Lần đầu tiên tôi đến một sân chơi ở Berlin, tôi đã vô cùng choáng váng và sợ hãi về cách nuôi dạy con của người Đức.
Tất cả các ông bố bà mẹ Đức có mặt ở sân chơi lúc đó đều đang tụ
lại một chỗ, uống cà phê, tán chuyện và chẳng bận tâm chút nào tới lũ
trẻ đang treo mình lơ lửng trên một con rồng gỗ cách bãi cát phía dưới
khoảng 6m. “Nhìn kìa! Ôi không!”, tôi thét lên bằng thứ tiếng Đức còn ngọng nghịu. Nhưng cả bọn trẻ và các bậc phụ huynh Đức đều phớt lờ tôi.
Trái
ngược với suy nghĩ phổ biến rằng người Đức rất nghiêm khắc, những phụ
huynh Đức tôi gặp đều không như vậy. Họ rất coi trọng sự tự lập
và khả năng chịu trách nhiệm. Những ông bố bà mẹ ở sân chơi hôm đó
không hề bỏ mặc các con mình – họ chỉ thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối
dành cho các con. Berlin không cần tới một chiến dịch cổ động cha mẹ hãy
dành tự do cho con trẻ bởi tự do là khái niệm thông thường ở đây.
Một vài điều đáng kinh ngạc trong cách
dạy con của người Đức:
Không thúc ép con học đọc
Trường
mẫu giáo ở Berlin không nhấn mạnh vào việc tăng cường khả năng học
thuật. Trên thực tế, giáo viên và các phụ huynh khác đều khuyên tôi
không nên dạy con đọc. Bởi đó là
điều đặc biệt mà trẻ sẽ học cùng nhau khi bước vào cấp 1. Mẫu giáo là
thời điểm để chơi và học cách giao tiếp xã hội. Nhưng thậm chí cả khi
vào lớp 1, học sinh Đức cũng không phải học tập quá gắt gao. Sẽ có thời
gian là nửa ngày giáo viên hướng dẫn học sinh học, còn lại là 2 lần chơi
ngoài trời.
Các bạn đừng nghĩ hướng tiếp cận
giáo dục có phần thả lỏng này đồng nghĩa với chất lượng yếu kém: Theo
một đánh giá năm 2012 của Tổ chức Hợp tác Kinh tế và Phát triển, học
sinh 15 tuổi ở Đức thể hiện tốt hơn so với mặt bằng chung của thế giới
trong các môn đọc, toán và khoa học. Trong khi đó, học sinh đến từ một
nền giáo dục được xem là tiên tiến nhất nhì thế giới là Mỹ lại tụt hậu khá xa trên bảng xếp hạng này.
Khuyến khích trẻ chơi với lửa
Bé
học lớp 2 của tôi mang về một thông báo của nhà trường với niềm hưng
phấn thấy rõ. Bọn trẻ chuẩn bị làm một dự án về lửa. Liệu tôi sẽ để con
bé thắp nến và thực hiện các thí nghiệm với diêm? Cùng nhau, chúng tôi
đã thắp nến và đốt cháy vài thứ, một cách an toàn. Thật tuyệt vời. Bé
nhà tôi là đứa trẻ duy nhất không được phép tự đốt pháo hoa trong đêm
Giao thừa.
Để trẻ con đi tới nhiều nơi một mình
Phần
lớn trẻ con đến trường hoặc đi lại xung quanh khu mình ở mà không có
cha mẹ đi cùng. Một số thậm chí còn tự đi tàu điện ngầm. Cha mẹ Đức rất
quan tâm tới vấn đề an toàn, tất nhiên rồi, nhưng họ thường tập trung
nhiều vào tình trạng giao thông hơn là chuyện bắt cóc trẻ em. Các nhà
nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc đi bộ khu vực gần nhà mà không có bố
mẹ, hay gọi theo thuật ngữ “di chuyển độc lập”, rất tốt cho trẻ.
Tiệc tùng khi bắt đầu đi học
Một
người bạn Berlin của tôi có lần nói với tôi rằng có 3 sự kiện lớn nhất
trong đời một con người là: bắt đầu vào lớp 1, là người trưởng thành và
kết hôn.
Ở Đức, sự kiện vào lớp 1
được tổ chức rất long trọng tại trường và đó là một ngày thứ 7. Sẽ có
một chiếc kẹo lớn khổng lồ bằng với chiều cao đứa trẻ, trong đó gồm rất
nhiều bút chì, đồng hồ, kẹo… Một bữa tiệc được tổ chức sau đó dành cho
gia đình và bạn bè. Sự kiện vào lớp 1 được trẻ con Đức vô cùng trông
đợi. Nó đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong cuộc đời và mang theo
niềm hi vọng về tinh thần học tập hăng say. Còn sự kiện người trưởng
thành diễn ra khi trẻ 14 tuổi. Một lễ kỉ niệm, tiệc tùng, những món quà
cũng ngập tràn sự kiện này, đây là bước chuyển sang giai đoạn tiếp theo
của đứa trẻ.
Đưa trẻ ra ngoài mỗi ngày
Theo
một câu ngạn ngữ Đức, “chẳng có gì tệ bằng thời tiết xấu, ngoài trang
phục không phù hợp. Giá trị của thời gian chơi ngoài trời được nhà
trường rất chú trọng. Ở Berlin có vô số sân chơi cho trẻ. Bất kể thời
tiết lạnh giá, bầu trời âm u xám xịt tới mức nào, các bậc phụ huynh ở
Berlin sẵn sàng trang bị quần áo ấm cho con và đưa chúng ra công viên
hoặc để chúng tự đi.
Kể từ khi chuyển tới Berlin, tôi đã cố gắng áp dụng một số cách dạy con của người Đức
và con gái 8 tuổi của tôi đã trèo lên được đầu con rồng gỗ. Nhưng tôi
vẫn do dự không dám để con đi bộ một mình trong khu nhà tôi.
Tôi
chỉ vừa mới tiến một bước nhỏ trong chuyện này thôi. Đó là để con gái
tự đi tới hiệu bánh, ngay bên dưới chung cư. Lần đầu tiên được tự mình
ra tiệm bánh, con gái trở về, nét mặt tươi rói, hãnh diện khoa với tôi
túi bánh mì sandwich vừa mua.
Tôi nghĩ chắc
chẳng cần nói cho con gái biết, như mọi bà mẹ Mỹ khác, tôi đã đứng trên
ban công và dõi theo bước chân con gái mình.
Vài nét về tác giả:
Sara
Zasker là một nhà văn Mỹ hiện đang sinh sống tại Berlin, Đức. Các bài
viết của cô được xuất bản trên ZDNet, San Francisco Examiner và tạp chí
Sierra. Chủ đề yêu thích của Zasker là khoa học, viễn thông, văn hóa Đức
và một số chủ đề khác. |
Theo Trí Thức Trẻ