Ở 1 sốđịa phương thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, thịt chuột đồng là món ănđược một số người yêu thích, hoặc được dùng làm thức ăn cho một số loài nhưtrăn, rắn, cá...
 
Chính vì thế, chuột đồnglà 1 mặt hàng được nhiều người kinh doanh buôn bán và nhiều người cũng cócông việc từ loại hàng đặc biệt này. Chuột đồng không chỉ được bắt tại ViệtNam mà còn được... nhập khẩu từ Campuchia.

1 điểmtập kết, 3 tấn chuột vào Việt Nam mỗi ngày

Cả xóm xuất ngoại buôn... thịt chuột
Chuột sống được nhốt trong lồng tập kết lên xe chở đến các điểm sơ chế

Biên giớigiữa cửa khẩu Khánh Bình (thị trấn Long Bình, huyện An Phú, tỉnh An Giang) vàCampuchia là một con sông khá rộng. Muốn qua được bên kia biên giới thì phải điphà, hoặc đò.

Có mặt tạicửa khẩu Khánh Bình sáng 25.7, chúng tôi chờ cho đến hơn 9 giờ sáng nhưng vẫnkhông thấy một phương tiện chở chuột nào xuất hiện. Giả làm người đi mua chuột,hỏi một người dân bán quán cà phê ngay cạnh cửa khẩu, ông này cho chúng tôibiết, trước đây cứ khoảng 8 giờ sáng hằng ngày sẽ có 2 - 3 xe tải cùng nhiều xegắn máy khác xuống phà qua bên kia lấy chuột chở về. Nhưng cách đây một tuần thìphía Cơ quan Hải quan cửa khẩu Khánh Bình không cho phép chở chuột nữa, vì vậydân buôn nhập chuột về Việt Nam qua đường khác.

Dạo mộtvài vòng dọc theo bờ sông, thì chúng tôi mới phát hiện các phương tiện xe tải,xe gắn máy này đang đậu gần dưới bờ sông cách cửa khẩu vài trăm mét đang chờchuẩn bị nhập chuột bằng các con đường tiểu ngạch này.

Theo tìmhiểu, chuột sau khi được phía bên Campuchia bắt và bỏ vào các lồng sẽ đượcchuyển đến tập trung tại gần 1 điểm bờ sông bên kia biên giới. Trước đây, thươnglái mua cho xe trực tiếp qua để lấy về. Sau khi bị cấm thì đậu xe ở bên này, sẽcó người phía Campuchia dùng thuyền chở các lồng đựng chuột sang. Chuột được chovào một cái lồng hình vuông dài hơn 1m, ngang khoảng 0,8m, mỗi lồng chứa khoảng20 - 30kg chuột sống. Những người Campchia bán cho thương lái người Việt giákhoảng 25 ngàn đồng/kg chuột sống.

Tại nơitập kết giáp biên này, sau khi cân các lồng chuột, các thương lái Việt Nam sẽchất những lồng này lên xe tải, hoặc buộc 2 - 3 lồng sau xe gắn máy để chở về.

Theo tìmhiểu của phóng viên, chỉ riêng tại cửa khẩu này, mỗi ngày đã có khoảng 500kg - 1tấn chuột được nhập khẩu vào Việt Nam. Thời gian cao điểm, số lượng này có thểlên đến 3 tấn. Một thương lái cho biết: "Nguồn cung hầu như không khi nào cạnvì giống chuột đồng này đẻ nhiều và lớn rất nhanh".

Côngphu thịt chuột

Huyện AnPhú, tỉnh An Giang có nhiều điểm tập kết chuột. Sau khi chuột từ biên giới nướcbạn Campuchia nhập vào sẽ được tập kết tại các cơ sở sơ chế rải rác khắp tỉnh.

Chỉ riêngtại ấp Bình Chánh (xã Bình Long, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) đã có hơn 10 hộgia đình chuyên sống bằng nghề kinh doanh chuột. Những hộ gia đình làm nghề nàytập trung tại một khu vực trong ấp, kéo dài trên quãng đường khoảng 200m. Tạiđây, chuột sẽ được làm thịt sơ chế đông lạnh để bán cho các cơ sở tiêu thụ hoặcbán chuột sống tại đây nếu ai có nhu cầu mua.

Có mặt tạikhu vực vào giờ nghỉ trưa, chúng tôi nhận thấy không khí làm việc tại đây vẫnrất nhộn nhịp. Anh Tuyên, chủ 1 cơ sở kinh doanh cho biết "Mỗi ngày nhập tôinhập gần 1 tấn chuột, chủ yếu là phân phối lại cho các hộ làm chuột trong xóm".

