Ngày xưa, có một đôi bạn thânxem nhau là máu thịt, thuỷ chung nhất. Một người vì người kia hoạn nạn đã cầm cốkỉ vật thiêng liêng để rồi sau này ân hận mãi khôn nguôi.
>>
>>
>>
>>
Hai mươi ba tuổi, nếu không cóchút nhan sắc làm quà, chắc tôi là một con bé vô cùng nhạt nhòa đối với ba. Lúcbằng tuổi tôi, anh Thiện luôn là niềm kiêu hãnh khi đi đâu ba cũng có cớ để khoevới bạn bè. Anh Thiện giống ba không chỉ hình thức, mà còn về "chất" nghệ sỹ đậmđặc trong máu.
Hai mươi ba tuổi, nhắc đếntôi, người ta thường nói với ba: "Con nhỏ xinh quá nhỉ? Có tướng phu nhân đấychứ!". Ba chỉ ậm ừ: "Con gái là con người ta...". Tôi biết mình chẳng có chút "chất"nghệ sỹ nào cho ba vui lòng nên cố gắng là đứa con gái ngoan, để ba không tự hàothì cũng không có gì phiền muộn.
Mẹ tôi lại khác. Mẹ chẳng có vẻgì tự hào về anh Thiện. Khi tôi còn nhỏ, bà đã không ít lần doạ: "Mai này lớnlên có chết già cũng không được lấy chồng nghệ sỹ nhé con. Nghệ sỹ như ba mày ấy.Cả đời nghèo kiết xác, tư tưởng lãng mạn, không lo làm ăn, suốt ngày ôm đàn màhát".
Thế nhưng thật tình, từ khi đượcsinh ra tới giờ, chưa khi nào tôi thấy ba chơi đàn. Anh Thiện chơi đàn và chơigiỏi cũng là do sư phụ khác dạy. Ba không chí thú làm ăn thật và hai anh em tôicũng vậy. Nói chung là cả cơ đồ của gia đình đều do một tay mẹ vun vén. Mỗi lầnnghe mẹ đe tôi thế, ba chỉ cười khà khà: "Tôi chỉ là một nghệ sỹ "nửa mùa". Màđã "nửa mùa" làm sao giống nghệ sỹ chân chính như...thằng Thiện nhà mình chứ".
Quán Đôi Bờ nhỏ và giản dị, chủquán lại là một cô gái không sắc nước hương trời nhưng duyên dáng. Tôi chắc rằngvẻ duyên dáng đã kiếm điểm cho cô rất nhiều. Cô gái chơi đàn ghi-ta hay tuyệt.Có lẽ đến cả những kẻ mù tịt về âm nhạc như tôi cũng không thể nói lời chê bai.Quan trọng nữa là cà-phê. Cà-phê ngon thật! Cô gái bảo đây là cà-phê TrungNguyên thứ thiệt. Thứ cà-phê mà mỗi khi cô pha cho khách, mùi thơm lan lên tậncăn phòng tôi trọ trên tầng hai. Ly cà-phê đặc đến độ có thể cắm tăm được. Aiuống lần đầu chắc chắn sẽ mất ngủ tới hai đêm liền.
Đêm đầu tiên ngủ trọ, tôi đã gọimột ly cà-phê như thế và chòng chọc cả đêm dài vật vã với những thước phim củaquá khứ. Tôi trốn chạy một cuộc hôn nhân. Mà không phải, tôi trốn chạy sự từchối mới đúng. Nếu tôi biết mình bị từ chối, tại sao không làm một việc tự trọnglà bỏ đi?
Tôi rời Hà Nội, lên thành phố Q.đầu quân làm việc cho một người bạn thời đại học. Cậu ấy, dĩ nhiên rồi, biết tạisao tôi lại xa Hà Nội, xa cơ hội trở thành con dâu một quan chức cấp cao. Và cậuấy đón nhận tôi vô điều kiện. Khi tôi đến Q., mẹ vô cùng thất vọng, ba lại nóitôi có quyền hoạch định cuộc đời mình và cho rằng Q. là một thành phố đẹp, nó đãtừng gắn bó với ba biết bao nhiêu kỉ niệm.
