Dậy thì sớm gây rất nhiều hệ lụy về cả thể chất lẫn tinh thần, và nguyên nhân của việc này phần nhiều nằm ở chế độ ăn uống mà bố mẹ đang dành cho con.
Độ tuổi dậy thì ngày càng bị đẩy sớm
lên, có những đứa trẻ, nhất là trẻ em gái chưa đầy 8 tuổi, thậm chí có
trường hợp mới 5 tháng tuổi đã xuất hiện kinh nguyệt, 1 tuổi mọc lông
vùng kín...
Sự
thay đổi khi chưa sẵn sàng này dễ khiến bé bị khủng hoảng tâm lý, cảm
thấy mình khác biệt với các bạn, trở nên ngại ngùng, khép kín. Và khi
thể chất phát triển quá sớm so với nhận thức và tâm lý, bé cũng dễ trở
thành đối tượng bị để ý, trêu ghẹo, thậm chí lạm dụng.
Không chỉ thế, bé cao sớm thì cũng chững sớm, trở nên thấp bé khi
trưởng thành, ngoài ra còn tăng nguy cơ mắc phải nhiều bệnh như bệnh
tim, tiểu đường, ung thư, trầm cảm, khả năng sinh nở cũng bị ảnh
hưởng...

(Ảnh: Internet)
Nguyên
nhân dẫn đến tình trạng dậy thì sớm có nhiều, như do bệnh lý; do tiếp
xúc sớm với tranh ảnh, nội dung thông tin dành cho người lớn; do môi
trường sống; và đặc biệt là do tiếp nhận chế độ dinh dưỡng không đúng.
Nhắc
đến đây, có lẽ nhiều người sẽ nghĩ đến đậu nành và các món ăn thức uống
chế biến từ nó như đậu phụ (đậu hũ), sữa đậu nành… loại thực phẩm lâu
nay luôn nằm trong sự ngờ vực về ảnh hưởng đến các đặc điểm giới và hoạt
động tình dục. Nhưng thực tế các chuyên gia đã khẳng định đúng trong
đậu nành có chứa các chất nội tiết tố thực vật (phytoestrogen) như
daidzein, genistein thuộc nhóm isoflavon, về nguyên tắc có thể kích
thích dậy thì sớm nhưng chỉ khi tiếp nhận với số lượng rất nhiều; trong
khi đó, phytoestrogen trong đậu nành chỉ chiếm 2-5%, đậu phụ hay các món
ăn thức uống khác từ đậu nành cũng đều nằm trong mức an toàn, khó có
thể gây dậy thì sớm hay “nữ hóa” nam giới như sự lo ngại phổ biến.
Thay vào đó, các chuyên gia yêu cầu cẩn trọng với những món rõ ràng nguy cơ nhưng chúng ta lại không hay biết để đề phòng như:
Cổ, cánh gia cầm - đây tuy là những bộ phận được yêu thích trong đĩa thịt gà
thịt vịt, trẻ nhỏ dễ cầm ăn, nhưng lại là những bộ phận tích tụ nhiều
chất tăng trưởng, tăng trọng, kháng sinh... Bạn không thể biết chắc con
gà, con vịt mình mua về có thật sự sạch, không bị tiêm các thành phần
không tốt hay không nên đừng liều lĩnh.

Trẻ con rất thích cánh gà rán, nhưng món này không hề tốt tí nào! (Ảnh: internet)
Nội tạng động vật cũng
là loại thực phẩm chứa nhiều hormone, dư thừa chất, cho trẻ nhỏ ăn
nhiều không những làm tăng nguy cơ dậy thì sớm mà còn dễ sinh bệnh tật
do rối loạn cân bằng dinh dưỡng. Theo các chuyên gia, trẻ em không nên
ăn quá 30-50gr nội tạng/bữa, và không quá 2-3 bữa/tuần; ngoài ra, cần
lưu ý chọn mua những nguyên liệu này ở nhà cung cấp uy tín, khi mua thì
quan sát, chọn lữa kỹ để tránh mua phải óc, gan, tim… của động vật bị
bệnh.
Các món ăn nhiều dầu mỡ, đặc biệt là các loại thức ăn nhanh với lượng chất béo dư thừa, lượng chất oxy hóa cao từ dầu ăn được tái sử dụng nhiều lần, không chỉ thế còn bị một số thay đổi chất do nhiệt độ cao dẫn đến rối loạn nội tiết.
Các món ăn nhiều dầu mỡ, đặc biệt là các loại thức ăn nhanh với lượng chất béo dư thừa, lượng chất oxy hóa cao từ dầu ăn được tái sử dụng nhiều lần, không chỉ thế còn bị một số thay đổi chất do nhiệt độ cao dẫn đến rối loạn nội tiết.
Tất
nhiên chất béo vẫn là thành phần dinh dưỡng rất cần thiết để tạo năng
lượng, hình thành các mô thần kinh, giúp hấp thụ vitamin… quan trọng với
sự phát triển của trẻ nhỏ nhưng điều này chỉ đúng khi lượng chất béo
hấp thụ chỉ giới hạn mỗi ngày trong khoảng 30-35% tổng lượng calories
(với trẻ 1-3 tuổi), 25-35% tổng lượng calories (với trẻ 4-18 tuổi).
Ngoài ra, cũng rất cần lưu tâm là nên chủ yếu tiếp nhận chất béo không
bão hòa (trong dầu thực vật, cá béo, quả bơ, ô-liu…) chứ không phải chất
béo bão hòa hay chất béo chuyển hóa.
Các loại thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ dưỡng "không
bổ dọc cũng bổ ngang" mà nhiều bố mẹ ưu ái, cố gắng cho con sử dụng để
mong con cứng cáp, khỏe mạnh, cao lớn, thông minh cũng hoàn toàn dễ phản
tác dụng, gây rối loạn nội tiết trong cơ thể bé và dẫn đến nhiều hệ lụy
không mong muốn.
Có
những loại thực phẩm gây hại rõ ràng, cũng có những loại bổ dưỡng nhưng
chỉ khi dùng đúng cách, đúng lượng, cho đúng đối tượng, vậy nên phụ huynh hãy
thức tỉnh và sửa lại chế độ ăn uống của trẻ.
Theo Trí Thức Trẻ