Trong 5 năm đitìm công lý, bà già mù 70 tuổi Trần Thị Mỹ và chị gái của mình đã gặp không ítgian nan và vất vả. Có lần mang đơn đến UBND tỉnh rồi, mò mẫm thế nào bà ngãxuống rãnh nước ướt hết quần áo, đành ngậm ngùi quay về vì người hôi hám sợngười ta không tiếp.
Cho hàng xóm đi nhờ,giờ thành lối đi chung!
Chúng tôi đến nhà bà Trần ThịMỹ ở thôn Khả Lý Thượng, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang vào lúc xế trưa. Căn nhàtuềnh toàng và yên ắng đến mức, chúng tôi có cảm giác như ngôi nhà không cóngười ở. Mãi đến khi chúng tôi cất tiếng gọi mới thấy một bà cụ mù, bưng bát cơmdò dẫm ra bậc cửa.
 |
Thấy khách vào, bà lật đật quờtay cất mâm cơm. Bà Mỹ cười bảo: “Hôm nay kiếm được ít rau, ăn cơm còn thấy ngonmiệng”. Nhìn xung quanh căn nhà, không thấy vật gì có giá trị ngoài chiếc xe đạpcũ, đã hoen gỉ chắc vì để lâu không có ai động đến. Ngoài ra còn có hai chiếcgiường và bộ bàn ghế cũ đã lung lay vì mối mọt. Cả nhà chỉ có một cái quạt điệnnhưng do không ai thay dầu mỡ nên đành bỏ xó, trời nóng đổ mồ hôi mà bà chỉ dùngchiếc quạt khâu bằng bao xác rắn.
Bà Mỹ chobiết: “Gia đình tôi có 6 chị em gái đều mù cả, ba chị đi lấy chồng xa, cònlại ba chị em. Năm 1980 khi mẹ tôi còn sống đã cho em tôi là Trần Thị Thủy mộtnửa đất ở phía trong và cắt mảnh đất rộng 2,6m dài khoảng 22m làm đường đi ngaysát đất nhà ông Tạ Văn Hả. Còn tôi là Trần Thị Mỹ và chị gái là Trần Thị Nga.Chị tôi đi ăn xin về nuôi tôi ở nhà trông nhà. Sau khi mẹ tôi mở đường đi, giađình ông Hả ngỏ ý muốn đi nhờ qua ngõ nhà tôi. Nay chị em tôi không đi đến đườngđó nên xây tường và trồng chuối sinh sống hàng ngày. Trước khi chị em tôi xâytường đã báo cho gia đình ông Hả biết, ông Hả bảo đất của bà thì bà xây. Khônghiểu sao sau đó UBND xã Quảng Minh lại ra Quyết định số 106 ra ngày 28/09/2006,cưỡng chế tháo dỡ tường xây của chị em tôi”.
Theo bà Trần Thị Mỹ thì trongmột lần hòa giải, lãnh đạo xã Quảng Minh và thôn Khả Lý Thượng đã từng công nhậnngõ đi chung giữa gia đình bà Mỹ và gia đình ông Hả thuộcquyền sở hữu của gia đình bà Mỹ. Xã cũng yêu cầu gia đình ông Hả phải tự bớtđường đi. "Nhưng đến ngày 30/11/2006 tôi lại nhận được Quyếtđịnh số 85/BC-TN&MT của Chủ tịch UBND huyện Việt Yên về việc công nhận phần đấttrên của gia đình tôi là lối đi chung của 2 nhà", bà Mỹ cho biết.
Gian nan đi kiện
Do quá bức xúc vì quyết địnhcủa huyện nên từ năm 2006 đến nay bà Mỹ rất nhiều lần gửi đơn khiếu nại từ huyệnđến tỉnh, thậm chí lên tận Trung ương.
Nhà bà Mỹ có hai chị em gáisống nương tựa vào nhau, nhưng cả hai đều mù lòa và đã tuổi cao, sức yếu. Dokhông thể có khả năng lao động nên nhiều năm nay, bà Trần Thị Nga, chị gái bà Mỹđã phải xin ăn để nuôi em. Khi nhắc đến chị gái, bà Mỹ buồn bã kể: "Khổ thân,mắt có nhìn thấy gì đâu, phải nhờ mấy đứa trẻ con cùng cảnh ngộ dẫn đi xin. Đixuống thành phố thì bị đuổi, bây giờ đang thuê nhà trọ ở BắcNinh rồi hàng ngày đi xin ăn. Ngày nào trời thương thì cho hai ba chục nghìn, màcó ngày được chưa đến chục nghìn. Cứ một hai tháng lại mang tiền về nuôi em".
Bà Mỹ ở nhà, chỉ dò dẫm,quanh quẩn ngoài vườn, trồng mấy gốc chuối nhưng gặp cơn bão, chuối đổ nonthế là mất trắng. Bà bảo không dám chăn nuôi gì vì mù lòa không trông nomđược. Hàng ngày bà vẫn xin rơm về tết chổi bán, thi thoảng mấy đứa cháu họvề lại lấy mang đi bán hộ. Bà Mỹ vui vẻ bảo: "Tôi mù thật nhưng cũng cố gắngđan đẹp nên nhiều người trong xóm vẫn mang rơm nhờ tết hộ". Nhưng người muachổi thì ít, bà lại mù không thể mang đi bán được nên việc tết chổi bán cũngchỉ họa hoằn mới kiếm được chút tiền đong gạo. Mấy năm trước Nhà nước trợcấp cho hai chị em bà mỗi người 45.000 đồng, rồi tăng dần lên, bây giờ cũngđược hơn 200.000 đồng một người. Nhưng số tiền ấy vẫn không đủ chi tiêu,nuôi sống hai người, chưa kể lúc trái nắng trở trời...".
