Hầu hết tinh hoa vũ khí chomột chiến dịch không kích đã được liên quân huy động để đánh đòn phủ đầu Libya,mở đường cho vùng cấm bay tại đây, như tên lửa hành trình Tomahawk và máy baychiến lược B-2.
Chiến dịch không kích nhằm vàoquân đội của đại tá Muammar Gadhafi tại Libya mang tên Bình minh Odyssee diễn ratừ đêm 19/3 là cơ hội để Anh, Pháp và Mỹ cùng các đồng minh trình diễn sức mạnhcủa những loại vũ khí chiến lược, thuộc các binh chủng không quân và hải quân.
Tên lửa
Át chủ bài trong lực lượng tênlửa sử dụng trong chiến dịch vẫn là tên lửa hành trình Tomahawk, giống như trongcuộc chiến Iraq và Kosovo trước đây. Đây thường là lựa chọn đầu tiên trong nhữnghành động quân sự như thế này, vì không gây ra rủi ro cho phi công như khi dùngmáy bay chiến đấu, trong khi chúng được trang bị hệ thống định vị tối tân nên cóđộ chính xác cao.
Đợt đầu, Mỹ và Anh bắn 112 quảTomahawk vào hơn 20 hệ thống radar, trung tâm liên lạc và tên lửa đất đối khôngSA-5 của Libya trong đêm 19/3 và rạng ngày 20/3. Chúng được bắn từ 5 chiến hạmMỹ gồm hai khu trục hạm USS Stout, USS Barry và 3 tàu ngầm USS Providence, USSScranton, USS Florida và một tàu ngầm lớp Trafalgar của Anh.
 |
| Một quả Tomahawk đang được bắn từ khu trục hạm USS Stout của Mỹ tới mục tiêu trên đất Libya đêm 19/3. Ảnh: AFP |
Sau khi được bắn từ Địa TrungHải, mất khoảng một tiếng để các quả Tomahawk bay tới mục tiêu trên đấtLibya. Loại tên lửa tầm xa nổi tiếng của Mỹ này mang đầu đạn thông thườngnặng 450 kg, dù thiết kế ban đầu của nó là mang đầu đạn hạt nhân. Mỗi quảTomahawk dài 6,25 mét, đường kính 0,52 mét và nặng 1.300 kg. Tên lửa này bayvới tốc độ 880 km/h, đạt tầm bay khoảng 1.600 km.
Loại thứ hai được sử dụng cũng làhỏa tiễn hành trình mang tên Storm Shadow, trang bị trên những chiến đấu cơcường kích mặt đất Tornado GR4 của không quân Anh. Loại tên lửa tầm xa không đốiđất này được thiết kế chuyên tấn công các mục tiêu đối phương được bảo vệ chặtchẽ.
Storm Shadow do tập đoàn MBDA củachâu Âu chế tạo chuyên gắn trên máy bay, nặng hơn 1 tấn mỗi quả, dài 5 mét và cóthể bắn trúng mục tiêu từ khoảng cách phóng 250 km. Loại hỏa tiễn này được khôngquân Anh sử dụng lần đầu tiên trong cuộc chiến tranh Irag năm 2003.
Storm Shadow được lập trình chitiết về mục tiêu trước khi phóng đi và sau đó nó sử dụng hệ thống định vị tíchhợp để đi chính xác tới mục tiêu đã định. Tên lửa này được thiết kế tấn công mụctiêu cố định là các trung tâm chỉ huy kiên cố, nhờ khả năng xuyên sâu các kếtcấu bê tông cốt thép.
Máy bay chiến đấu
Trong số máy bay liên quân huyđộng đánh Libya lần này nổi bật có 3 chiếc phi cơ ném bom tàng hình chiến lượcB-2 Spirit của Mỹ, mang theo khối lượng lớn bom thông minh. Mỗi chiếc máy baynày có trị giá hơn một tỷ USD và hiện Mỹ chỉ có vẻn vẹn 20 chiếc đang phục vụtrong quân đội.
 |
| Một trong ba chiếc "hàng khủng" B-2 Spirit của Mỹ trở về căn cứ sau chuyến bay tới Libya ném bom. Ảnh: AFP |
B-2 Spirit do hãng NorthropGrumman chế tạo với khả năng thâm nhập sâu vào khu vực có hệ thống phòngkhông dày đặc, được thiết kế mang cả vũ khí hạt nhân lẫn thông thường. Máybay đắt giá nhất của quân đội Mỹ này lần đầu được sử dụng khi ném bom Serbiatrong cuộc chiến Kosovo năm 1999 và sau đó xuất hiện trên chiến trường Iraqvà Afghanistan.
Chiếc máy bay ném bom hạng nặngB-2 thiết kế hình tam giác rất lạ mắt, có khả năng bay liên tục trong nhiều giờ.Cũng như chiến dịch tại Afghanistan, lần này những chiếc B-2 của Mỹ cất cánh từcăn cứ không quân Whiteman ở bang Missouri đi không kích Libya và quay về tronghơn 30 giờ liên tục sau nhiều lần được tiếp dầu trên không.
Bên cạnh đó là hai dòng máy baychiến đấu quen thuộc của không quân Mỹ là F-15 và F-16. Hải quân Mỹ cũng sử dụngnhững chiếc phản lực cơ của họ tham gia chiến dịch như AV-8B Harrier, loại máybay phản lực có khả năng cất hạ cánh thẳng đứng từ tàu tấn công đổ bộ hạng nặngUSS Kearsarge ở Địa Trung Hải.
