Trong khihoạt động chuyển giá của các DN đầu tư nước ngoài (FDI) vẫn đang diễn biếnphức tạp thì theo nhận định của các cơ quan chức năng, các DN trong nướccũng có hiện tượng "lỗ giả lãi thật". Đã đến lúc "cuộc chiến" chống chuyểngiá cần trang bị thêm nhiều "vũ khí" hữu hiệu...
50%doanh nghiệp FDI báo lỗ
Theo báo cáo củangành thuế, trong những năm gần đây, hiện tượng các FDI kê khai lỗ khá phổbiến, chiếm khoảng 50% tổng số DN FDI đang hoạt động trên cả nước, trong đónhiều DN kê khai lỗ liên tục trong 3 năm. Điển hình tại một số địa phươngnhư Bình Dương, số DN FDI kê khai lỗ năm 2010 là 754/1.490 DN (chiếm tỷtrọng 50,6%, trong đó có tới 200 DN lỗ quá vốn chủ sở hữu); tại TP. HCM vàĐồng Nai, tỷ lệ số DN FDI kê khai lỗ lần lượt là 60% và 52,2%...
Cơ quan thuế(CQT) cũng đã nhận diện được một số "mánh" chuyển giá của các DN FDI tại VN,điển hình là chuyển giá thông qua chuyển giao tài sản hữu hình giữa các bênliên kết, chuyển giá thông qua chuyển giao tài sản vô hình giữa các bên liênkết, chuyển giá thông qua chuyển giao dịch vụ giữa các bên liên kết, chuyểngiá thông qua chi trả lãi vay vốn SXKD giữa các bên liên kết.
 |
| Biếm họa Internet |
Đáng lo ngạihơn, theo ông Nguyễn Xuân Sơn, Phó trưởng Ban Cải cách hiện đại hóa - Tổngcục Thuế, hành vi chuyển giá nhằm tối thiểu nghĩa vụ thuế TNDN không chỉdiễn ra tại các DN FDI, mà còn diễn ra giữa các bên liên kết trong nội địaVN do các tập đoàn kinh tế trong nước lợi dụng chính sách ưu đãi của Nhànước, thành lập một số công ty con hoạt động trong những lĩnh vực và địa bànkhác nhau, trong đó có những lĩnh vực, địa bàn được ưu đãi thuế TNDN, từ đótìm cách chuyển lợi nhuận trước thuế từ DN không được ưu đãi thuế sang DNliên kết được ưu đãi thuế, hoặc chuyển lợi nhuận trước thuế từ DN có lãisang DN bị lỗ thông qua giá chuyển giao sản phẩm và cung cấp dịch vụ giữacác bên để giảm thiểu nghĩa vụ thuế tổng hợp của cả tập đoàn.
Ông Sơn cũng chorằng, hành vi chuyển giá của DN liên kết không chỉ đơn thuần là việc điềuchuyển lợi nhuận từ nơi có thuế suất cao sang nơi có thuế suất thấp hơn đểtránh thuế mà nó còn bao gồm cả chiều ngược lại. Nguyên nhân chính là docông ty mẹ muốn thu hồi vốn nhanh hoặc việc chuyển lợi nhuận để thực hiệnchiến lược kinh doanh đã được công ty mẹ xây dựng. ...
Sẽ "điểmmặt, chỉ tên" doanh nghiệp trong nước?
Tại cuộc họp báocông bố kết quả kiểm tra 4 DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu hồi cuối năm 2011,Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai khẳng định, nếu như các DN đầu mối xăngdầu, đặc biệt là Petrolimex không chi hoa hồng quá tay cho các đại lý mà chiđúng quy định thì DN không lỗ, thậm chí còn có lãi. Tuy nhiên, trả lời báoPLVN về việc các DN này có chuyển giá hay không, Thứ trưởng Mai cho biết "códấu hiệu" nhưng để khẳng định cần phải có thời gian kiểm tra đối chiếu cụthế.
Tại buổi đốithoại giữa lãnh đạo Cục Thuế TP.HCM và cộng đồng DN châu Âu (Eurocham) cáchđây không lâu, ông Nguyễn Trọng Hạnh, Phó cục trưởng Cục Thuế TP.HCM cũngcho biết, không chỉ các DN FDI chuyển giá mà các các DN trong nước cũng códấu hiệu chuyển giá, trong số DN báo lỗ, nhiều DN có lỗ không bình thường.
Ông Hạnh chohay, phương thức của các DN trong nước là chuyển lợi nhuận về DN ở vùng chịuthuế thấp để đóng thuế thấp hơn. "DN tối thiểu hóa nghĩa vụ nộp thuế bằngcách lập một nhóm nhiều DN, trong đó có DN đặt ở TP.HCM, có DN đặt ở cáctỉnh, thành khác được ưu đãi thuế. Những DN trong nhóm chuyển lãi qua DNđang được hưởng ưu đãi thuế, những DN còn lại thì không phải đóng thuế do…không có lãi", ông Hạnh cho biết.
Cũng theo Phócục trưởng Cục Thuế TP.HCM, không chỉ chuyển giá lỗ mà nhiều DN còn chuyểngiá lãi. Cũng với hình thức lập một nhóm DN, trong đó có một DN chuẩn bị đưalên sàn giao dịch: Năm đầu, nhóm sẽ “hy sinh” một DN bằng cách mua cổ phiếucủa DN sắp lên sàn rồi bán ra với giá rẻ hơn giá mua vào và luân phiên 3-4năm sau những DN khác trong nhóm cũng sẽ mua đắt, bán rẻ như vậy.
Cuối cùng, báocáo tài chính của DN chuẩn bị lên sàn có đường biểu diễn lợi nhuận tăng liêntục; nhà đầu tư nhỏ lẻ thấy lợi nhuận DN đó tăng đều thì đổ vào mua, đẩy giácổ phiếu tăng cao so với giá gốc. Sau một thời gian giao dịch bằng giá trịảo, cổ phiếu của DN trở về giá trị thật thì DN đã gom được một khoản tiềnkhông nhỏ từ các nhà đầu tư...
Tại Hội nghịchuyên đề về chống thất thu, nợ đọng thuế tổ chức tuần qua, Thứ trưởng BộTài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cũng thừa nhận hiện tượng chuyển giá của DNtrong nước. "DN chuyển giá là tối đa hóa lợi nhuận của mình để giảm nghĩa vụđối với NSNN. Ví dụ như than: giá khai thuế tài nguyên chỉ bằng một nửa giáthị trường.
Như vậy Nhà nướcmất một nửa thuế tài nguyên. Ngoài ra, các công ty còn dùng thủ đoạn chiacông ty thành 2 công ty (một khai thác, một lưu thông). Hay trong lĩnh vựcdịch vụ, giá cho thuê khách sạn thường bị khai thấp hơn và chuyển giá chocác công ty lữ hành…"- ông Tuấn “bóc” một số "mánh" chuyển giá của DN trongnước.
Mặc dù chưa côngkhai "điểm mặt, chỉ tên" DN trong nước nào chuyển giá, song theo nguồn tincó thẩm quyền, một danh sách các DN có hiện tượng "lỗ không bình thường" đãđược đưa vào "tầm ngắm" của CQT.
Theo PLVN
