Long Nhật sinh ra trong một gia đình theo nghề giáo ở Huế, từ nhỏ anh sống trong những lời văn, tiếng thơ theo vần điệu mang đậm âm hưởng vùng đất cố đô. Cha của Long Nhật không chỉ là thầy giáo còn là bạn văn, bạn thơ của nhiều văn nghệ sĩ lớn như tác giả "Bông hồng cài áo" - nhà thơ Phạm Thế Mỹ cùng nhiều người khác.

Gặp Long Nhật trong một ngày đầu hạ, anh kể về hành trình theo nghề và đằng sau giấc mơ theo đuổi nghệ thuật là hình bóng của mẹ.

Long Nhật: Mẹ là người giúp tôi theo đuổi nghệ thuật, dạy tôi chăm da, biết trang điểm

Hành trình 35 năm ca hát của Long Nhật diễn ra nhiều cung bậc cảm xúc như thế nào?

Sự thật là Long Nhật lên sân khấu hát khi bạn còn bé xíu, đến giờ là tròn 35 năm Long Nhật bước chân vào con đường nghệ thuật. Vậy để đủ hiểu tôi sống với nghề dài lâu như thế nào?

Từ cuối năm 1989, Long Nhật đã đi hát và đỗ vào đoàn Hải Đăng, thử một lần là qua vòng loại. Bắt đầu từ đó, tôi gắn bó với nghiệp cầm ca trên sân khấu. Thời điểm đó, dù mới nhưng Long Nhật đã sớm trở thành ca sĩ chủ lực của đoàn. Bước ra sân khấu tôi đã trở thành cái tên "ăn khách" được khán giả yêu mến.

3 năm đầu vào nghề, Long Nhật chưa có giải thưởng, chưa có thi thố gì cả nhưng diễn ở đâu, khán giả đều nhớ, đều hỏi tên và muốn được xem lại. Lúc đó, làm gì có truyền thông hay marketing nghệ sĩ như bây giờ, Long Nhật chỉ "hot" bằng truyền khẩu, bằng sự yêu mến từ tâm của khán giả.

Danh ca bolero quê Thừa Thiên Huế được NSND Thu Hiền đặt tên 'ca sĩ của mọi miền quê' giờ ra sao?- Ảnh 2.

Long Nhật là danh ca bolero xứ Huế có hơn 3 thập kỷ chăm chỉ theo nghề.

Đến năm 1992, Long Nhật có Huy chương vàng ở Hội diễn Ca múa nhạc toàn quốc, nhờ giải thưởng này mà tôi được ba chấp nhận cho làm nghề. Trước đó, tôi bị ba cấm không cho đi hát vì gia đình tôi vốn không theo nghề ca hát mà làm nghề giáo. Tôi hứa với ba xin đi 2 năm nếu không có giải thưởng chính danh chuyên nghiệp thì tôi sẽ về với gia đình. May mắn, tôi giành giải thưởng để chứng minh cho ba và có được một Long Nhật đứng trên sân khấu trong 35 năm qua.

Quay trở lại quá khứ lúc anh bị ba cấm không cho theo nghề, vậy ai là người ủng hộ Long Nhật để anh quyết tâm và có cơ hội với sự nghiệp cầm ca?

Đó là mẹ tôi, lúc tôi xin theo nghệ thuật với lời hứa giành giải thưởng, ba tôi còn cân nhắc lắm. Mẹ tôi đã vội nói: "Giải thưởng toàn quốc lớn như vậy sao nó giành được, thôi ông cứ ừ đại đi". Nhờ chiêu đó của mẹ mà tôi được ba đồng ý cho đi dự tuyển đoàn Hải Đăng và có sự nghiệp được như hiện tại. Đến tận giờ, tôi vẫn cảm thấy lúc ấy mẹ đang "nối giáo cho giặc", ủng hộ tôi. Tôi luôn biết ơn mẹ và làm những điều tốt đẹp nhất cho mẹ. Vậy nên khi mẹ về với tổ tiên, tôi cũng không phải hối tiếc nhiều.

Nghe nói mẹ là người phụ nữ Huế rất đẹp, phải chăng đây là điều để Long Nhật luôn ý thức việc mình phải giữ gìn nhan sắc, có được trẻ trung dù ở tuổi U60?

Tôi thấy bản thân còn đang trẻ măng như 20 tuổi, vậy làm gì có bí quyết gì (cười). Đó là đùa vậy chứ, còn thực tế việc tôi chăm sóc da cũng từ mẹ tôi - một người phụ nữ Huế rất đẹp.

Danh ca bolero quê Thừa Thiên Huế được NSND Thu Hiền đặt tên 'ca sĩ của mọi miền quê' giờ ra sao?- Ảnh 3.