Ngày xưa, khi thành phố đó còn làthị xã, ở góc đường nọ có một hiệu cầm đồ. Ông chủ hiệu này cũng là một tay nghệsĩ. Ông ta đã giữ của ba một cây đàn ghi-ta. Sau này ba quay lại tìm cây đàn, cảhiệu cầm đồ cùng nó đã biến mất. Ba không bao giờ tìm thấy cây đàn của mình nữa.Mẹ bảo đó là một cây đàn vô cùng đặc biệt. Nó đặc biệt đến nỗi vì mất nó, ba tôiđã không bao giờ còn chơi đàn trở lại. Khi có nó, ba là một nghệ sỹ ghi-ta tàihoa.
Tôi chưa bao giờ thấy ba chơi đàn.Ba nhận mình là nghệ sỹ "nửa mùa" và tự hào về anh Thiện. Anh giống ba, cao ráo,hơi gầy, mái tóc bồng bềnh lãng tử. Anh chơi đàn như thể nó sinh ra để thuộc vềanh.
Khi đến Q, tôi có nhờ Nhâm, mộtcậu bạn và cũng là ông chủ dẫn tôi đi chơi vòng quanh thành phố. Không ai biếtngày xưa có một hiệu cầm đồ như thế. Nhâm vỗ vai tôi thông cảm: "Dẫu sao cũnghơn ba mươi năm rồi. Ba cậu đã già thế còn ông ta có khi đã chết rồi cũng nên".Tôi đành bỏ cuộc, nhưng mỗi khi lang thang trên con đường lộng gió ở ngoại vithành phố, tôi vẫn cầu mong có một phép nhiệm màu. Trong sâu thẳm lòng mình, tôiluôn mong làm được điều gì đó có ý nghĩa cho ba. Câu chuyện cây đàn biến mất vànguyên cớ ba không bao giờ chơi đàn nữa luôn thôi thúc tôi. Tôi phải làm đượcđiều gì đó, phải làm được...
Cô chủ quán chỉ mới hai mươi tuổiđã tự lập với cái quán nhỏ. Thế nhưng, dù âm nhạc hay và cà-phê ngon cũng chỉthu hút được một lượng khách hạn chế nên cô đành phải san sẻ nửa căn phòng trêngác hai cho tôi. Tôi thường thức khuya và cô gái sau mười một giờ đêm cũng trởvề căn phòng của mình. Cô duyên dáng nhưng lại cô đơn.
Em cũng từng có một mối tình đấychị ạ. Một mối tình qua thư với một chàng lính biển. Cũng được hai năm. Nămngoái anh ấy nghỉ phép, về thành phố này thăm em. Mặc dù gặp nhau rất vui vẻ,nhưng anh ấy chẳng bao giờ liên lạc lại nữa. Nửa năm đầu em đau khổ, sau em hiểura, anh ấy qua thư luôn hình dung em rất xinh đẹp. Người ta thường ảo vọng vậyđấy. Buồn nhiều, rồi cũng qua. Còn chị?
Tôi cũng buồn với tâm sự của côgái, nhưng chẳng biết kể cô nghe chuyện gì. Đúng ra tôi chưa có một mối tình nào.Có sao được khi từ bé, tôi đã được chỉ định sẽ là con dâu của một người đàn ôngquyền lực. Người mà ba lúc nào cũng tự hào về tình bạn thuỷ chung bất di bấtdịch của hai người.
Tình bạn đó có từ khi còn là haichàng lính chiến đến khi một người an phận là nghệ sỹ nửa mùa mộng mơ và nghèokiết. Còn người kia mỗi ngày lại leo lên một nấc thang quyền lực mới.
Người đó (nghe nói) nghìn lần bảokhông bao giờ quên tình bạn cao đẹp. Rằng ba nghèo cũng chẳng sao, sự nghiệp củahai đứa con (là tôi và anh Thiện) người ấy sẽ lo hết. Gì chứ kiếm một chỗ làm ấmáp no đủ cho anh Thiện chỉ là trò con trẻ. Anh ấy cứ việc nghệ sỹ như từ trongtrứng vốn thế mà vẫn hưởng lương của một công chức đàng hoàng. Còn tôi, cứ họchành chu đáo, dù sao con dâu của một quan chức đầu ngành quan trọng như ngàiphải có học chứ. Gặp bạn bè, ai nhắc đến "người ấy", ba đều cười khà khà: "Aichứ thằng đó, tôi chỉ cần gọi điện bảo, mày rảnh không, qua tao uống rượu. Nó màrảnh thì khỏi bàn".
