Đó là nội dung hai vở tiểu phẩm vui nhộn gây hứng thú với các em học sinh trường THCS Luận Thành, xã Luận Thành, tỉnh Thanh Hoá, trong “Ngày hội cùng nhau bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, hưởng ứng Chiến dịch “Không một mình”.

Sân trường sáng đầu Đông rộn ràng tiếng cười, bất chấp trời mưa tầm tã. Những câu chuyện tưởng xa mà lại gần ngay trước mắt, khiến hàng trăm học sinh hào hứng dõi theo.

img-0829.jpg
img-0863.jpg
Các em học sinh hào hứng xem tiểu phẩm và trả lời câu hỏi trong Ngày hội cùng nhau bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Ảnh: Thu Loan

Thầy Phạm Văn Thực, hiệu trưởng Trường THCS Luận Thành, cho biết trường có 17 lớp với 680 học sinh, với quy mô trường lớp và số học sinh đứng gần nhất huyện trước đây. Là một trường miền núi, nằm ở địa bàn còn nhiều khó khăn, nhưng học sinh tiếp xúc sớm với internet và các thiết bị thông minh, vì vậy đối mặt với nhiều cám dỗ trên không gian mạng.

Khảo sát đầu kỳ dự án cho thấy trẻ em ở địa phương này tiếp xúc với internet từ rất sớm, với độ tuổi trung bình là là 9,8, và mức độ sử dụng thiết bị cá nhân ngày càng phổ biến, khi 43,6% trẻ em đã sở hữu điện thoại di động hoặc máy tính riêng, tạo nên một không gian số riêng tư, khó giám sát hơn với các bậc phụ huynh.

Trường THCS Luận Thành là 1 trong 6 trường được hỗ trợ bởi dự án của tổ chức phi chính phủ Tầm nhìn Thế giới (World Vision). Dự án an toàn mạng được triển khai tại trường từ năm 2024 đến nay, đúng vào giai đoạn tình trạng lừa đảo trực tuyến nhằm vào trẻ em trở thành vấn đề nóng trên cả nước nói chung và Thanh Hoá nói riêng.

“Ngày hội cùng nhau bảo vệ trẻ em trên không gian mạng” là một trong những hoạt động được dự án hỗ trợ tổ chức để nâng cao nhận thức cho học sinh của trường. Tại sự kiện, các bạn học sinh hứng thú với những vở tiểu phẩm vui nhộn về chủ đề lừa đảo trực tuyến, tham gia trả lời các câu hỏi tình huống để nhận quà.

Các em cũng được nghe Trung tá Lê Công Chính, Phó Trưởng Công an xã Luận Thành chia sẻ các biện pháp cụ thể giúp các em học sinh ứng phó với những thủ đoạn giả mạo thông tin của cơ quan chức năng và nguy cơ bị bắt cóc trực tuyến, để các em có thể nhận diện nguy cơ và bảo vệ bản thân tốt hơn khi sử dụng internet.

Bên cạnh đó, Trường THCS Luận Thành còn được dự án hỗ trợ mở phòng tư vấn tâm lý học sinh, nơi giáo viên phụ trách là người đã được tập huấn về sơ cứu tâm lý để có thể hỗ trợ các em học sinh gặp khó khăn khi tham gia mạng xã hội và sử dụng internet.

Cô Lê Thị Duyên, giáo viên chuyên phụ trách hoạt động của phòng tư vấn, chia sẻ về việc tư vấn cho một em học sinh lớp 8 của trường từng suýt tự tử vì yêu đương trên mạng và bị mẹ mắng. Sau khi được các thầy cô tư vấn, nữ sinh giờ đã trở lại vui vẻ và cố gắng học tập. Hai mẹ con cũng thay đổi cách nói chuyện.

img-0986.jpg
img-0926.jpg
Các em học sinh trong câu lạc bộ "Đại sứ An toàn trực tuyến" thảo luận về các vấn đề an toàn mạng. Ảnh: Thu Loan

Ngôi trường này cũng là nơi triển khai mô hình can thiệp “Đại sứ An toàn trực tuyến” - lựa chọn đại diện của mỗi lớp tham gia câu lạc bộ được giáo viên hướng dẫn về cách sử dụng mạng internet an toàn để các em không chỉ được bảo vệ, mà còn trở thành người đi bảo vệ người khác.

Cha mẹ cũng phải học

Không chỉ trẻ cần học, cha mẹ cũng phải thay đổi. Khảo sát cho thấy 91% phụ huynh lo con gặp rủi ro trên mạng, nhưng nhiều người không biết phải làm gì. Dựa trên nhận thức rằng không có chuyên gia an toàn mạng nào tốt hơn một người cha, một người mẹ được trang bị kiến thức, dự án mở lớp học cho cha mẹ tại thôn Hồng Kỳ.

Tại nhà văn hoá của thôn, khoảng ba chục phụ huynh nông dân chia thành 3 nhóm cùng học và thảo luận về an toàn mạng. Kể từ tháng 5 năm nay, họ tham gia các buổi sinh hoạt hằng tuần để học cách đồng hành cùng con sử dụng internet, nhất là mạng xã hội.

img-1064.jpg
unnamed.jpg
Các phụ huynh thảo luận về cách đồng hành cùng con trong không gian mạng tại buổi sinh hoạt ở nhà văn hoá thôn. Ảnh: Thu Loan

Trong buổi sinh hoạt kéo dài 2 tiếng có sự hướng dẫn của cán bộ dự án, họ tham gia thảo luận những câu hỏi rất cụ thể như: Nếu có một người nhắn tin bảo bạn cung cấp mã OTP thì bạn phải làm gì? Trẻ nghiện game có những dấu hiệu gì? Thế nào là mật khẩu mạnh trên mạng? Các phụ huynh cùng thống nhất bảng quy tắc sử dụng điện thoại về mang về dán ở vị trí dễ nhìn trong nhà để những người trong gia đình cùng thực hiện.

Các bố mẹ cũng được nghe đại diện công an xã cung cấp thông tin về tình hình trật tự gần đây, trong đó có những vụ trẻ em cãi nhau trên mạng rồi hẹn nhau ra ngoài để đánh lộn. Công an hướng dẫn các cha mẹ nếu con em họ gặp những trường hợp như vậy thì xử lý như thế nào. Những người cha, người mẹ trước đây chỉ biết cấm đoán, nay đã chủ động trò chuyện cùng con về sử dụng internet an toàn.

Dự án An toàn mạng hướng tới xây dựng mô hình “Trường học an toàn mạng” và “Cộng đồng an toàn mạng”, nơi trẻ em không chỉ được bảo vệ mà còn trở thành tác nhân của thay đổi, chủ động lan tỏa những hành vi tích cực trên không gian mạng.

Thông qua hai mô hình can thiệp chính bao gồm “Đại sứ An toàn trực tuyến” và “Cha mẹ đồng hành cùng con”, dự án đã góp phần hình thành hệ sinh thái bảo vệ trẻ em bền vững tại địa phương.

Hơn 2.000 học sinh tại các trường THCS trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá cùng toàn thể giáo viên, chính quyền địa phương đang tham gia hưởng ứng nhiều sự kiện ý nghĩa và thiết thực, hướng tới một thế giới mọi trẻ em được an toàn trên mạng, không ai phải đương đầu một mình.

Theo Tiền Phong