Long Nhật nhận mình mãi mãi tuổi 20.

Thời tôi, ngày xưa không có điều kiện như các bạn trẻ bây giờ. Chúng tôi không có mỹ phẩm tốt để dùng. Long Nhật còn nhớ lúc còn nhỏ tôi đã chú ý chăm sóc da không khác gì con gái. Hồi đó, khi cửa khẩu (cửa khẩu Lao Bảo) gần quê tôi mở cửa, hàng mỹ phẩm mới về thì mẹ tôi dạy dùng kem lót, sau đó mới dùng phấn bông lúa (một loại phấn phủ thập niên 90) dặm lên mặt.

Thời đó, không có tẩy trang tốt như bây giờ nên da của tôi bị xấu. Tôi chỉ cố gắng tận dụng những gì có trong khả năng của mình để bảo vệ da. Như dùng dầu dừa tẩy trang, dùng kem dưỡng ban đêm hay ra cửa hiệu thuốc để mua dược liệu chống nắng. Tất cả những kỹ năng chăm sóc và bảo vệ da này của tôi đều học tự mẹ. Sau này khi vào ca hát chuyên nghiệp thì tôi học từ cô Thu Hiền (NSND Thu Hiền), danh ca Bảo Yến.

Mẹ và 2 cô đều dạy cách massage mặt để da không bị xệ, ngủ nghỉ đúng giờ đủ giấc. Đó chính là tất cả những bí quyết để da của tôi được như bây giờ.

Về nghề, anh đã có 35 cầm ca từng được biết đến là danh ca bolero, ca sĩ của mọi miền quê, Long Nhật có bí quyết gì để được khán giả yêu thương?

Ngày xưa, nghệ sĩ chúng tôi khó khăn vô cùng vì không có nhiều phượng tiện đại chúng tốt như bây giờ. Để được lên tivi, để các hãng băng đĩa mời là rất khó, phải dùng tài năng thật sự để chứng minh chứ không phải chiêu trò. Hồi đó, tôi cũng vậy, sau khi được giải thưởng, Long Nhật được mời khắp các đài truyền hình từ Hà Nội đến Sài Gòn và trong các chương trình lớn. Thời điểm đó đi đâu người ta cũng nghe "Mấy nhịp cầu tre" của tôi và đó chính là ca khúc tôi được khán giả cả nước yêu thương.

Danh ca bolero quê Thừa Thiên Huế được NSND Thu Hiền đặt tên 'ca sĩ của mọi miền quê' giờ ra sao?- Ảnh 4.

Long Nhật được NSND Thu Hiền yêu mến và đặt cho cái tên "ca sĩ của mọi miền quê".

Qua câu chuyện của tôi đã cho thấy dù hiện tại công nghệ lăng xê mọi cái tốt hơn nhưng tôi vẫn dặn học trò rằng không có một ban giám khảo hay một ai có thể công tâm, quyền lực bằng khán giả. Chỉ cần giọng hát, tài năng của mình có thể chạm đến trái tim khán giả là được. Ngoài ra như NSND Thu Hiền có dặn không nên dùng từ tham vọng mà dùng tư mơ ước để dạy học trò. Nghĩa là ca sĩ không chỉ chạm tới trái tim người nghe mà còn phải có ước mơ ở luôn trong trái tim khán giả, đừng ra.

Bên cạnh đó, phải lao động chăm chỉ bền bỉ, đừng bao giờ để tên tuổi của mình "nguội" trong lòng khán giả. Với nghệ sĩ nên đi bằng thực lực đừng đi lên bằng chiêu trò. Với ca sĩ không gì có thể thay thế được tiếng hát, đó là điều tôi luôn dặn học trò của mình.

Long Nhật nhận "sến" làm báu vật

Trong showbiz có nhiều tin đồn nghệ sĩ "trù dập" nhau bằng nhiều cách như làm mất giọng hát, chèn ép, Long Nhật có rơi vào trường hợp này hay nghe nói đến?

Danh ca bolero quê Thừa Thiên Huế được NSND Thu Hiền đặt tên 'ca sĩ của mọi miền quê' giờ ra sao?- Ảnh 5.

Long Nhật hiện tại ít chạy show ca hát mà tập trung truyền dạy nghề cho học trò.

Theo Long Nhật, đây là thông tin không có kiểm chứng, mọi thứ đều thêu dệt mà thôi. Tôi nghĩ xung quanh một người nghệ sĩ nổi tiếng đều có quá nhiều chuyện bí ẩn và cũng lắm thị phi.

