Để trẻ tự giác với việc nhà

Không phải lần nào cha mẹ giaocông việc cho con cũng mang lại niềm vui. Có những công việc giúp trẻ phấn chấn,ham thích nhưng cũng không ít công việc đem lại tâm trạng buồn chán ở trẻ.

Chúng cố gắng hoàn thành nhữngcông việc này nhưng tỏ ra khó khăn, luôn tìm cách trì hoãn hoặc “quên” côngviệc, thậm chí còn chống đối. Liệu cha mẹ có thể giúp trẻ hình thành tính tựgiác với những công việc như vậy?

Bé Hoàng Anh (chín tuổi) ở BiênHòa, Đồng Nai luôn tỏ ra chán nản khi hàng ngày cháu phải thực hiện công việcnhư rửa bát, quét nhà, nấu cơm… Cứ như vậy, điệp khúc đó không hề thay đổi. Chođến khi chị Hương, mẹ cháu phát hiện cháu đang tìm cách chống đối thì mọi chuyệnmới được giải quyết. Đó là dịp khi đang làm việc ở cơ quan, chị Hương có việcđột xuất nên phải về nhà. 

Ảnh minh họa

Chị ngạc nhiên khi thấy con traihôm ấy hoàn thành công việc rất sớm, rồi ngồi chơi điện tử. Hóa ra, cậu quý tửcủa chị đã thuê một người nhặt ve chai, hàng ngày đúng 7 giờ 30 đến dọn nhà. Mỗilần như vậy, Hoàng Anh lấy 20.000đ tiền tiết kiệm để trả công. Chị không thểchấp nhận và la mắng con. Hoàng Anh thốt lên: “Con chán lắm rồi, ngày nào mẹcũng làm việc này liệu mẹ có thích không?”. Chị ngậm ngùi.

Nhiều đứa trẻ không mấy hứng thúvới công việc nhà. Để trẻ hoàn thành công việc một cách tự giác, người lớn hãythử áp dụng một số kinh nghiệm sau:

Khơi nguồn hứng thú cho trẻ. Chamẹ nên khuyến khích trẻ sau khi hoàn thành công việc. Một lời động viên cũng làgiải pháp hiệu quả, trẻ sẽ cảm thấy được đề cao và khích lệ. Cần tránh những lờinói làm cho trẻ nhụt chí hay buộc tội chúng. Bên cạnh đó cũng có thể khuyếnkhích trẻ bằng những giá trị vật chất có tác dụng giáo dục. Đó không phải làtiền mặt mà có thể là vật dụng giúp trẻ thích thú: một cuốn truyện, đồ chơi haythậm chí đi viện bảo tàng, siêu thị…

Người lớn cùng tham gia. Nếu cóđiều kiện, thời gian đầu người lớn nên tham gia cùng trẻ, hướng dẫn trẻ cáchgiải quyết công việc hiệu quả nhất. Cùng trẻ tham gia nhưng không phải làm thaymà mục đích là để uốn nắn, điều chỉnh kèm theo những lời động viên, khuyến khíchtrẻ. Trong trường hợp có thể, chúng ta cần chấp nhận để trẻ làm sai và để trẻbiết đón nhận hậu quả. Tuy nhiên, biện pháp này cần cẩn thận.

Thay đổi công việc. Để trẻ cảmthấy thích thú với việc nhà mà không thấy buồn chán, người lớn có thể hướng dẫntrẻ để chúng tự giác thay đổi công việc. Việc nào dễ nhất, hứng thú để trẻ làmtrước, miễn sao phải hoàn thành theo một thời gian nhất định. Không nhất thiếtngày nào cũng bắt con phải hoàn thành một khối lượng công việc cứ lặp đi lặplại.

Phân công trẻ làm việc theo tínhkhí. Bé hiếu động là thuộc tính khí hoạt bát hoặc nóng nảy. Tâm tính của nhữngbé này hay thay đổi, suy nghĩ thường nông cạn, hời hợt, chóng chán, làm việcthường hấp tấp, vội vàng, không chịu được hoạt động đơn điệu kéo dài. Còn mặtmạnh của những bé kiểu tính khí này là ham hiểu biết, linh hoạt, có năng lựcsáng tạo với những công việc hứng thú. Cha mẹ cần quan tâm về tính khí của trẻđể có sự phân công phù hợp.

Những trẻ chậm chạp, nhút nhát làthuộc tính khí bình thản hoặc ưu tư. Trẻ có vẻ yếu đuối, hay lo lắng, buồnphiền, hay rụt rè, ít cởi mở, dễ cô đơn… Nhưng trong công việc chúng thường cầnmẫn, chu đáo. Đối với các bé có kiểu tính khí này, người lớn nên phân công nhữngcông việc đòi hỏi tính tỉ mỉ, như sắp xếp phòng học của bé, sửa chữa những đồchơi bị hỏng… Lưu ý, trẻ có thể phát triển những tính xấu như uể oải, tính ì thụđộng, đôi khi còn thể hiện thái độ thờ ơ. Vì vậy, liệu pháp hỗ trợ như giúp đỡ,động viên, khen thưởng là rất cần thiết.

Hãy đối xử công bằng. Trong nhàcó hai đứa trẻ trở lên thì cũng khó có sự đồng thuận. Công việc càng tẻ nhạt,càng dễ nảy sinh sự ganh tỵ nhau. Tùy vào lứa tuổi để người lớn giao việc. Khôngthể bắt một đứa trẻ sáu tuổi phải lau chùi sạch sẽ nhà cửa, trong khi đứa lớnhơn lại chỉ làm những công việc đơn giản như rửa chén bát, điều đó trẻ sẽ cảmthấy không được công bằng.

Để trẻ tự giác với công việc tẻnhạt, cha mẹ cần có sự khéo léo, mềm dẻo, nắm vững tâm lý con trẻ để từ đókhuyến khích, động viên, giúp trẻ hợp tác và có trách nhiệm tích cực, phát huytính tự giác.

Theo Nguyễn Văn Công
GĐXH