Trong khi các đơn vị làm sách chân chính nỗ lực mua bản quyền của các nước, giớilàm sách lậu lại ngang nhiên hưởng siêu lợi nhuận bằng cách làm sách giả.
Vài năm trở lại đây, độc giả Việt Nam đã có nhiều cơ hội tiếp cận nhanh chóngcác đầu sách thuộc hàng best-seller trên thế giới khi ngày càng có nhiều đơn vịlàm sách tư nhân cùng “vào cuộc” tìm kiếm những đầu sách có giá trị của nướcngoài, chuyển ngữ để phát hành phục vụ người đọc Việt Nam. Thế nhưng những nỗlực của họ đang bị giới làm sách lậu giết chết.
Gian nan thương thuyết bảnquyền
Đưa được những đầu sáchbest-seller của thế giới đến với độc giả Việt là một nỗ lực rất lớn của các nhàlàm sách. Giành được quyền chuyển ngữ một tác phẩm ăn khách của một tác giả nổitiếng nước ngoài vốn không dễ dàng.
 |
| Để sách bản quyền nước ngoài đến được với người đọc là nỗ lực rất lớn của các đơn vị làm sách chân chính. Ảnh: Tân Thạnh |
Thị trường sách Việt Nam quá nhỏ,lượng độc giả ít, buộc các nhà làm sách ở Việt Nam phải đưa ra số tiền thươnglượng bản quyền thấp hơn rất nhiều so với các nước trên thế giới. Bà Lê VũPhương Thủy (Phó Phòng khai thác bản quyền thuộc Công ty Sách Nhã Nam) nói rằngsau nhiều lần thương thảo, công ty cũng thuyết phục được các tác giả, đối táchiểu và đồng ý mức tiền tác quyền phía công ty đưa ra. Bản thân các đơn vị làmsách cũng phải thực hiện một số cam kết với chủ sở hữu về số lượng bản in, thậmchí cả cách thức trình bày bìa và loại giấy (đối với sách yêu cầu in màu) và đôikhi yêu cầu cả việc duyệt lại nội dung cuốn sách chuyển ngữ.
Ngày càng có nhiều công ty sáchtư nhân được thành lập. Mỗi đơn vị chọn một dòng sách riêng để khai thác nên đãtạo được sự đa dạng về thể loại sách, phong phú về đề tài trong việc phục vụ mọiđối tượng độc giả. Và “cuộc chiến bản quyền” giữa các đơn vị làm sách cũng ngàycàng khốc liệt hơn. Dấu ấn đậm nhất có thể kể đến NXB Trẻ - đơn vị “đầu tàu”thực thi bản quyền trong các thương vụ sách best-seller. “Lính mới” Chibookscũng hết sức nỗ lực mua bản quyền toàn bộ tác phẩm của nhiều tác giả Trung Quốc,với giá mỗi đầu sách không dưới 1.000 USD.
Tuy nhiên, không phải các đầusách best-seller nào trên thế giới cũng thu hút độc giả Việt Nam, chính vì vậymà đơn vị làm sách nào cũng phải bấm bụng chịu rủi ro, chưa kể luôn bị sách giảxén phần.
Khổ với sách lậu
Trong khi các đơn vị làm sáchchân chính phải gian nan, chật vật đi tìm kiếm, thương thảo mua bản quyền từ cáctác giả, NXB nước ngoài thì các đầu nậu làm sách giả cứ rung đùi chờ đợi, nghengóng tin những cuốn sách best-seller có mặt tại Việt Nam là bắt tay làm lậu.Các đơn vị làm sách phải mất hàng tháng, có khi hàng năm mới hoàn thành một đầusách. Nhưng các nhà làm sách nhái chỉ cần 1-2 ngày đã có thể tung ra hàng trămbản sách.
 |
| Nhiều người tham dự Ngày hội Đọc sách TPHCM diễn ra từ ngày 22 đến 24-4. Ảnh: Tấn Thạnh |
Công ty Sách Bách Việt trước đâyđã từng “tuyên chiến” với các đầu nậu làm sách giả cuốn Xin lỗi em chỉ là con đĩ(tác giả Tào Đình, dịch giả Trang Hạ) bằng cách hạ giá thành xuống đúng bằng vớigiá sách lậu. Tuy nhiên, đây cũng là một phương thức đối phó mang tính cảnh cáovà tạm thời. Một số NXB, đơn vị làm sách cũng đã bàn đến phương thức hạ giáthành sách nhưng khó có thể thực hiện trong một chiến lược lâu dài trong tìnhtrạng giá giấy, giá mực và nhân công đều tăng như hiện nay.
Một thời gian, các đơn vị làmsách cũng hỗ trợ nhau truy tìm, phát hiện và tố cáo việc in sách lậu nhưng cácsự vụ không đi đến đâu. Hàng loạt vụ vi phạm bản quyền, in lậu sách trong thờigian qua đã cho thấy thực trạng sách lậu càng lúc càng phát triển có hệ thống vàquy mô lớn. Thống kê sơ bộ, tính đến thời điểm này, có khoảng 20 vụ phát hiệncác ổ sách lậu (chưa kể những đầu sách bị in lậu rải rác), với hàng trăm ngànbản sách vi phạm bản quyền được tung ra thị trường trong thời gian qua. Việcsống chung, đương đầu với sách lậu gần như chuyện tất yếu của giới làm sách hợppháp hiện nay.
|
Theo Tiểu Quyên
