Loài cá cảnh nhiệt đới được ưa chuộng nhất chẳng những sở hữu ngoại hình đẹp, màcòn có khả năng ước lượng và phân biệt các số từ một tới ba.
Thuộc họ cá rô phi, cá thần tiên (hay cá ông tiên) là một trong những loài cáthông minh và đẹp nhất thế giới, nhưng các nhà khoa học chưa biết chúng có khảnăng đếm hay phân biệt các số hay không.
Robert Gerlai, một giáo sư tâm lý của Đại học Toronto ở Canada, quyết định tìmhiểu khả năng đếm của cá thần tiên, Discovery News đưa tin. Ông và Luis Gomez-Laplaza,một nhà nghiên cứu của Đại học Oviedo tại Tây Ban Nha, khai thác một tập tínhcủa của cá thần tiên: Chúng thường gia nhập những đàn lớn nhất khi lọt vào nhữngmôi trường lạ. Nhằm loại trừ khả năng cá gia nhập đàn lớn để tăng cơ hội giaophối, hai nhà nghiên cứu chỉ sử dụng cá trưởng thành.
Họ đặt những con cá vào các bể kín, mỗi bể có hai đàn cá với số lượng khác nhau.Cá luôn chọn đàn lớn hơn để gia nhập nếu số lượng của đàn lớn gấp từ hai lần trởlên so với đàn nhỏ. Nhưng nếu số lượng cá trong đàn lớn chỉ gấp dưới hai lần đànnhỏ, sự lựa chọn của chúng không còn tuân theo quy luật nữa. Điều này cho thấykhả năng ước lượng của cá chỉ xảy ra trong một số điều kiện nhất định.
Sau khi kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Animal Cognition, hai nhànghiên cứu lại phát hiện thêm rằng cá thần tiên có thể phân biệt sự khác biệtgiữa số 2 và 3. Cụ thể, nếu thấy một đàn có ba con và một đàn có hai con, chúngluôn gia nhập đàn lớn hơn.
"Khả năng này giống như việc con người đếm đồ vật, chứ không phải hành vi ướclượng. Tuy nhiên, khả năng đếm của cá thần tiên không vượt quá con số 3", ôngnói.
Đếm chính xác không mang đến nhiều lợi ích cho cá thần tiên. Vì thế có lẽ kỹnăng đếm của chúng không phát triển quá số 3. Nhưng ước lượng quy mô của các đàncho phép cá thần tiên nhận được sự bảo vệ lớn hơn (đàn mà chúng gia nhập cànglớn thì mức độ an toàn càng cao). Ngoài ra số lượng cá trong đàn càng lớn thì sốlượng mắt để tìm thức ăn càng nhiều. Do vậy, khả năng phân biệt đàn lớn và đànnhỏ có ý nghĩa sinh tồn đối với cá thần tiên.
Mới đây Angelo Bisazza, một giáo sư tâm lý của Đại học Pavoda, thực hiện một sốthử nghiệm để chứng minh rằng cá muỗi cũng có khả năng ước lượng. Thậm chí ôngvà các đồng nghiệp còn huấn luyện cá muỗi để chúng có khả năng phân biệt các đàncá với nhiều tỷ lệ số lượng khác nhau.
Nicola Clayton, một chuyên gia hàng đầu về tư duy động vật của Đại học Cambridgetại Anh, nói sư tử và kỳ nhông cũng có khả năng ước tính số lượng. Bà phỏng đoánnhững loài cá sống theo đàn cũng có khả năng ước lượng giống như cá thần tiên.
Thuộc họ cá rô phi, cá thần tiên (hay cá ông tiên) là một trong những loài cáthông minh và đẹp nhất thế giới, nhưng các nhà khoa học chưa biết chúng có khảnăng đếm hay phân biệt các số hay không.
![]() |
Một con cá thần tiên (Ảnh: animal-world.com.) |
Robert Gerlai, một giáo sư tâm lý của Đại học Toronto ở Canada, quyết định tìmhiểu khả năng đếm của cá thần tiên, Discovery News đưa tin. Ông và Luis Gomez-Laplaza,một nhà nghiên cứu của Đại học Oviedo tại Tây Ban Nha, khai thác một tập tínhcủa của cá thần tiên: Chúng thường gia nhập những đàn lớn nhất khi lọt vào nhữngmôi trường lạ. Nhằm loại trừ khả năng cá gia nhập đàn lớn để tăng cơ hội giaophối, hai nhà nghiên cứu chỉ sử dụng cá trưởng thành.
Họ đặt những con cá vào các bể kín, mỗi bể có hai đàn cá với số lượng khác nhau.Cá luôn chọn đàn lớn hơn để gia nhập nếu số lượng của đàn lớn gấp từ hai lần trởlên so với đàn nhỏ. Nhưng nếu số lượng cá trong đàn lớn chỉ gấp dưới hai lần đànnhỏ, sự lựa chọn của chúng không còn tuân theo quy luật nữa. Điều này cho thấykhả năng ước lượng của cá chỉ xảy ra trong một số điều kiện nhất định.
Sau khi kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Animal Cognition, hai nhànghiên cứu lại phát hiện thêm rằng cá thần tiên có thể phân biệt sự khác biệtgiữa số 2 và 3. Cụ thể, nếu thấy một đàn có ba con và một đàn có hai con, chúngluôn gia nhập đàn lớn hơn.
"Khả năng này giống như việc con người đếm đồ vật, chứ không phải hành vi ướclượng. Tuy nhiên, khả năng đếm của cá thần tiên không vượt quá con số 3", ôngnói.
Đếm chính xác không mang đến nhiều lợi ích cho cá thần tiên. Vì thế có lẽ kỹnăng đếm của chúng không phát triển quá số 3. Nhưng ước lượng quy mô của các đàncho phép cá thần tiên nhận được sự bảo vệ lớn hơn (đàn mà chúng gia nhập cànglớn thì mức độ an toàn càng cao). Ngoài ra số lượng cá trong đàn càng lớn thì sốlượng mắt để tìm thức ăn càng nhiều. Do vậy, khả năng phân biệt đàn lớn và đànnhỏ có ý nghĩa sinh tồn đối với cá thần tiên.
Mới đây Angelo Bisazza, một giáo sư tâm lý của Đại học Pavoda, thực hiện một sốthử nghiệm để chứng minh rằng cá muỗi cũng có khả năng ước lượng. Thậm chí ôngvà các đồng nghiệp còn huấn luyện cá muỗi để chúng có khả năng phân biệt các đàncá với nhiều tỷ lệ số lượng khác nhau.
Nicola Clayton, một chuyên gia hàng đầu về tư duy động vật của Đại học Cambridgetại Anh, nói sư tử và kỳ nhông cũng có khả năng ước tính số lượng. Bà phỏng đoánnhững loài cá sống theo đàn cũng có khả năng ước lượng giống như cá thần tiên.
Theo Minh Long
VnExpress