Không quân Pháp sử dụng 8 chiếcphản lực cơ Dassault Rafale và 4 chiếc Mirage 2000 tham gia mở màn chiến dịchđánh Libya, gần khu vực do lực lượng nổi dậy kiểm soát ở Benghazi. Trong số này,Dassault Rafale là máy bay chiến đấu đa nhiệm hai động cơ cất cánh từ tàu sânbay Charles de Gaulle, có thể vừa làm nhiệm vụ phòng không, vừa tấn công cườngkích mặt đất lẫn do thám.
Trang bị vũ khí trên DassaultRafale có các loại tên lửa không đối đất phổ biến như Apache và Exocet, cùng tênlửa không đối không và không đối hạm. Loại máy bay này của Pháp còn tích hợp hệthống điện tử tinh vi mang tên Spectra, có thể phát hiện và theo dõi 8 mục tiêucùng lúc. Trong khi đó, chiến đấu cơ Mirage 2000 cũng là loại đa nhiệm nhưngtrang bị thấp hơn Dassault Rafale.
Không quân Anh thì sử dụng nhữngchiếc Typhoon và Tornado gắn tên lửa hành trình Storm Shadow. Các chiến đấu cơAnh bay tổng cộng 4.800 km từ các căn cứ ở miền đông nước này đi đánh Libya vàquay lại. London cho biết đây là điệp vụ không kích có tầm xa nhất đối với khôngquân hoàng gia Anh kể từ cuộc chiến Falklands với Argentina năm 1982. Chúng đượctiếp dầu 4 lần trên không trong suốt đợt không kích Libya mất 8 tiếng bay cả đilẫn về.
Đồng minh Canada đóng góp 6 chiếcCF-18 Hornet tới một căn cứ ở Italy cùng với 140 người. Đây là chiến đấu cơ đanhiệm hàng đầu của không quân Canada, trang bị hệ thống radar phức tạp có thểtheo dõi mục tiêu trong mọi điều kiện thời tiết, cả đêm lẫn ngày và trong khoảngcách xa.
Ngoài ra, Italy sử dụng 4 chiếcmáy bay chiến đấu Tornado tham gia chiến dịch, bên cạnh việc cho phép máy baycác nước khác tập kết tại những căn cứ không quân của nước mình. Bỉ cũng góp sứcbằng những chiếc F-16 cùng 200 phi công và nhân viên kỹ thuật đóng tại một căncứ ở Hy Lạp.
Máy bay hỗ trợ
Hải quân Mỹ huy động các máy baytác chiến điện tử EA-18G Growler và máy bay do thám P-3 và EP-3 phục vụ chochiến dịch đánh Libya đợt đầu. Đặc biệt không thể thiếu máy bay do thám khôngngười lái Global Hawk của Mỹ, được phái đi để chụp không ảnh hiện trường Libyanhằm đánh giá hiệu quả các đợt tấn công của máy bay và tên lửa.
 |
| Chiến đấu cơ Rafale của Pháp xuất kích đi đánh Libya. Ảnh: AFP |
Hai loại máy bay do thám chủyếu của Anh là Nimrod R1 và Sentinel R1 cũng được tung vào Libya. Máy baytrinh sát Nimrod R1 được phát triển từ phiên bản máy bay tuần tra trên biển,trang bị hệ thống theo dõi để trinh sát và thu thập thông tin tình báo điệntử. Nimrod R1 có khả năng bay với tốc độ thấp trong một thời gian dài, giúpnó có thể "neo đậu" trên một khu vực nhất định để do thám.
Có chức năng tương tự "cỗ máytình báo" Nimrod R1 là Sentinel R1, từng được sử dụng trong các chiến dịch tìnhbáo tại Afghanistan. Máy bay do thám này được hoán chuyển từ loại máy bay vậntải Bombardier Global Express, được trang bị radar và hệ thống theo dõi có thểlần theo vị trí và xác định mục tiêu lực lượng đối phương trên mặt đất.
Ngoài ra, Pháp cũng điều một sốmáy bay do thám Awacs tham gia. Trong số các máy bay làm nhiệm vụ hỗ trợ chochiến dịch của liên quân, không thể thiếu những chiếc tiếp dầu trên không Boeing707.
Tàu chiến
Mỹ có 11 tàu hải quân tại ĐịaTrung Hải phục vụ cho chiến dịch tấn công Libya, gồm 3 chiếc tàu ngầm (USSProvidence, USS Scranton và USS Florida), 2 tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường(USS Barry và USS Stout), 2 tàu tấn công đổ bộ (USS Kearsarge và USS Ponce) vàtàu chỉ huy USS Mount Whitney.
 |
| Tàu ngầm USS Florida gắn tên lửa Tomahawk của Mỹ. Ảnh: AFP |
Bên cạnh đó là 14 chiếc tàucủa liên quân, gồm hai tàu khu trục của Anh là HMS Westminster và HMSCumberland và mootj tàu ngầm lớp Trafalgar mang tên lửa hành trình Tomahawkđậu ngoài khơi Libya. Còn Pháp đưa tàu sân bay Charles de Gaulle cùng hàngchục máy bay chiến đấu Dassault Rafale trên đó tham gia chiến dịch.
Theo Đình Nguyễn
Vnexpres
