Chỉ thị 01: Chứng khoán vừa mong vừa lo

Sau hai phiên cổphiếu blue-chips đồng loạt giảm sàn, sáng 14/2 TTCK đã tăng trở lại trong sựnghi ngờ bull-trap. Khá nhiều người tin đợt phục hồi kéo dài từ giáp TếtNguyên đán sẽ tiếp tục nhưng cũng có không ít nhà đầu tư tỏ ra thận trọng vềkhả năng thị trường sẽ gặp khó sau khi NHNN ra Chỉ thị 01 về việc kiểm soáthoạt động tín dụng năm 2012.

Nhưng nghingại

Sau hai phiêngiảm mạnh ngày 10 và 13/2 khiến không ít nhà đầu tư vừa "vào hàng" trong đợtsóng kéo dài từ trước Tết Nguyên đán như ngồi trên lửa, TTCK đã hồi phục trởlại với việc chỉ số VN-Index lấy lại được mốc 400 điểm. Tâm lý chung trêncác diễn đàn và một số sàn giao dịch tích cực lên trông thấy.

Đa số các nhàđầu tư tin tưởng đợt tăng điểm sẽ tiếp tục kéo dài với khả năng lãi suất cóthể sớm được hạ xuống khi đó các doanh nghiệp sẽ bớt khó khăn. Hơn nữa, mộttín hiệu khá quan trọng là khối nhà đầu tư ngoại đang tích cực mua vào. Nógóp phần khiến hy vọng tăng điểm vững hơn.

Nhiều nhà đầu tưcho rằng, với phiên hồi phục sáng 14/2, thị trường sẽ bước vào một đợt tăngmới và nhiều người sẽ không kịp trở tay bởi họ bị tâm lý khi thị trường lênthì sợ không dám "đu", lúc xuống thì chờ đợi xuống nữa.

Theo nhữngnhà đầu tư lạc quan này, thị trường giảm chỉ là điều chỉnh kỹ thuật. Tintốt cứ dần dần được tung ra, giống như một loạt các cú huých VN30, lạmphát ổn định hơn, thanh khoản ngân hàng được cải thiện rất nhiều và gầnnhất là những tín hiệu đầu tiên về giảm lãi suất", anh Chung - một nhàđầu tư ở Hà Nội nói.

Theo anh Chung,giá cổ phiếu đã ở mức rất thấp trong khi các yếu tố vĩ mô dần cải thiện nênthị trường không có lý do gì để giảm sâu.

Trong những ngàyqua, TTCK còn được hâm nóng bởi một thông tin được làm mới lại là việc "Thủtướng yêu cầu có giải pháp tín dụng hỗ trợ chứng khoán". Đây là một phầntrong gói giải pháp mà UBCK đã đề xuất từ tháng 11 năm ngoái để phát triểnTTCK trong năm 2012. Cụ thể, tín dụng nên được nới lỏng theo cách thức loạibỏ tín dụng chứng khoán khỏi tín dụng phi sản xuất.

Mặc dù không làmới nhưng sự lan tràn và phổ biến của thông tin này trên các diễn đàn đã tạotâm lý tốt nhất định đối với thị trường.

Chứng khoánchưa có cơ hội

Ở chiều ngượclại, cũng có không ít nhà đầu tư tỏ ra thực sự lo ngại về khả năng TTCK sẽrơi vào một đợt "ngủ đông" với giá giảm và thanh khoản thấp như trước Tết.

Lo ngại này bắtđầu bùng lên sau khi NHNN ban hành Chỉ thị 01 về tổ chức thực hiện chínhsách tiền tệ và đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả năm 2012.Trong đó, chính thức giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng nhóm ngânhàng.

Cụ thể, NHNNgiao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2012 cho 4 nhóm tổ chức tín dụng:Nhóm 1 tăng trưởng tối đa 17%, nhóm 2 tăng trưởng tối đa 15%, nhóm 3 tăngtrưởng tối đa 8% và nhóm 4 không được tăng trưởng.

Trước đó, NHNNthực hiện phân loại 4 nhóm tổ chức tín dụng, gồm nhóm 1 - hoạt động lànhmạnh, nhóm 2 - hoạt động trung bình, nhóm 3 - hoạt động dưới trung bình vànhóm 4 - hoạt động yếu kém.

Cho đến thờiđiểm hiện tại, danh tính từng ngân hàng thuộc nhóm nào chưa được công bố. Dovậy, khả năng tính toán về thị phần và tăng trưởng tín dụng chung sẽ ở mứcbao nhiều là không thể. Nhưng dù sao, có thể thấy với mức tăng tối đa là 17%và nhóm cuối 0% thì rõ ràng tốc độ tăng trưởng chung sẽ không thể ở mức caođược. Quyết định này thể hiện sự thận trọng và chủ trương kiềm chế lạm phátvẫn là cốt lõi.

