Trong Đêmhội chân dài lần 4 diễn ra tối 14/5/2010 tại khách sạn White Palace, khi được MCAnh Quân hỏi: Khi đến Việt Nam, Hoa hậu Hoàn vũ Thái Lan Chutima Durongdej có ấntượng hay thích nhất điều gì? Hoa hậu trả lời: Tôi thích cà phê Việt Nam”. MChỏi tiếp: Cô thích nhãn hiệu nào?. Rất tự nhiên, Hoa hậu nói: “Tôi nhớ đó làloại cà phê có chữ G và số 7!”. Cả khán phòng rộ lên những tiếng vỗ tay thíchthú.

1. Lêncác diễn đàn mạng như Webtretho, Lamchame.., thấy các ông bố bà mẹ đang xôn xaobàn tán về chuyện dùng hàng nội – hàng ngoại. Tham gia vào các diễn đàn này chịThơ không khỏi băn khoăn, dao động. Đến lúc đứng trước các quầy hàng siêu thị,chị tự nhắc bản thân:  “Được rồi, mình thay đổi, ưu tiên dùng hàng Việt!”.

Chuộng nội trội hơn sinh ngoại
 Khách hàng luôn có nhiều sự lựa chọn trong không gian hàng hóa phong phú.

Xu hướng chuộnghàng nội thay vì sính hàng ngoại, coi hàng ngoại là mục tiêu ưu tiên trong muasắm đang ngày càng phổ biến. Chưa có con số thống kê chính thức nhưng qua khảosát trên diện hẹp của một số công ty sữa, cà phê, hành vi của người tiêu dùngđang có sự chuyển đổi, đặc biệt kể từ khi cuộc vận động “Người Việt ưu tiên dùnghàng Việt” trở thành chương trình hành động quốc gia.  

Từ khi còn bănkhoăn, lưỡng lự trước tác động của truyền thông trong việc ủng hộ hàng Việt đếnkhi quyết định lựa chọn sản phẩm nội thay vì mua sản phẩm ngoại nhập cùng loạinhư thói quen lâu nay, chị Thơ (32 tuổi, nội trợ, ở Tân Mai, Hoàng Mai, Hà Nội)đã tham khảo… ý kiến của chồng. 

Điều lo ngạiđầu tiên của chị Thơ khi chia sẻ với chồng, anh Quang Nam, một doanh nhân, làchất lượng của sản phẩm nội. Thực sự chỉ có một số mặt hàng tiêu dùng bìnhthường về đồ uống, đồ nội thất, dêt may khiến chị yên tâm còn nhiều sản phẩmkhác chưa thuyết phục được chị. Còn với hàng ngoại, yếu tố kiểu dáng dễ thuyếtphục chị hơn; còn giá cả, với mức chi tiêu cao như gia đình chị thì đó khôngphải mối bận tâm.

 Thế nên nếumột sản phẩm ngoại nhập có chất lượng tốt hơn hẳn mà giá thành chỉ hơn hàng nộichút đỉnh, có mẫu mã đẹp hơn thì hàng nội đâu có lý gì để thuyết phục người tiêudùng!”, chị Thơ phân tích.  

Chị nói: “Vợchồng tôi quyết định chỉ chọn những sản phẩm nội phù hợp với gia đình, “đồng bộ”với với những sản phẩm sẵn có. Hàng Việt nếu có đắt một chút cũng được nhữngphải đảm bảo tiêu chí về chất lượng và kiểu dáng. Bây giờ tôi đã quyết định chọnmột số sản phẩm Việt. Khi có ngày càng nhiều sản phẩm Việt tốt, đẹp hơn nữa thìngười tiêu dùng chúng tôi không có lý gì không “về tắm ao ta”.  

Nhìn vào giỏhàng của chị Thơ bây giờ có thể thấy các mặt hàng thực phẩm, đồ uống, sản phẩmmay mặc đều là “Made in Vietnam”.

Mới chỉ là bướcban đầu cho hàng Việt “thông lĩnh nội địa, chinh phục quốc tế” và những bước banđầu của việc chinh phục những khách hàng “khó tính” như chị Thơ thì đó có thểcoi là tín hiệu mừng đáng kể.  

2.  Cũngtừ tâm lý mua hàng của một người tiêu dùng đại diện là chị Thơ, dễ thấy được còncó nhiều lý do khác tác động đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng, giúp hàngViệt được quan tâm, lựa chọn nhiều hơn.  

Chuộng nội trội hơn sinh ngoại
Cà phê G7 – một thương hiệu Việt đang trở nên quen thuộc với người tiêu dùng từ Nam ra Bắc.

Không thể khôngkể đến những nỗ lực của một số doanh nghiệp xưa nay đã chiến đấu không mệt mỏiđể giữ sân nhà như sữa của Vinamilk, cà phê Trung Nguyên, thực phẩm của Vinamit,Kinh Đô, đồ nội thất Hoàng Anh, Xuân Hòa, quần áo Việt Tiến, Phương Đông,Hanoisimex… Cách tiếp thị - truyền thông theo hướng “bản địa hóa”, nắm chắc thịtrường gần song song với thuyết phục khách hàng xa.  

