Khi cuộc khủng hoảng nợ của HyLạp đang dịu bớt, châu Âu lại “vắt chân lên cổ” với nỗi lo có thể đang chứngkiến những năm tháng cuối của đơn vị tiền tệ thống nhất giữa 16 quốc gia châu Âu:đồng euro.

Câu hỏi “vì đâu nên nỗi” khôngcòn nhắm vào Hy Lạp mà giờ chuyển sang châu Âu, khi các giải pháp cho tương laiđồng euro chưa được định rõ.

Kỷ lục... hạ giá

Đồng euro bắt đầu được giao dịchtừ tháng 1/1999 với tỷ giá 1,1837 USD một euro, giảm kỷ lục vào tháng 10/2000 ởmức 0,823 USD một euro và sau đó tăng trở lại với mức kỷ lục 1,6038 USD một eurovào tháng 7/2008 khi các nhà đầu tư bỏ qua USD trong cuộc khủng khoảng tài chínhtoàn cầu.

Khi khu vực đồng euro lâm vào khókhăn do sự lây lan của “virus” nợ Hy Lạp, euro ngày càng mất giá và ghi vào lịchsử mức giảm tệ hại nhất trong bốn năm vào ngày 17/5 vừa qua.

Có nhiều dự đoán cho rằng, đếnnăm 2011 thì một euro chỉ bằng đúng một USD. Nếu các nhà tài chính EU không đưara được "đơn thuốc" hữu hiệu, giá trị đồng euro có thể trượt sâu nhanh hơn, tạora làn sóng bán tháo đồng tiền này.

Cơn

Nhiều ý kiến trái chiều xung quanh số phận của đồng euro

Các bộ trưởng tài chính EU ngaylập tức họp bàn để tìm giải pháp ngăn chặn đồng euro sụt giá. Tuy nhiên, giớiphân tích tỏ ra bi quan khi chính Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB)Jean-Claude Trichet cho rằng, thị trường tài chính đang trong tình trạng “khókhăn nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai”. Không những thế, từ bên kiabờ Đại Tây Dương, Paul Volcker, cố vấn kinh tế của Tổng thống Mỹ tuyên bố khuvực đồng euro có thể bị “tan vỡ”.

Lý giải cho sự trượt dốc khôngphanh này, một số nhà phân tích tài chính cho rằng, nhà đầu tư vẫn hoài nghi vềmức độ thành công của giải pháp ngăn ngừa cuộc khủng hoảng nợ lan rộng ra khuvực đồng tiền chung này. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia còn “vạch mặt” một nguyênnhân sâu xa hơn chính là “mối lương duyên giữa những kẻ không cân sức”. Sự chênhlệch về trình độ phát triển là vấn đề "nóng" khi đồng euro chính thức ra đời. Vànay là thời điểm các nhược điểm mà người ta lo ngại bị lộ rõ. 
 
Người ta thường ví von, việc sử dụng một đồng tiền và tuân thủ chung một tiêuchuẩn không khác gì "bắt một ông già chạy marathon với thanh niên". Khi ông giàđuối sức, vấn đề lập tức xuất hiện. Hiện Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Ailen,Italy bắt đầu rớt lại phía sau. Nếu Đức và Pháp không dừng lại cõng những "vậnđộng viên" bị rớt lại thì cuộc chơi sẽ kết thúc, đồng euro cũng sụp đổ. Còn nếudừng lại thì khu vực các nước sử dụng đồng euro sẽ trở thành "nồi cơm to" nuôinhững "vận động viên" lười.

Chính vì tồn tại mâu thuẫn mangtính kết cấu như vậy nên cũng chưa  thấy một phương án giải quyết khả thi và hữuhiệu cho cuộc khủng hoảng nợ từ Hy Lạp. Bất cứ phương án nào cũng sẽ tạo ra mộtvấn đề mới, lớn hơn.

Lợi bất cập hại

Trong khi nhà đầu tư lo ngại vàkhông ngừng bán tháo đồng tiền này thì giới sản xuất tại EU lại mỉm cười. Quảthật, xuất khẩu của châu Âu sẽ có cơ hội phục hồi tính cạnh tranh khi đồng euromất giá. Doanh số bán hàng sẽ tăng và có tác động tích cực đến các hoạt độngkinh tế của EU, đặc biệt là Đức. Nếu như cách đây hai năm, một chiếc xe hơi trịgiá 50.000 euro tại Đức được bán với giá 80.000 USD tại Mỹ thì giờ đây người tachỉ phải bỏ ra khoảng 60.000 USD để mua nó.
 
