- Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
- Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
- Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
- Mục này không có nhuận bút.
Vì sao ông Táo cưỡi cá chép?
Mặc dù vẫn luôn mua cá chép dâng Táo quân làm phương tiện di chuyển khi lên chầu trời vào ngày 23 tháng Chạp, nhiều người vẫn không hiểu vì sao ông Táo cưỡi cá chép.
Trong nghi lễ tiễn ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp, cá chép giữ vai trò quan trọng, là lễ vật được dâng cúng rồi phóng sinh sau đó. Theo quan niệm dân gian, cá chép là vật cưỡi của Táo quân, giúp đưa các ngài lên trời để báo cáo những việc tốt, xấu của gia đình trong suốt một năm. Nhưng vì sao ông Táo cưỡi cá chép thay vì chọn loài vật nào khác làm phương tiện di chuyển, điều này không phải ai cũng biết.
Vì sao ông Táo cưỡi cá chép?
Một trong những lý do giải thích việc cá chép được chọn làm phương tiện di chuyển của ông Táo là huyền thoại cá chép hóa rồng. Chuyện kể rằng, thuở sơ khai, ông Trời tạo ra nước và các sinh vật sống trong đó để khởi nguồn cho mọi sự sống. Khi bận rộn tạo dựng vạn vật và con người, ông Trời giao nhiệm vụ tạo mưa cho rồng – loài vật linh thiêng sống ở cõi trời, bay lượn trên không và phun nước xuống hạ giới.
Tuy nhiên, số lượng rồng quá ít, không đủ để làm mưa khắp nơi. Vì vậy, ông Trời mở một kỳ thi để tuyển chọn những sinh vật ở trần gian đủ khả năng hóa rồng, gánh vác trọng trách này. Cuộc thi gồm ba kỳ thử thách vượt sóng, con nào vượt qua cả ba đợt mới đủ tiêu chuẩn hóa rồng.
Vì sao ông Táo cưỡi cá chép? Tích cá chép hóa rồng có thể lý giải một phần nguyên nhân. (Ảnh: Hạ Vy)
Các loài sinh vật dưới nước hăm hở tham gia, nhưng hầu hết đều thất bại. Cá rô chỉ vượt qua một đợt sóng, tôm qua được hai đợt nhưng đuối sức ở đợt cuối, khiến lưng cong lại như hình dáng ngày nay. Cuối cùng, một con cá chép mang theo viên ngọc quý tham gia. Thần gió bị thu hút, làm gió mây kéo đến, sóng trào dữ dội, cá chép nhờ những con sóng lớn đẩy lên, vượt qua cả ba đợt sóng một cách dễ dàng, sau đó nhả viên ngọc, vượt vũ môn và hóa rồng.
Cá chép hóa rồng trở thành biểu tượng cho sự nỗ lực, kiên trì, dũng cảm, chiến thắng thử thách và đạt được thành công. Hình ảnh này không chỉ mang ý nghĩa về sự thịnh vượng, may mắn mà còn thể hiện khát vọng vươn lên trong cuộc sống. Trong dân gian, cá chép vượt vũ môn còn được xem như biểu tượng của sự an lành, tài lộc, thăng tiến và phát triển vượt bậc. Chính vì vậy, cá chép được xem như vật cưỡi thiêng liêng, giúp ông Táo vượt mây gió lên thiên đình để báo cáo mọi việc trong năm qua.
Dân gian còn cho rằng cá chép vàng vốn là loài cá tiên sống trên thiên đình, bị đày xuống trần gian vì phạm lỗi. Vào ngày 23 tháng Chạp, cá chép được ông Táo dùng làm phương tiện để trở lại thiên đình chuộc lỗi, tiếp tục nhiệm vụ cao quý của mình. Như vậy, cá chép mang ý nghĩa thiêng liêng, cao quý.
Tục thả cá chép phổ biến nhất ở miền Bắc; người miền Nam thường đốt hình cá chép bằng giấy vàng mã. Các chuyên gia văn hóa cho rằng việc cúng cá chép sống phù hợp với truyền thống hơn, việc phóng sinh sau đó còn thể hiện tinh thần nhân đạo và lòng từ bi.
Ý nghĩa của cá chép trong đời sống người Việt
Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Thơ lý giải rằng cá chép là loài vật gắn bó mật thiết với môi trường sông nước, phù hợp với cuộc sống của người Việt ở các vùng đồng bằng, nơi nông nghiệp lúa nước phát triển. Sự gần gũi này khiến cá chép được ưu tiên hơn các loài vật khác trong phong tục cúng ông Công ông Táo.
Ngoài ra, cá chép còn mang ý nghĩa cầu tài lộc, bình an. Trong phong thủy, cá chép được coi là biểu tượng của sự sung túc, thịnh vượng, may mắn về sự nghiệp và cuộc sống.
Cách thả cá chép Tết ông Công ông Táo
Thả cá chép là một phần quan trọng của nghi thức tiễn ông Táo. Người Việt tin rằng, cá chép sẽ "hóa rồng" và đưa ông Táo bay về trời. Tuy nhiên, hành động thả cá chép không chỉ đơn thuần là một phong tục mà còn thể hiện quan niệm sống hòa hợp với thiên nhiên và lòng nhân ái đối với sinh vật.
