Việc tăng giá điện, xăng ngay từ những ngày đầu năm khiến nhiều người lo ngạitình hình lạm phát năm 2011 có thể lên cao. Tuy nhiên, theo TS Lê Xuân Nghĩa -Phó chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia, việc điều hành chính sách tiềntệ hợp lý hoàn toàn có thể giảm tác động của việc tăng giá các mặt hàng thiếtyếu và giảm nguy cơ lạm phát cao.

- Thưa ông, dường như việc điều chỉnh tỉ giá của chúng ta chưa linh hoạt, kếthợp đồng bộ nhiều giải pháp, gây nhiều khó khăn cho DN và người dân?

- Tôi cho rằng đợt điều chỉnh vừa rồi Ngân hàng nhà nước cần làm đồng bộ, một mặtđiều chỉnh tỉ giá tăng lên, mặt khác sẵn sàng can thiệp bằng ngoại tệ để tỉ giáđứng vững, thậm chí thấp hơn tỉ giá được điều chỉnh.

Bên cạnh đó phải điều chỉnh lãi suất ngoại tệ trên thị trường giảm, tức là làmlãi suất tiền gửi ngoại tệ giảm. Điều này rất đơn giản, nhất là tăng dự trữ bắtbuộc tiền gửi ngoại tệ. Ví dụ, ta có thể tăng mạnh từ 3-4% hiện nay lên 10%. Nhưvậy các ngân hàng thương mại khi huy động được 100 triệu USD tiền gửi phải gửi10 triệu USD vào Ngân hàng trung ương. Ngay lập tức các ngân hàng này sẽ phảitính tới việc đặt lãi suất cho vay như thế nào để bù vào 10% đã phải nộp choNgân hàng trung ương, đồng thời đặt ra lãi suất tiền gửi thấp để bù vào phần gửivào Ngân hàng trung ương, khi đó lãi suất tiền gửi giảm.

Chắc chắn người dân sẽcó sự so sánh giữa gửi ngoại tệ và nội tệ. Trong khi gửi VND với lãi suất lênđến 14%, gửi ngoại tệ chỉ 2-3% thì chắc chắn người gửi tiền sẽ bán USD để gửiVND. Từ đó sẽ dẫn tới tăng cung USD cho thị trường.

Ngoài ra cũng cần giảm trạng thái ngoại hối của các ngân hàng thương mại. Trạngthái ngoại hối của các ngân hàng này hiện đang quy định là +30% vốn điều lệ. Vídụ anh có vốn 100 triệu USD có thể mua gom đến 130 triệu USD và khi cần bán anhcó thể bán tống bán tháo chỉ còn lại 70 triệu USD. Điều này sẽ làm các ngân hàngthương mại tận dụng đầu cơ kinh doanh.

Điều chỉnh tỉ giá: Cần kết hợp đồng bộ
TS Lê Xuân Nghĩa (Ảnh: vietinbank.vn)

- Vậy DN cần phải làm gì để vượt qua được những khó khăn hiện nay, thưa ông?

- Nhiều DN nói vui với tôi rằng với tình hình khó khăn hiện nay thì nhà máy chỉ cónước “đắp chiếu” để đấy đi vui xuân. Tôi nghĩ họ nói như vậy cũng có phần đúng,bởi lẽ lãi suất, tỉ giá, đầu vào cao như hiện nay DN khó chịu đựng nổi. Tôi chorằng điều quan trọng nhất từ nay tới giữa năm, các DN nên chạy cầm chừng, khôngchạy hết công suất, vừa để đủ các hợp đồng đã ký, điều chỉnh sản lượng về mứchòa vốn để cầm cự. Phải tới quý III, hoặc quý IV khi tỉ giá xuống mới đẩy mạnhsản xuất trở lại.

Ở thời điểm này mà bảo DN phải xông lên phía trước, phải đầu tư thiết bị, nângcao năng lực cạnh tranh thì chẳng khác nào bắt người ta đi thuyền thúng vượt đạidương.

- Điều ông nói có vẻ mâu thuẫn với mục tiêu phát triển kinh tế đã đặt ra, thưaông?

- Mục tiêu là một chuyện còn thực tiễn năng lực lại là chuyện khác. Chuyện của cáctrung tâm dự báo và chuyện thực tế cũng có khác nhau. Chẳng hạn nhiều tổ chứctài chính như IMF mỗi tháng dự báo kinh tế thế giới một lần, có khi tháng trướcnói tăng, tháng sau bảo giảm, tháng sau nữa bảo không tăng không giảm cho nêntôi cho rằng đó cũng là điều bình thường.

Tăng dự trữ bắt buộc tiền gửi ngoại tệ sẽ làm lãi suất tiền gửi ngoại tệ giảm xuống, người gửi tiền sẽ bán USD để gửi VND. Từ đó sẽ tăng cung USD cho thị trường.

- Theo phân tích của ông, tình hình lạm phát năm nay sẽ như thế nào?

- Chỉ số giá tiêu dùng phụ thuộc rất nhiều vào giảm cung tiền từ đâu, giảm cungtín dụng từ đâu. Năm ngoái cung tiền từ 28%, năm nay 20% là mức giảm rất lớn.Việc giảm cung tiền, cung tín dụng như vậy sẽ tác động  kéo giá cả các mặt hàngcũng sẽ giảm mạnh.

Giá điện, giá xăng, tỉ giá hối đoái tăng làm CPI sẽ tăng lên. Cụ thể tỉ giá hốiđoái tăng làm CPI tăng khoảng 1,1%, giá điện làm CPI tăng khoảng 0,74%, giá xăngdầu làm tăng 0,54%, tổng cộng ba “món” đó làm CPI tăng khoảng 2,5%.

Ngược lại, giá lương thực thực phẩm tôi cho rằng sẽ làm CPI giảm xuống từ 2,5 -3% vì giá lương thực thực phẩm đã tăng 6 tháng liên tiếp bởi tác động kép do chukỳ mất mùa của hiện tượng Elnino và đặc tính mùa vụ từ tháng 10 đến tháng 3. Vìvậy khi vụ thu hoạch sắp tới giá lương thực thực phẩm có thể giảm. Lương thựcthực phẩm chiếm 40% giỏ tính CPI nên khi giảm sẽ bù được sự tác động từ các yếutố tăng giá khác.

Tôi cho rằng, với quy luật lạm phát cả năm thường gấp đôi lạm phát quý I. Lạmphát quý I ước tính khoảng 4,5% như vậy cả năm sẽ từ 9-10%. Các yếu tố làm tănglạm phát năm nay như tỉ giá, xăng, điện tăng sẽ được bù đắp bởi sự giảm giá củalương thực thực phẩm trong quý 3,4.

-  Xin cảm ơn ông!

Theo Quốc Anh
DĐDN