Chỉ thị 01cũng nêu rõ, kiểm soát tỷ trọng dư nợ cho vay đối với các lĩnh vực khôngkhuyến khích so với tổng dư nợ cho vay của tổ chức tín dụng trong suốtnăm 2012 tối đa là 16%. Trong đó, các lĩnh vực không khuyến khích baogồm: cho vay để đầu tư kinh doanh chứng khoán (loại trừ dư nợ cho vayđối với người lao động mua cổ phần phát hành lần đầu khi chuyển công tynhà nước thành công ty cổ phần); cho vay tiêu dùng; đầu tư, kinh doanhbất động sản.

Như vậy, có thểthấy, Chỉ thị này đã rất rõ. Sẽ không có chuyện "cứu" TTCK theo cách bơmtiền trực tiếp vào thị trường. Mà trên thực tế, để phục hồi và phát triểnTTCK cần phải có cả gói giải pháp và phải đi sâu vào gốc rễ của vấn đề. Đólà chất lượng hàng hóa, sự minh bạch của các doanh nghiệp, của các CTCK, cáccông cụ phái sinh và một số biện pháp kỹ thuật như T+2, T+0...

Lo thị trườnglại ỉu

Số người chorằng thị trường có thể gặp khó sau Chỉ thị 01 là không nhiều nhưng nó cũngđại diện cho một bộ phận những người đánh xuống hoặc thực sự thận trọng vớimột nền kinh tế chưa thoát ra khỏi khủng hoảng.

Các thành viêntrên một diễn đàn chứng khoán tại Hà Nội đánh giá về Chỉ thị 01 cho biết.Hiện tại, ưu tiên của Chính phủ là lành mạnh hệ thống ngân hàng, muốn vậyphải đảm bảo thu hồi nợ xấu, không để phát sinh nợ xấu mới. Mà nợ xấu đaphần đều từ chứng khoán và bất động sản cả, còn nợ xấu cho vay sản xuất kinhdoanh thì ngân hàng có thể cho vay lại để cơ cấu nợ.

Cho nên, có thểđợt sóng vừa rồi họ đồng loạt đánh lên để xả hàng giá tốt, trả nợ ngân hàng.Vì thế, thanh khoản thị trường sẽ ngày càng giảm, nếu ai có cơ hội thì nênbán và chờ đợi, còn ai chưa có hàng thì tạm thời đứng im.

Gần như toàn bộcác CTCK ngày 13/2 cũng đã đưa ra những nhận định khá bi quan về thị trườngđại loại như: Việc giải ngân sẽ là khá rủi ro so với lợi nhuận kỳ vọng(BSC), Vẫn nên tiếp tục đứng ngoài quan sát thị trường (VNDirect), Nhà đầutư lướt sóng ngắn hạn tiếp tục giữ tỷ trọng tiền mặt cao (SSI), Khả năng hồiphục mạnh của thị trường không được đánh giá cao (BVSC), Khả năng caoVN-Index sẽ dao động quanh ngưỡng 390 điểm (FPTS)...

Tinh thần củaChỉ thị 01 về bề ngoài có vẻ là rất tốt. Nó vẫn cho phép các ngân hàng thamgia hoạt động cho vay đối với các lĩnh vực kinh tế. Tuy nhiên, Chỉ thị nàycũng cho thấy ý định kiểm soát chặt chẽ hơn nữa tình hình tín dụng.

Riêng về lĩnhvực chứng khoán, NHNN cũng đã loại trừ dư nợ cho vay đối với người lao độngmua cổ phần phát hành lần đầu khi chuyển công ty nhà nước thành công ty cổphần ra khỏi nhóm phi sản xuất.

Mặc dù vậy, vềsâu xa, Chỉ thị này vẫn mang hơi hướng của một quyết định thận trọng. Cốtlõi vẫn là nhằm vực dậy hệ thống ngân hàng hơn là cứu các doanh nghiệp sảnxuất hay chứng khoán nhiều hơn.

Việc cân đốigiữa sự ổn định của hệ thống ngân hàng và sự phục hồi của các doanh nghiệplà rất khó khăn. Chính phủ cũng đã nhiều lần nhắc về vấn đề giảm lãi suất,vấn đề cho vay đối với các doanh nghiệp sản xuất, vực dậy bất động sản,chứng khoán...

Nhưng xem ra,vấn đề của ngân hàng đang là nghiêm trọng hơn. "Cứu" doanh nghiệp, cứu bấtđộng sản, chứng khoán... có thể phải từ từ. Hiện tại, quyết định mà được ráoriết triển khai nhất có lẽ là Chỉ thị 01 với nội dung chính là kiểm soát chovay.