Chuẩn bị cá chép
Trước ngày 23 tháng Chạp, người dân thường chọn mua cá chép sống tại các chợ. Cá chép được chọn phải khỏe mạnh, có màu sắc tươi sáng và bơi lội linh hoạt. Thông thường, cá được đựng trong túi nylon hoặc chậu nước sạch để mang về nhà. Một số gia đình chuẩn bị 3 con cá chép, tượng trưng cho ba vị Táo quân.
Cách thả cá chép trong ngày đưa ông Táo về trời. (Ảnh: Viên Minh)
Cúng tiễn ông Táo
Trước khi thả cá, lễ cúng ông Táo được tổ chức với đầy đủ lễ vật như mâm cỗ, vàng mã và hương hoa. Trong lễ cúng ông Táo, cá chép thường được đặt trong chậu nước sạch, để gần bàn thờ. Sau khi hoàn thành nghi lễ, gia chủ sẽ mang cá ra thả ở sông, hồ như một hành động tượng trưng cho việc tiễn ông Táo về trời thuận lợi. Đây là khoảnh khắc thiêng liêng, thể hiện lòng thành kính và ước vọng tiễn ông Táo một cách trọn vẹn.
Thả cá đúng cách
Theo tín ngưỡng dân gian, cá chép cần được phóng sinh trước giờ Ngọ (11-13h) ngày 23 tháng Chạp để kịp đưa ông Táo lên chầu trời. Thông thường, các gia đình ưu tiên chọn những khu vực gần nhà như sông, suối hoặc hồ nước để thả cá, vừa thuận tiện vừa đảm bảo ý nghĩa của nghi thức.
Khi thả, nên nhẹ nhàng đặt cá xuống nước thay vì ném mạnh từ trên cao. Điều này không chỉ giúp cá an toàn mà còn thể hiện sự trân trọng đối với loài vật được xem là phương tiện di chuyển của ông Táo.
Trong những năm gần đây, phong tục thả cá chép cũng được chú trọng hơn về mặt bảo vệ môi trường. Người dân được khuyến khích không thả túi nylon hoặc các vật liệu không phân hủy xuống nước, tránh gây ô nhiễm. Các chiến dịch tuyên truyền đã giúp nâng cao nhận thức, hướng đến việc giữ gìn nét đẹp văn hóa một cách bền vững.
Theo VTCnews
-
Đời sống1 giờ trước"Hằng Du Mục đang ở đâu và làm gì trong thời gian qua mà không thấy livestream bán hàng vậy?" - nhiều netizen liên tục thắc mắc.
-
Đời sống11 giờ trướcCộng đồng mạng phản ứng gay gắt với câu nói của bố chàng trai 3 tuần cưới 2 vợ ở Quảng Nam: "Ai cũng cần phải có danh phận, chúng tôi không làm gì sai cả".
-
Đời sống13 giờ trướcNên thực hiện lễ cúng rằm tháng Giêng ở nhà hay trên chùa, có nhất thiết phải cúng ở hai nơi hay không... là điều vẫn luôn khiến nhiều người băn khoăn.
-
Đời sống17 giờ trướcLễ Tình nhân Valentine 14/2 nên tặng gì cho người yêu, cho vợ, cho chồng là nỗi băn khoăn của nhiều người khi ngày đặc biệt này đang đến gần.
-
Đời sống17 giờ trướcNhư linh tính mách bảo, tôi đứng từ xa hướng mắt về bức tượng Phật thầm khấn nguyện với suy nghĩ “Phật vốn tại tâm”.
-
Đời sống22 giờ trướcTheo phong thủy, Rằm tháng Giêng đầu tiên của năm mới là thời điểm quan trọng khởi đầu nhiều tốt đẹp. Nhưng ngày nay nhiều người cúng từ 14 âm lịch để đón nhận may mắn, tạo nền tảng vững chắc cho năm mới bình an, chiêu phúc khí, gia tăng cát lợi...
-
Đời sống22 giờ trướcĐám cưới bí mật dành tặng ông Gián, bà Vy là món quà đặc biệt từ con cháu, bù đắp cho hôn lễ giản dị thời chiến tranh 60 năm về trước.
-
Đời sống23 giờ trướcNhiều người phân vân không biết nên cúng rằm tháng Giêng trong nhà hay ngoài trời mới đúng với nghi lễ truyền thống.
-
Đời sống1 ngày trướcRằm tháng Giêng là đêm trăng tròn đầu tiên của năm mới. Vào ngày này, các gia đình thường chuẩn bị mâm cúng, đọc văn khấn Rằm tháng Giêng.
-
Đời sống1 ngày trước“Mất bao năm rèn luyện trồng rau mới đạt đến trình độ này?”, nhiều người để lại bình luận thắc mắc sau khi xem video trồng rau của chàng trai Nghệ An.
-
Đời sống1 ngày trướcThắp hương là một nghi thức quan trọng trong văn hóa tâm linh của người Việt, đặc biệt vào các ngày Rằm. Việc thắp bao nhiêu nén hương không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn mang những ý nghĩa sâu sắc về mặt phong thủy và tâm linh.
-
Đời sống1 ngày trướcLần đầu nếm thử món ăn nghe tên thấy “ngượng đỏ mặt” ở Hà Nội, vị khách Tây bất ngờ vì hương vị thơm ngon, đậm đà và có độ giòn lạ miệng.