Theo anhTuyên, vào buổi sáng sẽ có một vài chuyến xe đi nhập chuột ở biên giới về vàphân phối cho các hộ làm thịt. Từ 12h trưa cho đến 9 - 10h tối, cả xóm chỉ cómỗi việc làm thịt chuột. Các công đoạn làm thịt chuột như sau: Trước tiên có mộtngười bắt chuột trong lồng ra, đập đầu cho chết; rồi chuyển sang cho người kếtiếp chặt đầu, chặt đuôi. Tiếp đó có người sẽ mổ một phần bụng rồi lột da. Cuốicùng là rửa sạch chuột đã sơ chế và sắp xếp chuột vào thùng đựng. Thùng đựngchuột cũng thuộc loại "chuyên dụng": trong thùng có đặt bao nilon chứa đá lạnh,chuột được đặt giữa các bao nilon này để thịt chuột được tươi lâu hơn.

Cả xóm xuất ngoại buôn... thịt chuột
Ảnh minh họa

Người muathịt chuột sẽ tìm đến mua hàng tại các cơ sở sơ chế này. Chuột làm sẵn được chialàm 2 loại, loại 1 giá 50 ngàn đồng/kg, loại 2 giá 40 ngàn đồng/kg. Các cơ sởnày cũng bán lại chuột còn sống giá 35 ngàn đồng/kg (loại lớn) và 28 ngànđồng/kg (loại chuột nhỏ, chuyên cho trăn ăn).

Chuột thịtchỉ lấy nguyên con bỏ đầu, da, ruột, đuôi và chân. Tuy nhiên các phụ phẩm này sẽđược các hộ nuôi cá mua với giá từ 1 - 3 ngàn đồng/kg, còn máu chuột được dùngnấu cho heo ăn.

Thời điểmsôi động nhất ở xóm chuột là khoảng 3h chiều, vì thời gian này sẽ có 2-3 xe tảivà nhiều xe máy khác tiếp tục chở chuột từ biên giới về. Trung bình mỗi ngày,các cơ sở sơ chế chuột tiếp nhận khoảng trên dưới 1,5 tấn sống, trung bình mỗihộ lột da khoảng 400 - 500 kg chuột sống/ ngày.

Khoảng 9htối hàng ngày, thịt chuột sau khi cho vào bao có ướp nước đá sẽ được chuyểnxuống thành phố Long Xuyên (tỉnh An Giang). Từ đây, thương lái khắp nơi từ Thànhphố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Vĩnh Long, Kiên Giang, Đồng Tháp... đổ về lấy thịtchuột về bán ở các chợ, các nhà hàng, kinh doanh ăn uống.

Sốngnhờ chuột

Việc nhậpkhẩu, mua bán, sơ chế chuột ở 1 số khu vực thuộc huyện An Phú giới Campuchia đãtạo công việc cho nhiều lao động nông nhàn địa phương.

Đa phầnngười làm thịt chuột là các em gái. Mỗi nhân công sẽ được trả từ 30 - 40 ngànđồng/buổi làm (chủ yếu là buổi chiều). Em Nguyễn Thị Bé (ngụ ấp Bình Chánh, xãBình Long) cho biết, "Em đã làm công việc này từ hơn 1 năm nay để kiếm thêmphụ giúp cho gia đình. Chuột được các chủ hàng mua và nhập về hàng ngày nênkhông khi nào sợ thiếu việc".

Thấy chuộtđược tìm mua, nhiều người dân địa phương khi rảnh rỗi cũng đi bắt chuột kiếmthêm thu nhập. Em Nguyễn Minh Tư, 12 tuổi, đã có “thâm niên” bắt chuột 3 năm chobiết "Thông thường, người ta dùng mồi nướng lên cho thơm, rồi đặt mồi trongrập (cái lồng) để bẫy chuột. Khoảng chiều tối đi bẫy thì mờ sáng có thể thu bẫyvề. Đặt bẫy cách này thường bắt được chuột lớn cỡ 3 - 4 con/kg. Nếu vào thờiđiểm lúa vừa cắt xong, người ta sẽ giăng lưới trên đồng lùa chuột chạy vào. Mỗibuổi đuổi chuột như thế, sau khi bán chuột mỗi người có thể được chia từ 80 -150 ngàn".

Một cáchbẫy khác công phu hơn là: trước ngày sạ lúa, chọn vài khoảnh đất trống trồngloại lúa nếp thơm, xung quanh những khoảnh đất đó rào lại bằng mành mành. Bốngóc trổ 4 cửa và phía trong đặt 4 cái lồng làm hom. Khi lúa trổ thì nếp thơm đãchín trước, chuột nghe mùi lúa thơm tìm vào các cửa rào và mắc bẫy. Bắt cách nàysẽ bẫy được cả "gia đình" nhà chuột, cũng như bảo vệ được nguyên khu ruộng cònlại.

Theo Nguyễn TrườngGiang
Đời sống và pháp luật