Thế nhưng người ta làm quan to,có khi nào rảnh?
Công - con trai của ngài ấy, làngười được chỉ định sẽ lấy tôi làm vợ, có vị trí như thế nào khi là con trai củamột quan chức cấp cao? Đương nhiên anh ta có mọi thứ anh ta muốn mà không cầnphải ước mơ, phấn đấu. Từ cổ chí kim, con cái nhà giàu, có quyền chức phần lớnđều như vậy.
Tôi biết Công từ khi còn bé. Lúcđó, anh ta đã biết mình rất khác người, nhưng lại đối xử với tôi khá thân thiện.Lớn lên, anh ta đối với tôi vẫn thế, điều này khiến tôi đặt câu hỏi là "tại.Anh ta không nhất thiết phải làm theo lời bố là lấy tôi. Mà tôi biết chắc rằngnếu bố anh có bảo anh phải làm thế thật, đó cũng là câu nói từ ngày xưa, xưa lắmrồi. Nghĩa là cả tôi và anh ta chẳng bị ràng buộc gì. Anh ta có thích tôi mộttẹo vì tôi có chút nhan sắc làm quà. Còn nếu nói sự thân thiện đó là biểu hiệncủa lòng tốt lại không phải.
Khi hai mươi tuổi, tôi biết anhta không phải là một công tử hư hỏng. Đúng, anh ta không hư hỏng, mà là...đểu.Có lẽ biết thế nên Nhâm đã từng lo ngại cho tôi: "Cậu sẽ sống sao với một tênđểu như thế". Thế đấy, bạn có thể dễ chấp nhận người yêu bạn là một thằng khốnhơn là một thằng đểu. Đểu! Thật không còn gì để nói nữa.
Tôi quả có nuôi mộng trở thành vợanh ta thật. Giấc mộng đó kéo dài khoảng sáu, bảy năm. Từ năm mười ba, mười bốnđến năm hai mươi tuổi. Anh ta là một hình tượng đẹp mà ba tôi vun đắp trong tráitim non nớt và nhạy cảm của tôi. Khi người ta trẻ, người ta dễ tin và dễ thầntượng. Năm tôi hai mươi tuổi, một hôm anh ta mời tôi đến nhà chơi khi không cóngười lớn. Ở đó, anh ta tìm cách kéo tôi vào phòng, đè nghiến tôi xuống giườngđệm sang trọng.
Bài hát có một giai điệu tuyệtvời, thiết tha đến nỗi nó có thể khiến một trái tim chai sần nhất cũng phải xaođộng. Tuy nhiên, ca sỹ thể hiện lại có cái mặt đểu không biết hóa trang kiểu gìcho khuất. Tôi và cô gái đều thích nghe bài hát, nhưng không thể chịu được cáimặt của anh chàng ca sĩ.
Có thể chàng lính biển không liênlạc với em nữa là có nguyên nhân bất khả kháng. Em có bao giờ nghĩ đến một tìnhhuống xấu đã xảy ra với anh ta không?
Không, nhưng dù sao em cũng khôngmong điều gì xấu đến với anh ta.
Khi nghe nhạc và nói chuyện vềchàng lính biển phù phiếm, chúng tôi ngồi trong căn phòng của cô gái. Nó vốn làmột phần của căn phòng tôi đang trọ. Cô gái sống giản dị và ngăn nắp. Điều đángchú ý nhất là trên vách tường có treo nhiều cây đàn ghi-ta. Cô gái bảo:
Ông ngoại em là một nghệ nhân chếtác đàn ghi-ta có tiếng. Mẹ em không giỏi nghề và cũng chẳng giỏi đàn. Chỉ có dìruột em giỏi cả hai nhưng dì ấy bất hạnh. Lấy chồng muộn và sớm ở góa. Từ ngàychú em mất, dì ấy đóng cửa xưởng, mua một ngôi nhà bên kia sông. Hôm nào thư thả,em mời chị sang sông thăm dì ấy. Dì ấy tinh tế lắm, bảo đảm gặp một lần, chị sẽthích.
