Những chiếc đồng hồ đếm ngược được đặt ở khắp nơi trên đất nước Nam Phiđã nhảy sang số 0, báo hiệu khoảng cách tới thời khắc lịch sử của quốcgia nằm ở cực nam lục địa đen nói riêng, của cả Phi châu nói chung chỉcòn tính bằng giờ.
1. 24h trước ngày hội Mundial, tôi ra sân bay Port Elizabeth để trở vềJohannesburg, bỗng gặp cơn mưa nặng hạt đổ xuống thủ phủ lớn nhất của tỉnhEastern Cape, làm cho cái lạnh mùa đông ở xứ kim cương càng thêm thấm thía.Từ trong ô tô nhìn về phía Nelson Madela Bay (một trong 10 sân vận động tổchức các trận đấu của VCK World Cup 2010), khi chạy ngang là những ảoảnhnhạt nhòa bên ngoài cửa kính. Bất giác, cảm nhận một điều gì đó như còn lẩnkhuất phía sau cái náo nhiệt, ồn ào mà Nam Phi đang chờ được vỡ tung.
Năm 1978, World Cup lần thứ 11 được tổ chức tại Argentina, lần đầu tiêntrong lịch sử giải đấu người ta chứng kiến cảnh các CĐV đến sân với nhữngtấm áo khoác trên người để giữ ấm trước cái lạnh của mùa đông vùng cực Namchâu Mỹ. 32 năm sau, điều tương tự sẽ lặp lại ở Nam Phi, nhưng có một thựctế không hề lay chuyển là sức nóng của sân cỏ không làm vợi đi cái lạnh vẫnrun run tràn lan trong các khu vô gia cư nghèo khó vùng ven đô.
 |
| Nelson Madela Bay trong cơn mưa mùa đông |
Năm 2008, Trung Quốc có cả “chiến dịch” xóa hình ảnh “cái bang” ở thủ đôBắc Kinh khi Thế vận hội mùa hè lần đầu tiên được tổ chức ở đất nước tỷ dânnày. Với một nguồn trợ cấp xã hội khổng lồ, chính phủ Trung Quốc và TP BắcKinh đã “sơ tán” gần hết những người nghèo khó lên thành phố kiếm sống vềcác vùng nông thôn, nơi họ đã ra đi.
Nam Phi không thể làm được điều tương tự khi mà tỷ lệ thất nghiệp củaquốc gia giàu có nhất châu Phi vẫn ngất ngưởng ở con số 25%. Và hàng nghìnngười da màu nghèo khổ vẫn hàng ngày hàng giờ lê lết trên các cung đường ởJohannesburg, ở Pretoria hay nhiều thành phố khác của Nam Phi để mưu sinh.
2. Bốn ngày trước khi Jabulani lăn, công tác an ninh cho vòng chung kếtlại làm cho các quan chức FIFA và BTC World Cup Nam Phi mất ăn mất ngủ. Máuđã đổ khi hàng nghìn người cố chen chân vào theo dõi trận đấu giao hữu giữaCHDCND Triều Tiên và Nigeria trên sân Makhulong, Johannesburg. Sự cố này làmcho bầu không khí trước ngày khai mạc càng trở nên ảm đạm, đâu đó, bóng dángcủa một CAN 2010 đẫm máu và bất ổn hiện về.
 |
| Bức ảnh gây nhiều cảm xúc về vụ "thảm họa" được Ole đăng tải |
24h trước ngày hội Mundial, Johannesburg sẽ là tâm điểm của thế giới, khihàng tỉ tín đồ túc cầu giáo cùng hướng mắt về đây để chứng kiến lễ khai mạcvà trận đấu đầu tiên của World Cup 2010 giữa đội chủ nhà Nam Phi và Mexicotrên SVĐ Soccer City.
Tuy nhiên, tâm mắt thế giới 24h trước đó vẫn đổ dồn về những buổi chạngvạng ven thị trấn Soweto ở Tây Nam TP Johannesburg. Không ít các thợ săn ảnhđã tới đây bấm máy các trận đấu bụi bặm của những đứa trẻ da màu nghèo khó,chói chang trong bóng chiều đang lịm. Trong khi ấy cách những đứa trẻ khôngxa, sân Soccer City lung linh huyền ảo chờ phút đắm mình với tráiJabulani dưới đôi chân của những ngôi sao sân cỏ tầm cỡ thế giới.
Hình ảnh những đứa trẻ nghèo chụp trong khuôn hình ngược sáng tối sẫmdưới bóng hoàng hôn với trái bóng vá chằng chịt, bện lên đủ thứ… cứ gợn lêntrong lòng bao nhiêu tay máy về những đối lập xã hội cách xa nhau một trờimột vực ở ngay cái nơi là tâm mắt thế giới này.
 |
| Trẻ em da đen nghèo khó chơi bóng dưới ánh chiều ở Johannesburg |
Đã qua rồi cái thời phân biệt chủng tộc Apartheid ảnh hưởng nặng nề trongxã hội Nam Phi, nhưng vẫn còn đó những tàn dư mà ngay trong thể thao,Apartheid len lỏi hiện hình. Đến Nam Phi những ngày này, bạn sẽ rất ngạcnhiên khi làm một cuộc khảo sát với những câu hỏi: Tại sao người da trắng ởNam Phi phần lớn thích đội tuyển Anh, còn những người da đen thích độitruyển Brazil (ngoài đội tuyển Nam Phi)? Tại sao người da trắng ở Nam Phiphần lớn thích chơi bóng bầu dục, bóng chày, còn người da màu chơi bóngđá...???
3. Đúng là Nam Phi đẹp bởi sự đặc quyện dáng vóc kiến trúc Tây Âu, nhưngNam Phi cũng trộn lẫn trong mình sự bụi bặm, hoang dã, cứ giằng nhau trên vỏbọc hào nhoáng. Nơi đây không chỉ có nắng, cát châu Phi, không chỉ có ngàyhội bóng đá lớn nhất hành tinh đang chờ lúc "bình minh cho châu lục", mà NamPhi còn có những thời khắc tĩnh lặng, những đối lập đến nao lòng và chỉ khiở nơi chạng vạng dường như người ta mới bất giác cảm thấy.
Theo Hữu Nam
VTC
