Môi trường nước tại Hà Nội ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng, hàng ngày, các sông,hồ… tại Thủ đô đang phải tiếp nhận hàng trăm nghìn mét khối nước thải độc hạichưa qua xử lý. Thẳng thắn nhìn nhận vấn đề này, ngoài việc các doanh nghiệpchạy theo lợi nhuận, cố tình vi phạm pháp luật, thì thực trạng ô nhiêm môitrường nước trên địa bàn thành phố còn do công tác quản lý nhà nước đang tồn tạinhững bất cập.
Doanh nghiệp“thích” tái phạm
Ô nhiễm môi trườngtại hồ Tây, hồ Trúc Bạch đã trở nên nghiêm trọng hơn bao giờ hết. Nguyên nhândẫn đến tình trạng này là do các nhà hàng, quán ăn xung quanh và trên mặt nướchồ xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường.
Danh sách số doanhnghiệp, cơ sở kinh doanh gây ô nhiễm môi trường đều được các cơ quan chức năng,chính quyền địa phương nắm rõ, nhiều doanh nghiệp đã bị kiểm tra, phạt tiền songvi phạm vẫn tiếp diễn mà không hề có biện pháp khắc phục. Điển hình trong đó làvụ việc du thuyền Potomac, địa chỉ tại số 4 Thụy Khuê, quận Tây Hồ xả nước thảira hồ Tây. Năm 2008, Sở Tài nguyên và môi trường; Phòng Cảnh sát môi trường CATPHà Nội đã kiểm tra việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường tại đây, phát hiệndu thuyền xả bình quân mỗi tháng gần 200m3 nước thải chưa qua xử lýra hồ Tây.
Tại buổi kiểm trađó, ông Phạm Văn Khánh - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường Hà Nội -Trưởng đoàn kiểm tra đã yêu cầu đơn vị quản lý du thuyền phải xây dựng hệ thốngthu gom, xử lý nước thải theo quy định, không được xả nước trái phép gây ô nhiễmhồ Tây. Tuy nhiên, đầu tháng 5-2010, khi Phòng Cảnh sát môi trường trở lại kiểmtra vẫn phát hiện du thuyền xả thải không qua xử lý ra hồ Tây.
 |
| Nhiều doanh nghiệp ngang nhiên xả nước thải gây ô nhiễm môi trường |
Bên cạnh hồ Tây, hồTrúc Bạch cũng ở tình cảnh tương tự. Ông Nguyễn Văn Lưỡng - Chi cục trưởng Chicục Bảo vệ Môi trường Hà Nội mới đây khẳng định: kết quả đo kiểm tại hiện trườngvà phân tích mẫu nước tại phòng thí nghiệm về sự việc cá chết hàng loạt trên hồTrúc Bạch vừa qua, là do nước hồ bị ô nhiễm nặng.
Theo Trung tâm quantrắc và phân tích Tài nguyên môi trường: hầu hết các chỉ số đo được đều vượt từhàng chục đến hàng trăm lần so với quy chuẩn Việt Nam. Cụ thể, hàm lượng ôxy hòatan (DO) thấp hơn từ 12,5 đến 25 lần; hàm lượng amoni (NH4) vượt từ 7,8 đến hơn32 lần; hàm lượng nitrit (NO2) vượt từ 48,5 đến 113 lần; hàm lượng COD vượt từ2,8 đến gần 10 lần... Theo ông Lưỡng, nguyên nhân chính của tình trạng nước hồTrúc Bạch ô nhiễm nặng là do hồ phải nhận một lượng nước thải chưa qua xử lý quálớn.