Tôi chọn chế độ im lặng để khôngphải nghe điện thoại của Công. Anh ta biết tôi ở Q., mẹ đã không ngại ngần choanh ta biết điều đó. Mẹ vẫn mong tôi trở thành con dâu nhà họ vì đó là niềm hyvọng duy nhất sau chuyện của anh Thiện không thành. Anh đã không hề được nhậnvào một nơi êm ấm nào như ngài ấy từng hứa hẹn. "Thế cũng chẳng sao. Nghệ sỹkhông thể bị gò bó", anh nói thế nhưng vẫn buồn. Anh buồn vì những lời hứa hơnlà việc thực lòng anh có muốn bị gò bó hay không. Lẽ thường tình.
Ba lại không mong như mẹ, ba bảotôi có quyền hoạch định cuộc đời. Đúng vậy, tôi đã hoạch định cuộc đời mình ngaytừ lúc bước ra khỏi phòng ngủ của Công khi kế hoạch của anh ta không thành. Tôiđã không kể cho ba mẹ nghe chuyện đó. Mẹ không biết nên vẫn nuôi hy vọng, còn babiết.
Tôi theo ba lên thành phố cắtthuốc tại nhà một ông lang nổi tiếng. Ông ta từng khoe khoang rằng thuốc củamình có thể chữa bệnh cho cả nguyên thủ quốc gia. Ba tôi cười nhạt: "Hừ. Nguyênthủ quốc gia không phải là người bằng xương thịt như chúng ta chắc".
Ông lang nói cũng không mấy ngoangoắt. Từ trong đám đông dân đen chen chúc đợi đến lượt được "thần y" bắt mạch,kê đơn, tôi và ba nhìn thấy ngài ấy được mấy người bảo vệ rẽ đám đông cho ngàithong dong bước như vào chỗ không người. Đợi ngài yên vị, ba lôi điện thoạitrong túi ra bấm gọi.
A lô!
Ngài ấy bắt máy, vẻ mặt biểu lộsự bất mãn.
Đang ở đâu đấy, rảnh không? Quanhà tao uống rượu.
Em bận tối mặt tối mày đây, đangcó hội nghị quan trọng trong thành phố Hồ Chí Minh. Lúc khác nhé!
Ngài ấy tắt máy, mặt vẫn nhăn nhónhư quanh quất có mùi gì khiến ngài khó chịu. Ngài lại rút điện thoại trong túira (nghe nói điện thoại di động của ngài chỉ dành để nghe những cuộc gọi củanhững người thân thiết). Ba tôi cũng nằm trong danh sách đó. Vì vậy, ông khônghãnh diện sao được).Ngài ấy đã áp máy lên tai, lại:
A lô!
Mày đang ở Sài Gòn à? Tao đang ởtrước mặt mày đây...Giọng ba run nhẹ.
Ba kéo tôi rẽ đám đông đi ra cổng.Không khám bệnh, bốc thuốc gì nữa. Ngài ấy cho người đuổi theo gọi lại, ba cũngkhông quay lại. Nếu là ba, tôi cũng không quay lại.
Ba thông cảm cho người ta. Ngườita là bạn thân nhưng là quan to, bận lắm, đến nỗi phát bệnh phát tật, phải đíchthân đi bốc thuốc. Ba thấy rồi còn giận dỗi làm gì.
Ba gạt tay tôi ra, cười nhạt:
Có những điều con làm sao mà biếtđược.
Tôi có thể không biết những điềukhiến ba đau lòng đến thế, nhưng tôi biết rằng từ nay họ đã đứng ở hai bên bờmột dòng sông rồi.
Tôi ngỡ ngàng khi nhận thấy sựhiện diện trong quán nhỏ Đôi Bờ là một người lính biển. Anh ta có lẽ tuổi đờicòn rất trẻ, nhưng nét mặt đã khắc khổ màu sương gió. Anh ta một mình bối rốigiữa những dãy bàn ghế ngay ngắn vắng khách. Không có cô gái ở đó.
Chúng tôi đi bên nhau một đoạndài dọc bờ sông mùa nước ngọt trước khi chia tay. Anh ta bảo, người bạn trai củacô gái đã chết một năm trước đây khi về phép thăm nhà bởi một tai nạn giao thông.Khi hai người yêu nhau qua những bức thư vượt trùng dương, cả tiểu đội không ailà không biết. Lần này về phép, anh ta dự cảm có một sự hiểu lầm không đáng có,nên trực tiếp đến tìm cô gái chủ quán Đôi Bờ...