Làm sao có chuyện "yểm bùa ngải" làm mất giọng hát, không có chuyện đó đâu. Tất cả chỉ là những tin đồn và do nhiều người thêu dệt. Người nghệ sĩ cũng giống như con người bình thường, ai cũng có lúc thăng lúc trầm, lúc lên xuống như thủy triều vậy, sao giữ mãi đỉnh cao. Quan trọng bản thân mình phải kiên định với nghề và cống hiến hết mình cho khán giả, dù chỉ còn một người muốn nghe mình hát. Kiên định ở đây không phải là "cứng đầu" giữ cái tôi mà Long Nhật muốn nói đó chính là nghệ sĩ phải có sự khác biệt. Sự khác biệt của mình phải vượt trội và mình luôn cố gắng làm sao giữ trọn vẹn được điều đó trong quá trình làm nghề.

Vậy với Long Nhật, anh thể hiện cụ thể sự kiên định của mình ra sao?

Người ta nói tôi giống con gái, yếu đuối, đàn ông gì mà ẻo lả mảnh mai quá thì tôi biến cái nhược đó thành ưu điểm của mình. Tôi biến cái ẻo lả đó thành chất ngọt ngào, yêu thương trong giọng hát của tôi. Như kiểu ai muốn mềm mại, dịu dàng trong các ca khúc nhạc bolero, nhạc dân ca thì tìm đến tôi. Còn ai muốn hùng dũng, hào sảng, đàn ông thì nghe nhạc anh Tạ Minh Tâm, Trọng Tấn, Đăng Dương. Kiểu như vậy!

Nghĩa là anh tự xây dựng cho mình hình ảnh lẫn giọng hát mềm mại, nữ tính?

Đúng vậy nhưng tôi đã làm phải làm cho tới, phải làm cho có thương hiệu của mình. Tôi dạy học trò như vậy. Trong giới này có những người hát rất hay nhưng cái hay đó bị giống nhau thì thành ra không có gì đặc biệt. 

Chính vì vậy, tôi phải tìm cách hát lạ và bản thân phải luôn trau dồi, học hỏi mỗi ngày. Cái quan trọng nữa là đừng bao giờ để tắt ngọn lửa đam mê. Vì ngọn lửa đam mê là ngọn đuốc soi sáng bản thân đi trên con đường đúng để mình đi được dài hơi hơn. Long Nhật chỉ biết làm nghệ thuật, chỉ biết hát và không biết làm việc gì khác. Chính vì vậy, tôi sẽ kiên định với những gì mình tạo ra và khác biệt là điều tôi luôn theo đuổi.

Không chỉ nữ tính, anh còn bị nhiều người nói rằng quá "sến", Long Nhật nói sao về điều này?

Tôi thấy như thế là được chứ không phải bị. Đối với ai họ ngại ngùng từ "sến", riêng Long Nhật thì nhận từ "sến" về làm báu vật. Vì chữ "sến" đó, Long Nhật có sự nghiệp, có công chúng yêu thương 35 năm bền vững.

Danh ca bolero quê Thừa Thiên Huế được NSND Thu Hiền đặt tên 'ca sĩ của mọi miền quê' giờ ra sao?- Ảnh 6.

Anh còn ngồi làm giám khảo cho nhiều cuộc thi bolero lớn.

Long Nhật xây dựng cho mình một hình ảnh nữ tính như vậy nên có nhiều tin đồn về giới tính xoay quanh anh, bản thân, Long Nhật có gặp rắc rối không?

Không, Long Nhật biết tiết chế và chỉ biến sự nữ tính ấy vào giọng hát, kể cả hình ảnh cũng chỉ phục vụ cho nghề. Tôi tập cái sự yếu mềm đó thành chuyên nghiệp, khi giả gái thì đúng ra chất nữ. Còn ngược lại thì vẫn bình thường như một người đàn ông nho nhã, tinh tế và rất Huế

Nhân việc anh nói đến quê hương Thừa Thiên Huế của mình, hiện tại có nhiều nghệ sĩ lớn như NSƯT Xuân Hinh, NSND Tự Long đang đem văn hóa truyền thông vào âm nhạc khi kết hợp cùng các nghệ sĩ trẻ, còn anh thì sao?

Long Nhật không theo đường lối của ai cả, cũng chưa bao giờ nhìn công việc của người khác. Từ lúc nào Long Nhật cất tiếng hát của mình lên là cả một trời Huế yêu thương rồi. Huế là nơi chốn mà nói về ai cũng mê rồi, và Long Nhật chỉ là một người nghệ sĩ góp phần nhỏ vào việc đưa Huế đến với mọi miền đất nước. Hiện tại, Long Nhật chỉ muốn dạy dỗ, truyền nghề cho lớp học trò kế cận.

Xin cảm ơn ca sĩ Long Nhật

Theo Gia đình và Xã hội