1. Ngày xưaHà Nội nhiều ao hồ. Tôi vẫn hay buông câu quanh quanh mạn Cầu Giấy. Nhữngđêm cao hứng tôi cắm mươi mười lăm chiếc cần câu cắm. Rạng sáng đi thăm,nghe tiếng cá mắc câu quẫy, vui như vừa trúng số.
Nhưng câu cắm không có nhữngphút giây đắm chìm trong thiên nhiên, không có những khoảnh khắc hồi hộp khichiếc phao nhúc nhích. Thích nhất là khi một con cá to cắn câu, mình phảitìm cách "dìu" nó vào sát bờ để bắt. Đại thể mỗi loại cá một thứ mồi, lạicon này ăn nổi con kia ăn chìm. Tôi thích câu cá diếc, loại cá ăn ở tầnglửng và di chuyển theo bầy. Mồi câu cá diếc tốt nhất là giun đỏ trong gốccây chuối đã đốn. Giật con cá diếc đầu tiên, tôi cắt một mẩu đuôi làm dấurồi thả lại xuống ao.
Khi câu lại đúng con cá đó,có nghĩa mình đã tóm hết cả đàn! Nhìn mớ cá tôi đổ ra rổ, mẹ tôi bảo tôi làngười sát cá. Tôi vốn nóng tính, nhưng đi câu cần kiên nhẫn. Như thế cónghĩa đi câu đối với tôi còn là cách tu dưỡng. Câu cá cần kiên nhẫn, nhưngnấu nướng chế biến đôi khi cần một chữ "nhẫn" lớn hơn nhiều. Với mớ cá diếctôi câu về, mẹ tôi hay làm món kho nhừ. Không ướp gia vị, chỉ một chút nướcmắm hay thậm chí chỉ cần nhúm muối, vùi chiếc nồi đất trong bếp trấu suốtđêm. Mùa đông xứ Bắc mưa phùn gió bấc lạnh thấu xương. Nhưng mùa đông xứ Bắccó nồi cá diếc kho nhừ bên nồi cơm nóng còn hơn tất cả các thứ lò sưởi…
| |
2. Nhưng ĐàNẵng một ngày hè thì nắng nóng tới mức "Chó chạy cong đuôi chết thui giữađồng". Cái món cá diếc kho nhừ rõ là không thích hợp. Cùng là con Lạc cháuHồng, nhưng sinh sống ở các vùng miền khác nhau, thời tiết nóng lạnh khácnhau, một trong những nét tài hoa trong nghệ thuật chế biến món ăn của ngườiViệt là cùng một nguyên liệu thực phẩm nhưng đem đến những món ăn khác nhautuyệt đối phù hợp với môi trường. Cũng con cá diếc, nhưng người Đà Nẵngkhông kho mà nấu canh rau răm. Trong một ngày hè nóng bức, bát canh cá diếcrau răm, quả cà pháo hơn hẳn máy điều hòa nhiệt độ, các loại quạt này quạtnọ! Cứ chớm hè bước chân ra chợ, thể nào bà nhà tôi cũng để mắt tìm mớ cádiếc, cái thứ cá đang mỗi ngày một hiếm dần theo tốc độ đô thị hóa, tốc độlấp ao lấp hồ! Có bữa bà nhà tôi vui ra mặt vì mua được mớ cá diếc vừa tolại vừa đang còn sống. Nhưng mẹ tôi làm vợ tôi cụt hứng, bảo đấy là cá dưngchứ không phải cá diếc! Mẹ tôi giải thích cá diếc mắt đỏ, còn cá dưng thìmắt trắng. Tôi ở giữa, bảo "diếc" cũng ngon mà "dưng" cũng ngon!
Và quả thực như thế. Tô canhcá diếc cá dưng của Đà Nẵng đố ai bảo không ngon?
Theo Hoàng TNO
