Theo các nhà phân tích thì cuộc khủng hoảng nợ này thực chất là một ván bàicân não giữa các nhà lãnh đạo Mỹ, hay nói một cách ví von thì đây là "cuộcso găng" giữa lừa - loài vật biểu tượng của đảng Dân chủ và voi - biểu trưngcho đảng Cộng hòa.
Theo hãng tin Reuters, tính tới 0 giờ ngày 1/8 (giờ Việt Nam), với tỷ lệ50 phiếu thuận và 49 phiếu chống, kế hoạch của lãnh đạo phe đa số Dânchủ tại Thượng viện Harry Reid đã không đạt đủ 60 phiếu ủng hộ cầnthiết. Nói một cách khác, đề xuất trần nợ của đảng Dân chủ đã bị Thượngviện bác bỏ.
Trước đó, chiều 29/7, với tỷ lệ 218 phiếu thuận và 210 phiếu chống, Hạ việnMỹ đã thông qua dự luật mới về nâng mức trần nợ công do Chủ tịch Hạ việnJohn Boehner đề xuất. Dự luật này đã được đảng Cộng hòa điều chỉnh so vớitrước đó để tìm kiếm sự ủng hộ của thành phần bảo thủ trong nhóm Trà đảng.
Chưa đầy hai giờ sau khi Hạ viện Mỹ thông qua dự luật trần nợ, Thượng việnMỹ tối 29/7 đã bỏ phiếu bác bỏ dự luật do Chủ tịch Hạ viện John Boehner đềxuất. Với tỷ lệ 59 phiếu chống và 41 phiếu thuận, dự luật này đã bị Thượngviện do phe Dân chủ chiếm ưu thế bác bỏ.
Phần lớn các thành viên của Thượng viện cho rằng, kế hoạch hai bước này củaHạ viện sẽ gây phương hại cho việc hồi phục kinh tế mong manh của nước Mỹkhi nó đòi hỏi một cuộc tranh luận về giới hạn nợ đầy gian nan vào đầu nămtới.
Việc Thượng viện Mỹ bác bỏ dự luật nâng trần nợ công của Hạ viện Mỹ là khôngbất ngờ, bởi trước đó, các thượng nghị sỹ đảng Dân chủ đã tuyên bố sẽ bác bỏdự luật. Tổng thống Barack Obama cũng tuyên bố dự luật do đảng Cộng hòa đưara sẽ không có cơ hội trở thành luật.
Tính đến ngày 16/5 vừa qua, tổng nợ công của Mỹ đã chạm mức tối đa 14.294 tỷUSD, tương đương gần 100% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Bộ Tài chính Mỹ đãphải thực hiện các biện pháp đặc biệt để giúp chính quyền của Tổng thốngBarack Obama cầm cự đến ngày 2/8 tới.
Sau thời hạn đó, nếu Hạ viện, do đảng Cộng hòa chiếm ưu thế, không ủng hộphá ngưỡng trần nợ, Bộ Tài chính không thể phát hành thêm trái phiếu và khiđó Chính phủ Mỹ sẽ không có khả năng thực hiện một số nghĩa vụ tài chính vàlâm vào cảnh vỡ nợ.
Lãnh đạo các doanh nghiệp và tài chính cảnh báo vỡ nợ sẽ gây ra những dưchấn to lớn đối với nền kinh tế Mỹ vốn vẫn đang trong quá trình phục hồimong manh sau cuộc suy thoái toàn cầu năm 2008.
 |
| Cuộc khủng hoảng nợ công này được ví von như là "cuộc so găng" giữa lừa - loài vật biểu tượng của đảng Dân chủ và voi - biểu trưng cho đảng Cộng hòa |
Hôm 29/7, tạp chí trực tuyến IMFdirect của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã nêubật hai thách thức lớn nhất hiện nay của nền kinh tế Mỹ là nâng trần nợ vàbắt đầu tiến trình khó khăn giảm thâm hụt ngân sách và nợ.
Theo IMF, tới cuối năm nay, nợ liên bang sẽ chiếm tới 70% nền kinh tế Mỹ,tăng gấp đôi so với mức 36% của năm 2007. Thâm hụt tài chính liên bang sẽlên tới 9,3% GDP. Cả hai khoản nợ này đều báo động sự không bền vững của nềnkinh tế Mỹ.
IMF cảnh báo, nếu Chính phủ Mỹ không hành động nhanh chóng, nợ sẽ tiếp tụctăng nhanh hơn tăng trưởng của nền kinh tế. Sáu tháng đầu năm, tăng trưởngcủa kinh tế Mỹ chưa đầy 2%, không đủ để giảm tỷ lệ thất nghiệp quá cao hiệnnay. Tỉ lệ thất nghiệp cao kéo dài có thể đe dọa triển vọng dài hạn của nềnkinh tế.
Thử nghiệm để nền kinh tế Mỹ mất tín nhiệm về tài chính là một kịch bản quánguy hiểm nên ưu tiên cao nhất hiện nay phải là đạt được thỏa thuận chínhtrị về kế hoạch điều chỉnh toàn diện với quy mô thích hợp bắt đầu bằng quátrình củng cố tài chính trong năm tài chính 2012.
Ngoài việc bị các hãng xếp hạng tín nhiệm đánh tụt hạng, theo giới phân tíchtài chính quốc tế, Mỹ sẽ không thể vay mượn thêm để trả nợ, trả lương, giátrị đồng USD giảm mạnh và gây tác động lớn đến thị trường toàn cầu.
