Trong khi Tập đoàn Vinashin đang nóng trên nghị trường Quốc hội thì các chuyêngia đã bàn cãi sôi nổi vấn đề cải cách doanh nghiệp nhà nước (DNNN) tại diễn đàn“Tái cơ cấu và đổi mới thể chế quản lý DNNN hướng tới mô hình phát triển kinh tếtheo chiều sâu”.
Diễn đàn do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương tổ chức ngày24/11.
Nêntách biệt vai trò của Chính phủ
Theo TS ĐặngĐức Đạm, nguyên Phó Trưởng Ban Nghiên cứu của Thủ tướng, ba vấn đề cần theo đuổiđể thực hiện tái cấu trúc DNNN hiện nay là: kiên trì xây dựng và hoàn thiện cơchế thị trường; mở cửa và hội nhập có hiệu quả và đặc biệt Chính phủ “cầm lái”chứ không “chèo thuyền”.
Cụ thể, nhànước chủ động phát triển, sử dụng cơ chế thị trường như một công cụ chủ yếu, hữuhiệu để điều hành nền kinh tế. Đồng thời, luôn có những giải pháp hạn chế, sửachữa các khuyết tật của thị trường cũng như định hướng, kiểm soát nền kinh tếbằng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, các công cụ kinh tế vĩ mô.
“Riêng đốivới DNNN, cần tách biệt vai trò của Chính phủ với tư cách là chủ sở hữu ra khỏivai trò cơ quan quản lý, điều tiết. Chính phủ phải ủy quyền cho một cơ quanchuyên trách, độc lập và đủ mạnh hoạt động thuần túy như một DN. Đồng thời xâydựng các tiêu chuẩn quản trị DN hiện đại theo hướng minh bạch và công khai thôngtin và đảm bảo cạnh tranh công bằng và kỷ luật thị trường trên những lịnh vực màDNNN hoạt động. Theo đó là tiếp tục thực hiện cổ phần hóa các DNNN” - TS Đạm đềxuất.
![]() |
PGS-TS PhanĐăng Tuất, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công nghiệp (BộCông thương) cũng cho rằng cần xây dựng hệ thống chuẩn trị DN của Việt Nam. “Nămchuẩn trị của OECD (tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế) bao gồm: hiệu quả,công bằng, minh bạch, trách nhiệm giải trình và trách nhiệm pháp luật... Có lẽđã đến lúc Việt Nam cần nghĩ đến và ban bố thực thi. Đây sẽ là bước tái cấu trúcthể chế quan trọng để Việt Nam hội nhập vào hệ thống quản trị DN văn minh quốctế” - ông Tuất nói.
Lậpủy ban quốc gia quản trị DNNN
TS Đạm cũngcho rằng việc để các tập đoàn, tổng công ty nhà nước trực thuộc bộ chuyên ngành,các địa phương như thời gian qua là không hợp lý nhưng cũng không thể giao chotổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) quản lý được. SCIC có thểgiúp nhà nước quản lý tài chính nhưng không thể giải quyết được vấn đề nhân sựđối với cán bộ lãnh đạo của các tập đoàn, tổng công ty.
Vì vậy, ngoài SCIC cầncó một cơ quan nhà nước đủ thẩm quyền để thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữuvốn nhà nước cả về tổ chức, nhân sự của DNNN cũng như quản lý trực tiếp các tậpđoàn, tổng công ty và SCIC.
“Tôi ủng hộviệc thành lập một ủy ban quốc gia về quản trị DNNN. Ủy ban này sẽ vừa quản trịvề vốn, vừa quản trị về kế hoạch, chiến lược của DNNN. Hiện nay vẫn còn tâm lýngại đẻ cơ quan mới, chúng ta có thể chuyển Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển DNcủa Chính phủ thành ủy ban này” - ông Nguyễn Văn Huy, nguyên Phó Ban đổi mớiquản lý DN trung ương, đề xuất.
Theo PGS-TS Phan Đăng Tuất, Hàn Quốc đã có giai đoạn thực hiện việc sản xuất khép kín như Vinashin hiện nay và họ đã nhận ra sai lầm. Sau đó, họ ban hành luật xúc tiến thầu phụ, cấm DN lớn làm chi tiết nhỏ. Trong đó ghi rõ 1.553 chi tiết, linh kiện DN lớn không được làm. Ít lâu sau các DN phụ trợ mọc lên như nấm, đưa nền công nghiệp Hàn Quốc từ một “lọ lem” thành một “nàng công chúa”. |
TheoThu Hằng
Pháp luật TP.HCM