Trận sóng thần khủng khiếp tànphá nhiều hòn đảo ở Nam Thái Bình Dương vào năm ngoái là do là hai trận động đấtlớn gây ra, một nghiên cứu mới đây cho biết.
Đầu tiên, người ta nghĩ rằng mộttrận động đất duy nhất, mạnh 8,1 richter đã gây ra trận sóng thần vào ngày 29/9năm ngoái, khiến gần 200 người ở Samoa, American Samoa và Tonga thiệt mạng
Song, hai nhóm nghiên cứu sử dụngcác kỹ thuật nghiên cứu khác nhau hiện cùng đưa ra kết luận rằng, thảm họa sóngthần trên là kết quả của một trận động đất kép cực lớn có cường độ trên 8richter, hiếm có từ xưa tới nay. Và các trận động đất này xảy ra cách nhau chỉvài phút.
| |
| Sóng thần 2009 đã tàn phá các hòn đảo ở Nam Thái Bình Dương. |
Ngoài ra, điều đáng chú ý nữa làcác trận động đất xảy ra ở trên các đường nứt, gãy hoàn toàn khác nhau.
Các phát hiện trên đã được đăngtải trên tạp chí tự nhiên Nature vào ngày hôm nay.
Khi mặt biển Nam Thái Bình Dươngrung chuyển vào năm ngoái, các nhà khoa học mới đầu cho rằng đó là do một trậnđộng đất mạnh 8,1 richter gây nên. Trận động đất này xảy ra do sự uốn cong củabình địa kiến tạo Thái Bình Dương. Song sóng thần đã không đến đúng như thờigian dự báo, và dư chấn cũng không xảy ra xung quanh vị trí trận động đất chính,như vẫn thường thấy. Điều đó chứng tỏ còn có điều gì phức tạp hơn ẩn chứa bêntrong.
| |
Sử dụng dữ liệu GPS (định vị toàncầu) và các quan soát sóng thần sâu dưới đại dương, một nhóm do nhà địa chất họcJohn Beavan thuộc hãng địa chất New Zealand GNS Science dẫn đầu đã đưa ra kếtluận rằng: sóng thần năm 2009 thực chất là do 2 trận động đất cực mạnh gây ra.
Hầu hết các trận động đất lớn, cócường độ từ 8,0 richter trở lên, xảy ra ở nơi mà các mảng vỏ trái đất, được biếtđến là bình địa kiến tạo, chồng đè lên nhau. Tuy nhiên, trận động đất đầu tiên ởTonga xảy ra lại cách ranh giới của bình địa kiến tạo gần nhất tới 100km. Đây làtrận động đất lớn nhất kiểu này được ghi nhận trong vòng hơn 100 năm qua.
Giáo sư Thorne Lay, đại họcCalifornia, Santa Cruz, trưởng nhóm nghiên cứu thứ hai, cho rằng trận động đất ởTonga “không giống như bất kỳ trận động đất nào mà giới địa chấn học từng thấytrước đó”.
Trận động đất “ngoài vị trí” ấyxảy ra là do lớp vỏ trái đất bị kéo cong xuống lớp vỏ khác. Khi bị uốn cong, nógãy gần ở giữa và phát ra các sóng rúng động hay chính là động đất.
Động đất và sóng thần thườngxuyên xảy ra ở Thái Bình Dương. Khu vực này được mệnh danh là “Vòng tròn lửa” docó nhiều núi lửa và là một trong những vùng địa tầng hoạt động mạnh nhất trênthế giới.
Năm 2004, một trận động đất 9,1richter đã gây ra sóng thần khủng khiếp, khiến khoảng 250.000 người ở 14 nướckhắp Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương thiệt mạng.
Theo Phan Anh
Dân trí
