Cơ chế thỏa thuận về lãi suấttạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng bung ra dịch vụ cho vay tiêu dùng. Đượcmời chào thủ tục đơn giản, điều kiện dễ dàng, khoản vay rộng rãi…, nhiều kháchhàng tìm đến mới té ngửa khi biết mức lãi suất cao ngất ngưởng.

Tại các ngân hàng, lãi suất vaytiêu dùng phổ biến 18 - 20% nhưng không phải khách hàng nào cũng đủ điều kiệntiếp cận vốn. Một số công ty tài chính có “cửa vay” thông thoáng thì lãi suấtlên tới… trên 30%.

Lãi suất 34% một năm

Nhắm được một khoảnh đất nhỏ nhưng không đủ vốn đầu tư, anh Lê Bá Thọ, một nhânviên Công ty sản xuất mì ăn liền Vina ACE COOK đã tìm đến ngân hàng Á Châu (ACB)để vay tiền. Nhân viên ngân hàng hướng dẫn, với mức thu nhập 10 triệu đồng mộttháng, anh Thọ có thể được duyệt vay tương đương 100 triệu đồng, lãi suất 18%một năm, không giảm dần theo kỳ hạn, trả góp trong vòng 36 tháng.

Mặc dù cho rằng lãi suất quá cao,song anh Thọ cũng lo ngại, nếu không tận dụng cơ hội, mảnh đất vừa ý, vừa tiềnsẽ không còn, hoặc giá đất lại bất ngờ tăng cao. “Đành chấp nhận còng lưng trảnợ, nếu không cả đời cũng chẳng có được “tấc đất cắm dùi”, anh Thọ suy tư.

Nhưng anh Thọ còn được xếp vàohàng may mắn khi được ngân hàng xem xét đến. Nhiều người tiêu dùng khác khôngđáp ứng được điều kiện của ngân hàng đã phải tìm đến công ty tài chính với lãisuất vay “chót vót”. Chị V., đang làm việc cho một viện nghiên cứu khoa học tạiquận 3, TP HCM, cho biết, đang cần vay khoản tiền 30 triệu đồng để sửa nhà. Tuynhiên, với mức lương ở một đơn vị hành chính sự nghiệp không có thu, sau khi trừcác khoản, số tiền còn lại trong thẻ chỉ khoảng 1,5 triệu đồng.

Lãi suất vay tiêu dùng có thể lên tới 34% một năm (Ảnh: Lê Hưng)

Trong khi gõ cửa các ngân hàng, chị V. đều đượcyêu cầu phải chứng minh thu nhập 3 - 4 triệuđồng một tháng trở lên. Được giới thiệu tới Côngty tài chính SG – Financial, chị V. tưởng đã vayđược tiền với lãi suất 1,92% một tháng (23% mộtnăm), nhưng một lần nữa bị từ chối do chưa từngmua trả góp tại đây hay có bất cứ giao dịch nàovới công ty này. Lận đận thêm một hồi, chị V.cuối cùng đã được Prudential Finance cho vay vốnvới lãi suất lên đến 34% một năm.

“Cực chẳng đã mới phải vay qua công ty tài chính.Nhưng lãi suất đến 34% thật sự là một áp lực vớingười có thu nhập thấp”, chị V. lo lắng. Chưakịp mừng vì kiếm được tiền sửa chữa ngôi nhàtrước mùa mưa, chị V. giờ lại lo ngay ngáy xoaytiền trả nợ. 

Có công ty tài chính áp dụng lãi suất cho vaytính theo ngày là 0,06% một ngày. Mới nghe,nhiều khách hàng tưởng được hưởng mức lãi suấtthấp nên hào hứng vay tiền. Nhưng rồi tính ra,lãi suất cũng tới 1,8% một tháng, tương ứng 21,6% mỗi năm.

“Đừng vay”

Một số ngân hàng quảng bá cung cấp dịch vụ cho vay với lãi suất giảm dần theo kỳhạn với nhấn mạnh là giúp chi phí vốn rất hợp lý. Tuy nhiên, trưởng chi nhánhgiao dịch của một ngân hàng TMCP tại Hà Nội, cho biết, việc áp dụng lãi suấtgiảm dần hay giữ nguyên theo nợ gốc đều như nhau.

Chẳng hạn, giữa một ngân hàng chovay với lãi suất 1%, tính theo dư nợ gốc và một ngân hàng cho vay lãi suất 1,5%,dư nợ giảm dần, thì số tiền khách phải trả cũng tương đương. Chỉ có điều, vớicách tính lãi suất giảm dần, khách hàng dễ nhìn thấy số tiền mình phải trả quatừng kỳ hạn rõ ràng hơn.

Tìm đến Prudential Finance trong vai người có nhu cầu vay vốn, phóng viên ĐấtViệt được nhân viên tín dụng giới thiệu, nếu khách hàng chọn cách trả lãi suấttheo dư nợ ban đầu, lãi suất sẽ là 24%, nếu trả theo dư nợ giảm dần, lãi suất sẽlà 34%.

Tổng giám đốc một ngân hàng TMCP lý giải, sở dĩ lãi suất cho vay tiêu dùng caolà bởi có rủi ro cao. Hơn nữa, chi phí ngân hàng phải bỏ ra trong quá trình cungcấp dịch vụ này cũng cao hơn nhiều so với cho vay doanh nghiệp. “Nhân viên tíndụng vẫn phải thẩm định từng hồ sơ vay vốn. Trong khi, một dự án vay của doanhnghiệp, giá trị có thể lên tới hàng chục tỷ đồng, nhưng vay tiêu dùng chỉ vàichục đến vài trăm triệu đồng”, ông này nói.

Chuyên gia tài chính Lê Đăng Doanh khuyến nghị, nếu nhu cầu không quá bức thiết,người tiêu dùng đừng nên vay tiền vào lúc này, để khỏi phải thỏa hiệp với hànhđộng bắt chẹt của các tổ chức tài chính.

Theo Kim Toàn