"Việc kiện tụng, đối với người sáng mắt đã là một việc khóđằng này lại mù như tôi", bà Mỹ bộc bạch. Từ những việc nhỏ nhất như viết một láđơn bà cũng phải đi thuê người ta viết, mỗi lá đơn phải trả khoảng 20 đến 50.000đồng tiền công. Mỗi lần bắt xe, bà đều phải nhờ người khác nhìn hộ, vẫy hộ xe.Có lần đi bộ gần 3 cây số từ nhà ra chỗ đợi xe, ngồi mãi mà chẳng thấy người đểhỏi. Sốt ruột, lại thấy có tiếng còi xe to ở phía xa xa bà dò dẫm ra vẫy xe, xechẳng vẫy được mà lại suýt chết vì lúc đó có một xe khác đi đến. Người lái xenhảy xuống quát tháo, chỉ đến khi biết bà mù người này mới thôi. Khó khăn thế màcó lần lên được đến nơi rồi hai chị em mò mẫm thế nào ngã xuống rãnh nước ướthết quần áo, đành ngậm ngùi quay về vì người hôi hám sợ người ta không tiếp.
 |
| Mảnh đất mà bà Mỹ cho rằng thuộc quyền sở hữu của mình bị chính quyền cưỡng chế làm đường đi chung |
Bà Mỹ nói: "Tôi cũng không nhớ nổi mình đã lên tỉnh bao nhiêu lần nữa. Chỉnhớ một lần cả hai chị em dắt nhau lên gặp Chủ tịch tỉnh, đến cổng UBND tỉnhchưa kịp trình bày gì thì đã bị anh bảo vệ chặn không cho vào và nói Chủ tịch đicông tác xa. Tiếc công sức lận đận từ quê lên hai chị em bảo nhau ngồi ở cổngchờ, bụng đói chân mỏi cũng chẳng biết tìm quán cơm ở đâu mà ăn, chờ từ sáng mãiđến khoảng 3h chiều mới có một cán bộ ra nhận đơn và khuyên 2 chị em về quê"...Thậm chí, khi biết bà Mỹ có ý theo kiện đến cùng, một lãnh đạo thôn còn đến nhàdọa rằng: "Mỗi lần nộp đơn mất 500 nghìn đồng, bà có theođược không"?!
Khi hỏi về hoàn cảnh hai chị embà Mỹ, những người dân xung quanh ai cũng lắc đầu cám cảnh. Bất chợt nhìn quanhngôi nhà tuềnh toàng của bà Mỹ, chúng tôi thấy tấm huy chương kháng chiến, đượcNhà nước trao tặng cho gia đình vì đã có công nuôi dưỡng cán bộ Cách mạng; đượcbà trân trọng treo cao lên chiếc cột nhà.
Giải quyết chưa thỏađáng?
Chiều ngày 3/8/2010, chúng tôicó mặt tại Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Traođổi với chúng tôi ông Lưu Ngọc Đức, Phó trưởng Phòng Tài nguyên & Môi trườnghuyện Việt Yên cho rằng gia đình bà Trần Thị Mỹ không đưa ra được bằng chứng gìđể chứng minh đất đường đi đó thuộc sở hữu của gia đình bà. Khi chúng tôi nhắcđến hai căn cứ rất quan trọng mà bà Mỹ đã từng đưa ra là bản đồ địa chính vàgiấy xác nhận của một số gia đình hàng xóm thì được ông trảlời rằng trong quá trình giải quyết đất đai thì bản đồ chỉ là thứ để tham khảo.Còn xác nhận của những người hàng xóm thì ông này trả lời rằng họ không hiểu gìvề nội tình đất đai nhà bà Mỹ.
Khi chúng tôi đề nghị được xemlại bản đồ địa chính gốc thì ông từ chối vì lý do đã muộn và mọi người đã về hếtmà chỉ cung cấp bản sao (không có công chứng) bản đồ địa chính năm 1989. So sánhgiữa bản đồ địa chính đó với thực tế thì rõ ràng con đường đó nằm trọn trongphần đất nhà bà Trần Thị Mỹ. Về điểm này, ông Phó trưởng Phòng Tài nguyên & Môitrường trả lời rằng: "Trong quá trình sử dụng đất đai thì thực tế đã có sự thayđổi"!?
Thực tế, vụ việc của gia đìnhbà Trần Thị Mỹ không lớn, nếu địa phương giải quyết thấu tình đạt lý ngay từ đầuthì đã không có kiện cáo kéo dài. Nhưng qua cách làm việc, giải quyết của vị cánbộ phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Việt Yên, có thể nhận thấy đâu là nguyênnhân dẫn đến khiếu kiện kéo dài.
Theo Huyền – Đức
Đời sống pháp luật