Nỗi đau mất người con trai đókhiến cô gái không thể bình tâm bán cà-phê ngon và chơi đàn cho khách nghe.Chúng tôi sang sông thăm người dì của cô gái, từng là một nghệ nhân chế tác đànghi-ta tài hoa. Nữ nghệ nhân sống mình trong ngôi nhà nhỏ trên đồi. Căn nhà cũngbài trí đơn sơ, giản dị như nhà cô cháu gái. Trên tường treo một số cây đàn...
Nữ nghệ nhân không giấu được nhansắc đằm thắm của tuổi thanh xuân dẫu đã phôi pha. Sự tinh tế và tài hoa thể hiệntrong từng cử chỉ càng khiến nhan sắc ấy thêm cuốn hút. Không hỏi tôi là ai, từđâu đến, nữ nghệ nhân dạo cho tôi nghe một bản nhạc Nga, bản Đôi Bờ. Có điều làbà luôn nhìn tôi, ánh mắt đôi lúc khiến tôi phải tìm cách lảng tránh.
Tôi lặng ngắm những cây đàn treotrên tường. Khi được chọn để treo trên tường, hẳn chúng phải có một thân phậnhết sức đặc biệt. Tôi không đủ trình độ về âm nhạc để đoán định chất lượng âmthanh của những cây đàn ghi-ta. Thế nhưng trông hình thức, chúng rất khác biệt,không thể trộn lẫn với ngàn vạn cây đàn khác ngoài đời kia.
Khi tôi khẽ chạm tay vào một câyđàn treo ở một vị trí trang trọng bên trái bức tường, trong khoảnh khắc nhỏ đó,tôi nhận thấy trái tim mình bị đè nghiến bởi một sức nặng vô hình. Trên mặt đànláng bóng, hai trái tim được khắc lồng vào nhau, nằm gọn trong những cánh hoahồng mềm mại, bên dưới có dòng chữ khắc chìm. Đó là tên nữ nghệ nhân và một aiđó có tên giống ba tôi.
Đó là cây đàn do dì em chế tặngngười yêu. Thế mà ông ta đã nhẫn tâm mang nó đến hiệu cầm đồ để có món tiền khálớn. May mà ông chủ hiệu cầm đồ quen dì nên..."
Cây đàn đó chắc rất đặc biệt, ýchị là chất lượng?
Vâng. Đó là kiệt tác của dì em.Nó có độ chuẩn tuyệt vời về âm thanh. Em từng được ôm nó một lần. Không bao giờdì em cho đụng thêm một lần nào nữa".
Tôi định sẽ thức suốt một đêm dàivới ly cà-phê không đường đậm đặc. Bên kia vách ngăn, có lẽ cô gái cũng khôngngủ. Ánh đèn vàng dịu vẫn hắt ra từ căn phòng. Chúng tôi cùng thao thức để theođuổi những buồn vui, đắng chát của riêng mình. Bên ngoài ô cửa, gió sông thổinhẹ, thì thầm một câu chuyện cũ.
Chuyện rằng... ngày xửa ngày xưa,có một đôi bạn thân. Họ xem nhau như máu thịt, thủy chung như nhất. Một người vìngười kia trong cơn hoạn lộ, đã cầm cố cả kỉ vật thiêng thiêng nhất của tình yêu...
Mẹ tôi đã kể cho tôi nghe câuchuyện đó khi ba chìm vào nỗi buồn sau cuộc gặp với ngài ấy trong nhà "thần y".Mẹ tôi cũng bảo, mẹ không phải tình yêu của ba. Bao nhiêu tình yêu của cả đờingười, ba đã dồn hết để yêu cô gái chơi đàn cả rồi.
Sao mẹ vẫn lấy ba?
Thời mơ mộng của tuổi trẻ, mẹ đãyêu ba con vì ông ấy là một nghệ sỹ ghi-ta tài hoa, dẫu chưa một lần ông ấy dạocho mẹ nghe một nốt nhạc nào...
Chị không ngủ được à? Em chơi đànnhé!
Cô gái ôm cây đàn, nhìn tôi chờđợi. Tôi gật đầu.
Ngày mai em sẽ đổi tên quán. - Côgái nói, rồi đan tay trên những dây đàn. Bản nhạc buồn có tên rất đẹp: Đôi Bờ.
Theo TT&GD
