Nhiều dịch bệnh mới nổi đang xuấthiện với số ca mắc, tử vong tăng bất thường và thời gian kéo dài khác với chu kỳhằng năm.
Lãnh đạo Bệnh viện (BV) Bệnhnhiệt đới Trung ương cho biết trong 5 tháng đầu năm, BV này đã ghi nhận gần7.000 ca sốt phát ban, trong đó hầu hết là mắc bệnh Rubella. Đáng lưu ý làbệnh tăng nhanh ở phụ nữ mang thai.
Lo ngại chẩn đoán nhầm
Còn theo bác sĩ Trần DanhCường, BV Phụ sản Trung ương, từ nhiều ngày qua, các bác sĩ ở BV này liêntục phải đưa ra những chỉ định đau lòng đối với thai phụ nhiễm Rubella khisố bệnh nhân tăng đột biến. Rubella là loại virus có khả năng lây truyền rấtcao qua nhau thai, gây dị tật nặng nề cho em bé nếu người mẹ không may nhiễmbệnh, nhất là trong 3 tháng đầu thai kỳ.
![]() |
Tiêm phòng cho trẻ em đúng định kỳ là một biện pháp tốt để phòng bệnh. |
Ngoài dịch sốt phát ban dovirus Rubella thì dịch chân tay miệng cũng đang hoành hành ở nhiều địaphương, đặc biệt là các tỉnh phía Nam, với nhiều biến chứng khó lường. Chỉriêng ở TPHCM, từ đầu năm đến nay đã có 11 trường hợp tử vong do mắc bệnhtay chân miệng, tăng khoảng 50% so với năm 2010. Đáng quan tâm là kết quảphân tích mẫu tại BV Nhi Đồng 1 cho thấy virus EV71 phân nhóm B2 lần đầutiên xuất hiện tại Việt Nam.
Trở lại năm 2009, khi dịchsởi sốt phát ban bùng phát, cả nước ghi nhận gần 20.000 ca mắc. Cũng trongnăm 2009, dịch sốt xuất huyết tăng tốc với hơn 100.000 người mắc, trong đó87 trường hợp tử vong. Cùng với đó, dịch cúm A/H1N1 tăng mạnh cả số ca mắccũng như số ca tử vong. Hiện tượng dịch chồng dịch đã khiến nhiều chuyên giadịch tễ lo ngại tình trạng chẩn đoán nhầm bệnh có thể gây nguy hiểm cho bệnhnhân.
Nhiều bệnh từ động vật
Tiến sĩ Nguyễn Văn Kính, Giámđốc BV Bệnh nhiệt đới Trung ương, cho biết những năm gần đây, đặc biệt làsau năm 2000, các chuyên gia về sức khỏe đã quan tâm đến 2 nhóm bệnh là cácbệnh truyền nhiễm mới nổi và tái nổi. Các nhóm bệnh này chủ yếu là do cácvirus như SARS, cúm A/H5N1, cúm A/H1N1, bệnh chân tay miệng do EV71, cácbệnh do vi khuẩn liên cầu lợn… Đây là những bệnh mà từ trước đến nay ít gặphoặc chưa xuất hiện nhiều như bây giờ. Nhiều người cho rằng có lẽ do biếnđổi của khí hậu và do miễn dịch ở mỗi người chưa có nên khi xuất hiện mầmbệnh thì dễ dàng mắc.
Cũng theo tiến sĩ Kính,có những bệnh tưởng chừng đã kiểm soát được nhờ các biện pháp phòng bệnhnhưng một số năm gần đây xuất hiện trở lại (gọi là bệnh tái nổi) và giatăng nhanh số người mắc. Cụ thể như tả, sởi, Rubella, sốt xuất huyết,sốt rét… Các chuyên gia dịch tễ khẳng định 75% các bệnh mới nổi hoặc táinổi tác động đến con người trong những thập kỷ gần đây đều có nguồn gốctừ động vật.
Dịch cúm gia cầm độc lựccao và bệnh cúm mới tràn qua toàn cầu là ví dụ điển hình về các bệnhdịch nguy hiểm trên động vật có khả năng gây hại cho sức khỏe con người.Chẳng hạn, virus gây bệnh viêm não Nhật Bản được xác định truyền bởi tácnhân là muỗi; bệnh liên cầu khuẩn lợn gây biến chứng viêm não thì bắtnguồn từ heo bệnh.
Cảnh giác cả với bệnh đãtiêm chủng
Theo tiến sĩ Kính, nhiềunghiên cứu đang tập trung vào các bệnh truyền nhiễm này, vì các vi sinh vậtgây bệnh vẫn tiềm ẩn trong môi trường. Mặc dù nhiều loại bệnh đã được đưavào chương trình tiêm chủng mở rộng nhưng cũng chưa thể bao phủ hết các bệnhtruyền nhiễm hiện nay.
Những năm gần đây, chươngtrình tiêm chủng mở rộng đã đưa thêm nhiều bệnh vào chương trình như tả,viêm não Nhật Bản… Tuy nhiên, có một số bệnh có thể dự phòng bằngvắc-xin nhưng cũng chưa thể triển khai trong chương trình tiêm chủng mởrộng trên toàn quốc như Rubella. Đợt dịch năm 2009, bệnh sởi gặp nhiều ởngười lớn.
Nguyên nhân có thể do đâylà những đối tượng chưa được tiêm chủng đầy đủ hoặc tiêm đã lâu nhưngkhông được nhắc lại khiến miễn dịch kém. Trong khi đó, sởi là bệnh cóthể tấn công mọi đối tượng, từ trẻ em và người lớn nếu chưa có miễndịch. Vì thế, năm 2010, một chiến dịch tiêm bổ sung và tiêm nhắc lạivắc-xin DPT (ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván) và tiêm vắc-xin sởi liều 2đối với trẻ từ 18 tháng tuổi đã được triển khai ở toàn quốc, với trẻdưới 6 tuổi, để tăng khả năng phòng bệnh.
Các chuyên gia dịch tễ cũngkhuyến cáo rằng biến đổi khí hậu đang tác động đến sự phát triển của nhiềuloại virus, kể cả những bệnh đã được tiêm chủng rồi.
NLĐ