Tinh trùng yếu, chậm… là một trong nhữngnguyên nhân gây vô sinh ở nam giới. Tuy nhiên, không phải ai cũngbiết nguyên nhân “vô sinh là do mình”.
Thạc sĩ – bác sĩ Hồ Mạnh Tường, Tổng thư kýHội Nội tiết sinh sản và vô sinh TP.HCM cho biết, đa số những người có tinhtrùng ít, di động yếu và dị dạng nhiều đều có hình thể khỏe mạnh và sức khỏebình thường.
Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết
Tinhtrùng ít, di động yếu và dị dạng nhiều là bất thường hay gặp nhất và chiếmtrên 90% nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới. Đến nay, với hầu hết các trườnghợp, y học vẫn chưa tìm được nguyên nhân.
![]() |
Tinh trùng yếu, chậm… là một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết nguyên nhân “vô sinh là do mình” |
Chỉkhoảng 1 % tìm được nguyên nhân cụ thể, như: ô nhiễm môi trường sống, chế độlàm việc căng thẳng; điều kiện làm việc, chế độ ăn uống, các bệnh nhiễmtrùng, giãn tĩnh mạch thừng tinh…
Tuynhiên, do các cơ chế hiện chưa được chứng minh rõ ràng nên thường chỉ pháthiện được bất thường này khi thử tinh dịch đồ của người bệnh. Theo nguyêntắc, chỉ xác định và đưa ra chẩn đoán khi có 2 lần thử tinh dịch đồ cáchnhau ít nhất 2 tuần.
Không có thuốc giúp tinh trùng nhanh hay mạnh
Tỉ lệbất thường ở tinh dịch đồ có xu hướng ngày càng tăng. Tỉ lệ vô sinh do namđơn thuần chiếm khoảng 30% và tỉ lệ vô sinh do cả nam và nữ chiếm khoảng20%. Nói chung bất thường tinh trùng chiếm khoảng 50% nguyên nhân gây vôsinh.
Do yhọc chưa tìm được nguyên nhân và cơ chế gây bệnh rõ ràng, nên chưa có nhữngbiện pháp điều trị hiệu quả. Một số trường hợp, tinh trùng sau một thời giancó thể thay đổi tốt lên hay xấu đi do sự thay đổi của các yếu tố ảnh hưởngbên ngoài mà thật sự ít liên quan đến hiệu quả điều trị y khoa. Một số thuốcvà thảo dược có tính kháng oxy hóa có thể có tác dụng cải thiện trong một sốtrường hợp. Tuy nhiên, một đợt điều trị phải kéo dài ít nhất từ 3-6 thángmới có thể hiệu quả.
Hiệnnay, một số nghiên cứu cũng cho thấy các chất kháng oxy hóa (antioxidants)có thể có khả năng giúp tăng tỉ lệ có thai. Nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứunữa để khẳng định hiệu quả này của các chất kháng oxy hóa.
Hướng điều trị
Vì cácnguyên nhân và cơ chế ảnh hưởng chưa được xác định rõ, nên có thể nói chưacó phương pháp điều trị hiệu quả, giúp làm tăng số lượng và chất lượng tinhtrùng. Bệnh nhân sẽ được tư vấn theo các hướng điều trị như:
a. Cố gắng tìm nguyên nhân để điều trị chuyên biệt.Liệu pháp này thường ít khi thành công
b. Điều trị theo kinh nghiệm: dùng các thuốc hoặcthảo dược theo kinh nghiệm dù chưa chứng minh được cơ chế tác dụng. Hiệu quảcủa các biện pháp này chưa rõ ràng
c. Áp dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Các biệnpháp này tuy không làm tăng chất lượng tinh trùng nhưng giúp các cặp vợchồng có thể có con khỏe mạnh dù tinh trùng bất thường rất nặng. Trong tìnhhình nguyên nhân và phương pháp điều trị đều chưa rõ ràng, thì các kỹ thuậthỗ trợ sinh sản đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi để điều trị vô sinh donam giới.
d. Nếu tinh dịch đồ bất thường kèm với các nguyên nhânkhác từ vợ hoặc vợ lớn tuổi (trên 35 tuổi), nên thực hiện thụ tinhtrong ống nghiệm sớm.
Cách phòng ngừa
Tránhcác yếu tố có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng như: hút thuốc, uốngrượu, các chất kích thích khác, xông hơi, tiếp xúc nhiệt độ nóng thườngxuyên…
Nên cóchế độ làm việc điều độ. Sinh hoạt lành mạnh để dự phòng các bệnh nhiễmtrùng.
Cần chúý đến vệ sinh, an toàn trong sử dụng thực phẩm, đồ uống. Tránh sử dụngthường xuyên các thực phẩm không rõ nguồn gốc, có thể chứa các hóa chất côngnghiệp gây hại cho tinh trùng.
Nên cócon trước khi vợ quá 30 tuổi.
Khiphát hiện, nên tiến hành điều trị sớm và tích cực nếu vợ lớn tuổi hoặc cócác nguyên nhân khác đi kèm.
Theo Nguyên Hạnh
PNO