“Xuất khẩu là lĩnh vực đóng vai trò quan trọng đối với tổng sản phẩm quốc nộicủa Đức và kích thích sự phát triển của các khu vực khác”, Volker Treier, trưởngnhóm chuyên gia kinh tế của Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức nhận định. Tấtcả 16 nước sử dụng đồng euro cũng hưởng lợi thế giống Đức, nhưng họ cũng phảicạnh tranh với những nước có đồng tiền giảm giá mạnh hơn.

Tuy nhiên, Anton Boerner, Chủtịch Liên đoàn Bán buôn và Ngoại thương Đức vẫn tỏ ra thận trọng trước triểnvọng của kinh tế châu Âu khi đồng euro suy yếu.

“Trong ngắn hạn đồng euro yếu cóthể khiến dư luận bớt lo lắng vì những hàng hóa được sản xuất tại Đức sẽ có lợithế về giá trên thị trường thế giới. Nhưng chúng ta cần nhớ rằng, Đức cũng làmột trong những nước nhập khẩu lớn nhất. Do hàng hóa được giao dịch bằng USD,người Đức sẽ phải chi nhiều tiền hơn để mua chúng”, ông Boerner giải thích.

Boerner và nhiều nhà phân tíchkhác cũng tỏ ra lo ngại rằng, ngay cả khi các nhà xuất khẩu hưởng lợi từ đồngeuro yếu hơn, những biến động lớn trong tỷ giá tiền tệ có thể tác động xấu tớinhững ngành kinh tế không có khả năng chống đỡ nguy cơ. Sự giảm giá của đồngeuro cũng ảnh hưởng tiêu cực tới đầu tư nước ngoài tại Đức.

Như vậy, những cái được khi đồngeuro mất giá ít hơn nhiều so với những cái mất, trong đó uy tín và vị thế làđiều quan trọng nhất.

Ánh sáng cuối đường hầm

Bất chấp hệ lụy của một đồng euroyếu là tốt hay xấu, EU vẫn phải sớm xem xét biện pháp cứu đồng euro qua cơn bĩcực. Tính khả thi của “cuộc giải cứu” này đang trở thành một đề tài gây tranhcãi. Trên một số trang báo, người ta đếm ngược đến “ngày tàn” của đồng euro. ÔngBob Hancké, chuyên gia tại trường kinh tế London nhận định: “Tôi nghĩ có thểđồng euro sẽ biến mất trong một khoảng thời gian nhất định hoặc trở thành mộtđồng tiền được sử dụng bởi chỉ Pháp, Đức và một số nước nhỏ, đồng euro có thểtiếp tục tồn tại theo cách đó”. Trong khi đó, tại nhiều diễn đàn, cũng có khôngít chuyên gia tự tin khẳng định, vị thế của đồng euro sẽ nhanh chóng hồi phục.Theo họ, dù trong thời gian ngắn sẽ vấp phải những ảnh hưởng bất lợi từ khủnghoảng nợ châu Âu, nhưng về lâu dài, nó vẫn có tiềm lực rất lớn, hoàn toàn có thểtiếp tục trưởng thành để trở thành tiền tệ dự trữ quốc tế lớn thứ hai toàn cầungoài đồng USD.

Họ lý giải, biến động tỷ giá từtrước đến nay không còn là tiêu chuẩn tuyệt đối để đo đơn vị tiền tệ này có thể“sụp đổ” hay không, đặc biệt là khi so với các đơn vị tiền tệ có lượng giao dịchrất lớn trên thị trường ngoại tệ như USD, euro và đồng yen. Ngoài ra, họ khẳngđịnh, sức cạnh tranh lâu dài của đồng euro vẫn còn. Trên thực tế, trước khi cơnbão nợ châu Âu đổ bộ, điều mà rất nhiều người lo lắng không phải là vấn đề đồngeuro, mà là vấn đề đồng USD, nguyên nhân chủ yếu nằm ở thâm hụt tài chính vàthâm hụt các tài khoản vãng lai hàng năm của Mỹ, đã ăn mòn nghiêm trọng nền tảngổn định giá trị của đồng USD.

Cục dự trữ liên bang Mỹ FED trong thời gian khủng hoảng tài chính toàn cầu thựcthi chính sách “lãi suất 0%”, điều này gia tăng thêm những lo lắng của mọi ngườivề “khủng hoảng đồng USD” trong tương lai. Hiện nay, tỷ giá đồng euro/USD đangtuột dốc, không phải có nghĩa là đồng USD thực sự an toàn hơn, mà là do eurotrong thời gian ngắn chịu ảnh hưởng bởi khủng hoảng nợ châu Âu, nên bị các nhàđầu tư “xem thường’. 

Quả thật, ra đời 11 năm, khủng hoảng nợ châu Âu là thách thức nghiêm trọng nhấtvới đồng euro. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, thách thức này chỉ là “sự phiền nãocủa sự trưởng thành” chứ không phải “phút lâm chung của tuổi già”.

 Theo Bích Diệp
           (Đất Việt)