trang phải ghi rõ tuổi vàng và tên đơn vị sản xuất để chịu tráchnhiệm về tính chính xác của tuổi vàng.

Tuy nhiên hiện nay mới chỉ cáccông ty vàng bạc đá quý lớn làm điều này. Còn lại các cửa hàng vàng tư nhân chủyếu lập lờ tuổi vàng để tùy cơ “hét” giá, còn tuổi vàng chính xác là bao nhiêuthì chỉ có người bán mới biết.

Đó cũng là lý do các cửa hàngvàng rất ít bán vàng của các công ty có tên tuổi mà chủ yếu lấy hàng từ cácchành, vựa hoặc tự gia công tại nhà. Do vậy tuổi vàng là do các chủ tiệm tựquyết định và không ai có thể kiểm soát.

Buông lỏng quản lý

Ông Nguyễn Hoàng Minh, phó giám đốc Ngân hàngNhà nước chi nhánh TP.HCM, cho biết từ lâu Ngânhàng Nhà nước không còn quản lý chất lượng vàngnữ trang mà coi đó là một loại hàng hóa nhưnhững hàng hóa khác. Do vậy doanh nghiệp tự đăngký chất lượng với cơ quan quản lý và chịu tráchnhiệm về chất lượng vàng đã đăng ký. Và khi cơquan quản lý tổ chức thanh tra nếu phát hiện viphạm thì sẽ xử phạt.

Hiệp hội Kinh doanh vàng đã nhiềulần kêu gọi các đơn vị kinh doanh vàng không nên hạ thấp thêm tuổi nữ trang,đồng thời công bố tuổi vàng trên sản phẩm để tránh làm mất uy tín ngành nữ trangnhưng chẳng đến đâu!

Trong khi đó người tiêu dùng thường quá tin vào các cửahàng vàng lại không có thông tin đầy đủ. Lỗ hổng về quản lý này dẫn đến việc cácđơn vị thi nhau hạ chuẩn vàng, “treo đầu dê bán thịt chó”, đánh đố cơ quan quảnlý và cả người tiêu dùng. Trong khi đó các công ty có thương hiệu, bán vàng đúngtuổi lại không cạnh tranh được.

Theo số liệu thống kê, hiện cóhơn 10.000 đơn vị tham gia sản xuất, kinh doanh nữ trang, bao gồm cả các chành,vựa, tiệm vàng, thợ bạc..., trong đó nhiều đơn vị làm gia công nhỏ tại nhà,không đăng ký kinh doanh. Do vậy nếu không có đơn vị nào đứng ra quản lý sẽ dẫnđến tình trạng thả nổi chất lượng, mạnh ai nấy làm. Cả nước cũng chưa có bộ tiêuchuẩn về chất lượng nên không có căn cứ đo chất lượng.

Một chuyên gia ngành nữ trang nóirằng tuổi vàng càng ngày càng tiến đến gần đáy, sau vàng 14K, thị trường có cảvàng 10K, 9K... Ông này nói nếu tuổi vàng thấp hơn thì khó có thể gọi là vàng.

Người tiêu dùng bị “móc túi” ra sao? Giả sử giá vàng bốn số 9 là 26,35 triệu đồng/lượng, quy ra vàng nữ trang SL (6,5 tuổi) có giá 17,12 triệu đồng/lượng. Khi mua nữ trang có trọng lượng một chỉ vàng, người mua bị thiệt nhiều hay ít tùy thuộc vào người bán áp tuổi vàng nào để tính giá vàng. Nếu người bán tính vàng ST (6,8 tuổi) thì người mua phải trả 1,791 triệu đồng/chỉ, thiệt 79.000 đồng/chỉ. Nếu người bán tính vàng 7 tuổi thì người mua phải trả 1,845 triệu đồng/chỉ, thiệt 133.000 đồng/chỉ. Trường hợp tính là vàng 7,5 tuổi thì người mua phải trả 1,976 triệu đồng/chỉ, thiệt 264.000 đồng/chỉ. Sản phẩm dây chuyền vàng được ghi rõ tuổi vàng (Ảnh: Minh Đức) Theo các công ty vàng, với vàng trắng (bạch kim) thì dễ ăn bớt tuổi hơn vàng đỏ. Lý do là tuổi càng thấp thì vàng càng sáng. Do vậy các đơn vị gia giảm các thành phần hội (hợp kim), còn hàm lượng vàng rất thấp, chỉ khoảng 3-4 tuổi. Khác với vàng đỏ, người tiêu dùng mua vàng trắng chủ yếu là vì kiểu dáng, mẫu mã, do vậy so với vàng đỏ, vàng trắng khi bán mất giá nhiều hơn.

Theo Ánh Hồng