Theo khảo sát trongtháng 4-2010 của Phòng Cảnh sát môi trường CATP Hà Nôi, quanh hồ Trúc Bạch có 6cơ sở, doanh nghiệp xả thải gây ô nhiễm môi trường hồ, điển hình là: Xưởng sảnxuất nhôm của hộ gia đình bà Lê Thị Quyên ở đường Trần Tế Xương; nhà hàng bánhtôm Hồ Tây… tất cả các cơ sở này đều đã bị lực lượng chức năng kiểm tra, songđến nay vẫn xả nước thải gây ô nhiễm môi trường.
Thiếu kiênquyết, doanh nghiệp… “nhờn”
Trước những vi phạmtrên, một câu hỏi được đặt ra: Phải chăng chúng ta đang thiếu các chế tài, giảipháp mạnh tay xử lý các cơ sở, doanh nghiệp cố tình gây ô nhiễm môi trường? Đemnhững thắc mắc trên đến Phòng Cảnh sát môi trường CATP Hà Nội, chúng tôi đượcmột cán bộ Phòng này khẳng định: Chúng ta không thiếu những chế tài, giải phápmạnh xử lý các cơ sở, doanh nghiệp gây ô nhiễm mà chỉ thiếu quyết liệt trongviệc thực hiện... Để dẫn chứng việc này, cán bộ này nói:
Tại chương XVII,điều 183, Bộ luật Hình sự quy định các loại tội phạm về môi trường nêu rõ:“Người nào thải vào nguồn nước dầu mỡ, hoá chất độc hại, chất phóng xạ quá tiêuchuẩn cho phép, các chất thải, xác động vật, thực vật, vi khuẩn, siêu vi khuẩn,ký sinh trùng độc hại và gây dịch bệnh hoặc các yếu tố độc hại khác, đã bị xửphạt hành chính mà cố tình không thực hiện các biện pháp khắc phục theo quyếtđịnh của cơ quan có thẩm quyền gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt tiền từmười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặcphạt tù từ sáu tháng đến ba năm”.
Luật quy định rõ làvậy, lực lượng Cảnh sát môi trường cũng đã nắm chắc số doanh nghiệp, cơ sở từngbị xử phạt vi phạm hành chính nay tiếp tục tái phạm, song lại “vướng” ở chỗ,chưa có cơ quan nào đưa ra những định lượng, định tính, “định nghĩa” thế nào làhành vi gây ô nhiễm môi trường “nghiêm trọng” để lực lượng công an có thể ápdụng luật xử lý…
Chưa thể vận dụnghiệu quả việc xử phạt hành vi gây ô nhiễm môi trường theo Bộ luật Hình sự, lựclượng chức năng và chính quyền các cấp vẫn có thể giải quyết, ngăn chặn các cơsở gây ô nhiễm môi trường nếu vận dụng linh hoạt, triệt để theo Pháp lệnh Xử lývi phạm hành chính.
Việc xử phạt viphạm hành chính đối với hành vi vi phạm môi trường không ngoài mục đích răn đe,giáo dục, qua đó yêu cầu doanh nghiệp vi phạm phải có biện pháp khắc phục. Điềuquan trọng ở chỗ, sau khi kiểm tra lần đầu, lực lượng chức năng cần tiếp tụctheo dõi, nếu quá thời hạn quy định mà doanh nghiệp không khắc phục hành vi gâyô nhiễm, cần áp dụng các biện pháp xử lý phạt kiên quyết hơn, không nên “đánhtrống bỏ dùi”, kiểm tra một lần rồi “lãng quên”.
Có thể nêu ra mộttrong những biện pháp hay để đối phó, xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trườngkhông chấp hành các biện pháp khắc phục, vừa được đề xuất thực hiện tại TP. HồChí Minh, đó là cắt điện và cắt nước, buộc doanh nghiệp ngừng sản xuất. Dẫu biếtđây không phải là một cách làm tối ưu, nhưng đối với các cơ sở trây ỳ, khôngchấp hành các quy định về bảo vệ môi trường thì các cấp chính quyền, lực lượngchức năng địa phương cần có các hình thức cưỡng chế thích đáng.
Theo ThuHạnh