Tinh thần, ýthức dân tộc cũng tác động đến tâm lý người mua sắm khi cuộc vận động người Việtưu tiên dùng hàng Việt diễn ra đúng thời điểm đất nước có nhiều ngày lễ lớn, đặcbiệt là đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, khơi dậy niềm tự hào dân tộc.

Điều không thểkhông kể tới nữa là một số “xì căng đan” liên quan đến hàng hóa từ các nước lánggiềng khiến người tiêu dùng không thể không dè chừng với những sản phẩm “nhái”gắn mác ngoại.

Ở một góc độkhác thể hiện sức thu hút lớn hơn của hàng hóa gắn mác Việt hiện nay là hiệntượng một số sản phẩm, nhãn hiệu nước ngoài đã phải chuyển hướng tiếp thị, tìmđường núp bóng sản phẩm Việt.

Trong cuộc cạnhtranh không khoan nhượng nội – ngoại, câu chuyện một số sản phẩm Việt đang dẫndắt lối chơi trước đối thủ ngoại, mà điển hình là lời tuyên chiến trực tiếp củacà phê hòa tan G7 của Trung Nguyên trước đối thủ ngoại Nescafe của Nestle, làmình chứng cho “sinh khí” đang lên của thương hiệu Việt.

Thế nên, bâygiờ, sau câu chuyện “người Việt dùng hàng Việt” lại có thể đến câu chuyện ngườitiêu dùng cần tình táo phân biệt “Việt thứ thiệt” với “Việt giả”!

Câu hỏi: NgườiViệt có nên tiếp tay cho cho sự xâm lấn của hàng ngoại, có khoanh tay đứng nhìnsản phẩm nội có thể bị bóp chết ngay trên sân nhà? Người tiêu dùng yêu cầu, mongđợi gì ở sản phẩm Việt, doanh nghiệp Việt? Bao giờ hàng Việt có thể đi xa hơnsân nhà?... chắc chắn sẽ được trả lời thỏa đáng bằng những hành động tích cựchiện tại.

Tương lai củathế đối đầu hàng Việt – hàng ngoại, của sự xuất hiện những sản phẩm ngày càngchất lượng hơn tại thị trường trong nước cần đến nỗ lực không ngừng của ba trụcột - nhà nước, doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp nước ngoài và người tiêudùng.

Trong đó, câuslogan chung nên được “quán triệt” cho cuộc vận động người Việt ưu tiên dùnghàng Việt có thể là lời truyền khẩu đã quá quen thuộc: Khách hàng được traoquyền năng thượng đế.

“Từ cổ chí kim, một quốc gia mạnh phải có kinh tế mạnh - với mũi nhọn đột phá là các công ty, đại công ty. 30 năm sau Thế chiến thứ 2, Nhật Bản đã vươn lên từ đống đổ nát thành cường quốc với những Toyota, Sony, Honda…Chỉ hơn 10 năm sau chiến tranh liên Triều, những Samsung, LG, Huyndai, Daewoo… đã giúp vực dậy nền kinh tế Hàn Quốc.

Hòa chung vào khát vọng chuyển mình của đất nước, hơn 10 năm qua Trung Nguyên không ngừng nỗ lực xây dựng thương hiệu cho cà phê Việt Nam nói riêng và nông sản Việt Nam nói chung. Đó là một cuộc chiến không cân sức, đối đầu trực diện với các tập đoàn khổng lồ nước ngoài giàu về vật lực, mạnh về truyền thông, có những lúc họ như muốn nghiền nát chúng tôi 

Nhưng chính nhờ sự tin tưởng và ủng hộ của những người như bạn mà Trung Nguyên vẫn vững vàng ở vị trí cà phê số 1 Việt Nam và đang mạnh mẽ chinh phục thế giới (sản phẩm xuất khẩu đến hơn 50 quốc gia). Mong muốn tột bậc của chúng tôi là giành lại công bằng cho người làm ra sản phẩm, không cam tâm tiếp tục bán sức lao động rẻ mạt, không chấp nhận luật chơi bất công đang áp đặt lên chúng ta.

Chúng ta thường hay khâm phục ý chí của người Nhật, tinh thần sắt đá của người Hàn, thán phục phương pháp của đảo quốc nhỏ bé Singapore, ca ngợi tinh thần công dân số 1 của người Mỹ và giờ đây lại tán dương sự trỗi dậy của người Trung Quốc… Họ cũng chỉ là người, chứ đâu phải thần thánh. Họ làm được thì chúng ta cũng sẽ làm được.

Chiếc đồng hồ tinh xảo giúp Thụy Sĩ nổi danh; đóa hoa Tuylíp nhỏ bé cũng góp phần khiến Hà Lan trở thành huyền thoại. Việt Nam là một cường quốc cà phê thứ hai của thế giới, giàu tài nguyên và nhiều tiềm năng…Vậy tại sao chúng ta phải cúi mình cam chịu???”

 (Trích bức tâm thư của Trung Nguyên gửi người yêu cà phê).

D.T