Các ngân hàng quốc tế lo ngại nếu Mỹ vỡ nợ, đồng USD có thể sụp đổ, tàn phácác nền kinh tế từ châu Á đến châu Phi và có thể làm nổ ra bất ổn chính trịở nhiều nơi trên thế giới. Ngân hàng trung ương nhiều nước trên thế giới đãvà đang bán dần USD và bổ sung bằng các loại tiền tệ khác.
Trong khi, nhiều đối tác thương mại của Mỹ đang tìm cách đa dạng hóa thịtrường. Chẳng hạn như TrungQuốc, Mexico đangthúc đẩy mở rộng thị trường xuất khẩu và hợp tác đầu tư với Mỹ Latin và cácthị trường khác mà trước nay Mỹ chiếm lĩnh.
Theo hãng tin AP, mặc dù hầu hết các quan chức quốc tế và nhà phân tích kinhtế đều thừa nhận, với vị thế nền kinh tế lớn nhất thế giới, cộng thêm sứcmạnh quân sự và thực tế hiện nay không nước nào đủ sức thay thế ngôi vị củaWashington, Mỹ sẽ vẫn là cường quốc lãnh đạo thế giới trong tương lai gần.
Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng nợ công đã buộc nhiều người phải đặt câu hỏi vềuy tín và ảnh hưởng của Mỹ liệu có bị tổn hại gì hay không. Mới đây, TrungQuốc, nước đang giữ nhiều trái phiếu kho bạc Mỹ nhất, đã kêu gọiWashington hànhxử có trách nhiệm và bảo vệ các nhà đầu tư.
Các đồng minh của Mỹ lo sợ, cuộc tranh cãi chưa thấy hồi kết trong Quốc hộiMỹ sẽ làm xói mòi sự tín nhiệm đối với nước Mỹ và càng làm suy yếu khả năngcủa cường quốc này trong việc áp đặt ảnh hưởng tại Trung Đông và các điểmnóng khác trên thế giới.
Các đồng minh của Mỹ cho rằng chẳng ai muốn kinh tế Mỹ suy sụp. Song, nhiềuchuyên gia phân tích trên toàn cầu cho rằng, Mỹ đang ở thời điểm mất khảnăng lãnh đạo thế giới bằng lời nói, hành động và sự mẫu mực của mình.
Phó Chủ tịch Ủy ban Tài chính Quốc hội Pháp Charles de Courson nói lịch sửcho thấy một nước càng mang nhiều nợ thì tầm hưởng thế giới sẽ giảm, giốngnhư trường hợp của Anh sau Chiến tranh thế giới thứ nhất và Pháp sau Chiếntranh thế giới thứ hai.
Cònn theo cựu Bộ trưởng Bộ Tài chính Đức Hans Eichel, sự mâu thuẫn giữa haichính đảng ở Mỹ sẽ làm nguy hại đến vị thế cũng như ảnh hưởng của Mỹ trongmọi lĩnh vực. Theo ông, vỡ nợ đồng nghĩa với việc Mỹ không còn được xem làcường quốc kinh tế đáng tin cậy nữa.
Xem ra những nguy cơ trên nếu thành hiện thực, thì thế giới sẽ chứng kiếnkhông ít sự đổ vỡ. Tuy nhiên, giới phân tích dự kiến hai đảng Dân chủ vàCộng hòa Mỹ sẽ đi đến thỏa hiệp vào phút chót nhằm tránh để nền kinhtế đầu tàu thế giới rơi vào tình trạng bị vỡ nợ.
Theo các nhà phân tích thì cuộc khủng hoảng này thực chất là một ván bài cânnão giữa các nhà lãnh đạo Mỹ, hay nói một cách ví von thì đây là "cuộc sogăng" giữa lừa - loài vật biểu tượng của đảng Dân chủ và voi - biểu trưngcho đảng Cộng hòa.
Những phát biểu liên tiếp gần đây của Tổng thống Barack Obama cũng như phátbiểu của Chủ tịch Hạ viện John Boehner gián tiếp cho thấy rõ các cuộc thươnglượng hiện nay không dính dáng gì đến trần nợ công hay thâm hụt ngân sách.
Các chính trị gia Mỹ không bận tâm mấy đến ngày 2/8 mà thực chất họ đang nỗlực hết sức cho ngày 6/11/2012 - ngày bầu cử tổng thống và quốc hội Mỹ.Trước thềm tổng tuyển cử, bất kỳ vấn đề kinh tế nào cũng sẽ là trọng tâm củacuộc cạnh tranh chính trị tại Washington.
Vì thế, cuộc chiến về nâng trần nợ và giảm chi tiêu đã được dùng làm vũ khíđể hạ gục đối thủ. Sự tê liệt của Washington nói một cách khác chẳng qua làtuồng diễn chính trị trước kỳ bầu cử Tổng thống năm 2012 và thỏa thuận cuốicùng cũng sẽ được đưa ra vào phút chót.
Theo Reuters, hiện nghị sỹ Dân chủ và Cộng hòa Mỹ vẫn tiếp tục cuộc đàm phánnhằm đạt được một thỏa thuận nâng trần nợ công của Mỹ thêm gần 3.000 tỷ USDtheo 2 giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn một tăng trần nợ thêm 1.000 tỷ USD, đồngthời cắt giảm 1.000 tỷ USD chi tiêu của các cơ quan chính phủ trong 10 nămtới.
Trong giai đoạn hai, một ủy ban đặc biệt của Quốc hội sẽ được lập vào cuốinăm nay để xác định các khoản tiết kiệm ngân sách bổ sung, và mức tăng trầnnợ công lần hai sẽ bằng tổng các khoản tiết kiệm này. Kế hoạch này nếu đượcthông qua sẽ gia hạn quyền được vay của Bộ Tài chính Mỹ tới năm 2013.
Theo HồngNgọc
VnEconomy
