Khế là một trong những loại trái cây khá phổ biến ở nước ta. Khế không những để ăn mà còn dùng làm thuốc, đặc biệt là khế chua có rất nhiều công dụng.
Theo các tài liệu Đông y, lá khế có thể chữa dị ứng, mẩn ngứa, cảm
nóng… Quả khế có công dụng chữa cảm ho, viêm họng, sổ mũi… Dược sĩ
Nguyễn Bá Huy Cường cũng cho biết, khế chua chứa nhiều vitamin A, C và
vitamin nhóm B rất có lợi cho sức khỏe, nhất là đối với những người cao
huyết áp. Nhờ chứa nhiều vitamin C nên khế có thể giúp chúng ta ngăn
ngừa cảm, hạ sốt, đồng thời giúp da mịn màng. Do đó, dùng khế nấu chung
với các món ăn từ thịt và cá nhằm kích thích tiêu hóa và bồi dưỡng cơ
thể là một quá trình trải nghiệm lâu đời của ông cha ta.
Cá rô là loại cá đồng có thịt thơm ngon. Cá rô và khế mà phối ngẫu với nhau sẽ tạo thành một món ngon
khó tả. Cũng là cá, nhưng chất lượng cá rô vượt hẳn nhiều loại cá đồng
khác. Cũng là chất chua, nhưng vị chua của khế không giống với bất cứ vị
chua nào. Chính vì vậy mà cá rô nấu khế được coi là món ngon, vừa lạ
miệng, vừa đậm chất hương đồng cỏ nội.
Muốn làm món này, trước hết chúng ta nên chọn một vài con cá còn tươi
sống, khoảng 100gr/con (nếu cá bắt ngoài thiên nhiên càng tốt). Việc
đầu tiên là làm sạch rồi để nguyên con cho ráo nước. Sau đó đem ướp cá
với hành, tiêu, tỏi, ớt, chút nước màu, nước mắm độ 10 phút cho thấm
đều.
Trong khi chờ đợi, chúng ta chọn vài trái khế chua còn xanh hoặc ửng
hồng xắt ra từng lát mỏng (bình quân ba trái khế cho nửa ký cá, nếu
thích ăn chua có thể dùng nhiều hơn).
Trước khi bắt nồi cá lên bếp, chúng ta cho vào ít nước, đợi đến khi nào
nước vừa sôi mới cho khế vào, trộn đều và bớt lửa cho cá và khế từ từ
thấm vào nhau. Sau cùng là thêm nước, nêm nếm cho vừa ăn. Món này nên
kho hơi lạt để vừa ăn cá vừa thưởng thức mùi vị đặc trưng của nước. Đây
là món kho có vị mặn - ngọt - chua - cay thật độc đáo, hoàn toàn không
nhầm lẫn với các mùi vị khác. Hấp dẫn nhất là vị chua thanh và mùi thơm
nhẹ của khế, tạo cho người ăn có một cảm giác ngon miệng, nếu không muốn
nói là tuyệt hảo.
Món cá rô kho khế hấp dẫn nhất là ăn lúc còn nóng. Nếu “điệu đàng” hơn,
chúng ta có thể kho theo kiểu nấu lẩu càng tuyệt. Muốn cho bữa cơm thêm
đậm đà thi vị, chúng ta có thể dùng các loại rau, như: xà lách, cà chua,
dưa leo, chuối chát, rau ghém, bắp chuối… chấm với nước cá. Bảo đảm đây
là món ăn bắt mắt, ăn không ngán, rất hợp khẩu vị, dù là người miền quê
hay thành thị. Ngoài ra, đây còn là món ăn bổ dưỡng, có công dụng giải
cảm, nhất là trong mùa nắng nóng.