Sống tiện nghi trong nhữngcao ốc thừa máy lạnh nhưng thiếu ánh nắng mặt trời; ăn nhiều thịt giàu đạmđể mau bụ bẫm; không được bú sữa mẹ thường xuyên vì mẹ sợ xấu ngực… là nhữngnguyên nhân thường gặp nhất trong nhóm trẻ con nhà giàu, có điềukiện ăn uống đầy đủ. Tình trạng này đang gia tăng một cách đáng lo ngại.

Thực tế khám và tư vấn tạiViện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy, , trong đó có nhiều nguy cơ là: trẻ sinh non, sinh đôi; trẻ nuôi bằngsữa bò; trẻ quá bụ bẫm; trẻ sinh vào mùa đông… với nguyên nhân chủ yếu do cơthể thiếu hụt vitamin D, làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ và chuyển hoácanxi và phốtpho, là những chất cần thiết cho sự phát triển của xương.

Những trẻ không được bú mẹ sẽ dễ bị còi xương hơn. Có không ít trẻ có cânnặng tốt, thậm chí thừa cân cũng bị còi xương do cha mẹ giữ gìn quá cẩn thậnnên ít được tiếp xúc với ánh nắng, chế độ ăn lại không cân đối. Nhiều bà mẹthấy con bị còi xương thì tìm cách bổ sung canxi. Thực ra, nếu cung cấp đủcanxi mà thiếu vitamin D thì dưỡng chất trên cũng không hấp thu được.

Con nhà giàu còi xương!?

Ngoài dinh dưỡng hợp lý, trẻ cần được tắm nắng sáng sớm để tránh còi xương (Ảnh minh họa)

Dấu hiệu trẻ còi xương

Trong sinh hoạt: trẻ hay quấy khóc, ngủ không yên giấc, hay giật mình, ranhiều mồ hôi khi ngủ. Xuất hiện rụng tóc vùng sau gáy tạo thành hình vànhkhăn. Răng mọc chậm, trương lực cơ nhão, táo bón. Bụng trẻ thường bị to bè.

Biểu hiện ở xương sọ: thóp rộng, bờ thóp mềm, thóp lâu kín, có các bướuđỉnh, bướu trán (trán dô), đầu bẹp cá trê, lồng ngực có khi biến dạng nhưngực gà.

Trường hợp nặng có di chứng: xuất hiện chuỗi hạt cườm ở sườn, nhô ức gà,vòng cổ chân, cổ tay, chân cong hình chữ X, chữ O.

Phát triển vận động: chậm biết lẫy, biết bò, đi, đứng… Trường hợp cấp tính:trẻ có thể bị co giật do hạ canxi máu.

Nên làm gì khi trẻ còi xương?

Cho trẻ tắm nắng hàng ngày: để chân, tay, lưng, bụng trẻ lộ ra ngoài từ 10 –15 phút lúc buổi sáng (trước 9 giờ). Về mùa đông không có ánh nắng, có thểcho trẻ đi tắm điện ở khoa vật lý liệu pháp của các bệnh viện. Dưới da cósẵn các tiền vitamin D, với tác dụng từ tia tử ngoại của ánh nắng mặt trời,các tiền vitamin sẽ bị hoạt hoá chuyển thành vitamin D. Ánh nắng mặt trờiphải được chiếu trực tiếp trên da thì mới có tác dụng, nếu qua lần vải sẽcòn rất ít tác dụng.

Ngoài ra cần cho trẻ uống vitamin D 4.000 IU/ngày trong từ 4 – 8 tuần (mộtđơn vị IU tương đương 0,025 mcg vitamin D tinh chất). Trường hợp trẻ bị viêmphổi, tiêu chảy cần tăng liều 5.000 – 10.000 IU/ngày trong một tháng hoặccho trẻ tiêm vitamin D 200.000 IU/ống, ba tháng tiêm nhắc lại một lần trongnăm đầu tiên. Ngoài ra cần cho trẻ uống thêm các chế phẩm có canxi như canxiB1–2–6 từ 1 – 2 ống/ngày; trẻ lớn có thể ăn cốm canxi từ 1 – 2 thìacàphê/ngày.

Ăn uống hợp lý: cho trẻ thường xuyên bú mẹ. Ăn bổ sung các loại thực phẩm cóchứa nhiều canxi: sữa, cua, tôm, cá trong các bữa ăn hàng ngày. Cho thêm dầumỡ vào bữa ăn của trẻ vì vitamin D là loại tan trong dầu, nếu chế độ ănthiếu dầu mỡ thì dù có được uống vitamin D trẻ cũng không hấp thu được nênvẫn bị còi xương.

Phòng bệnh từ khi mang thai

Khi có thai người mẹ phải có chế độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý. Sau sinh, cảmẹ và con nên ở trong phòng thoáng mát và đầy đủ ánh sáng. Khi sinh được haituần, cho trẻ ra tắm nắng 15 – 20 phút/ngày vào buổi sáng (trước 9 giờ). Chotrẻ uống vitamin D 400 IU/ngày trong suốt năm đầu tiên, nhất là về mùa đông.Khi trẻ đến tuổi ăn bổ sung nên cho trẻ ăn các loại thực phẩm có chứa nhiềucanxi như: sữa, trứng, tôm, cua, cá, rau xanh và dầu mỡ.

Theo Ths-BS Lê Thị Hải
Con nhà giàu còi xương!?