Họ bảo, vương quốc ấy đang duytrì một thứ luật lệ riêng, vào đó họa có cả gan uống mật… hổ.
Chúng tôi không tin có một vươngquốc như thế. Vậy là cả nhóm quyết đột nhập Hương Lâm theo cách riêng của mình.
Toàn cảnh gỗ lậu
Giật mình trước cảnh tượng gỗ lậu có mặt ở khắp nới. Hàng đống gỗ lộ thiên hai bên đường, trong vườn nhà, từđầu làng đến cuối xóm... đâu đâu cũng thấy gỗ lậu. Gỗ lậu xuất hiện ở Hương Lâmnhư một phần tất yếu của cuộc sống.
![]() |
Khu thương mại tự do
Là xã biên giới miền núi rẻo caocủa huyện Hương Khê, Hương Lâm (Hà Tĩnh) nằm giáp ranh với Quảng Bình và cóđường biên giới với nước bạn Lào. Vị trí này được các trùm buôn gỗ lậu xem là“đắc địa” để khai thác và tập kết gỗ lậu.
Đã bao đời, người dân Hương Lâmsống dựa vào rừng và nay vẫn vậy. Hết rừng gần thì họ tìm rừng xa, vào QuảngBình hoặc vượt biên giới sang tận Lào để khai thác gỗ, nuôi sống gia đình.
Ở Hương Lâm, thước đo về sự giàucó, sung túc là lượng gỗ dự trữ trong mỗi nhà. Của hồi môn cho con cái khi dựngvợ gả chồng cũng bằng gỗ.
Con đường độc đạo - Tỉnh lộ 17,nối từ đường Hồ Chí Minh vào Hương Lâm được thảm nhựa khá phẳng. Con đường nàyđã giúp Hương Lâm hoà nhập nhanh với thế giới bên ngoài, nhưng lại góp phần chongười ta tàn phá kiệt quệ tài nguyên rừng không chỉ của Hương Lâm.
![]() |
Lâm tặc dựng lều ngay trong rừng để khai thác gỗ |
Trên con đường này, mỗi ngày cóhàng chục lượt xe vào ra, cõng trên trên mình cả trăm mét khối gỗ của Nhà nướcvà của các trùm buôn gỗ lậu. Nhưng, hình như không ai quan tâm đến điều đó, bởicủa Nhà nước hay của lâm tặc, tất cả đều bình đẳng như nhau, không ai kiểm soát,không ai bắt giữ.
Gỗ được cất trữ, hay mua bán ởHương Lâm đều diễn ra công khai, không lén lút. Chính quyền, các cơ quan chứcnăng ở đây, hình như xem đó như là điều đương nhiên và tất yếu.
Gỗ khai thác về được để lộ thiênngay bên vệ đường, trong vườn nhà mà không hề có sự che đậy, có chăng là đểtránh sự tác động của thời tiết. Mà số này rất hiếm gặp, bởi gỗ về bao nhiêu làđược các trùm buôn lậu ở đây thu gom hết, cho lên xe về xuôi, tỏa đi các hướng.
Có lẽ, không nơi nào người ta lạidựng lên nhiều barie như ở Hương Lâm. Từ cửa rừng, đến các ngả đường trong xãđều có barie kiểm soát lâm sản. Nhưng người ta dựng lên không phải để kiểm soátmà để thu tiền “luật” của dân và các trùm buôn gỗ lậu, mà chỉ có một nhóm ngườiđược xem là “con ông, cháu cha” mới có quyền làm việc ấy.
Thậm chí, người ta xem đây như làmột nguồn thu chính đáng cho ngân sách địa phương.
![]() |
Chỉ không đến 1 năm nữa, 2 loại lim và sến sẽ không còn một cây mà ngắm |
Câu chuyện về người Hương Lâm lậtxe của kiểm lâm khi vào thu gom gỗ lậu trong dân cách đây mấy năm, rồi nhữngcuộc hỗn chiến (có cả hàng nóng) giữa các trùm buôn lậu gỗ được người ta “giớithiệu” như là một “thương hiệu” bất khả xâm phạm trong lĩnh vực gỗ lậu nơi đây.Người ta ví Hương Lâm như là “khu thương mại tự do” của gỗ lậu là vì vậy.
Gỗ ở đâu về?
Hương Lâm có hơn 6.000 dân, thìcó đến hơn 2/3 trong số họ tham gia phá rừng. Theo nhiều người ở đây thì rừng ởHương Lâm cơ bản đã được cạo trọc cách đây gần chục năm.
Hiện nay, gỗ chủ yếu được ngườita khai thác từ những cánh rừng của Quảng Bình và Lào. Nhiều nhất, tập trungnhất vẫn là vùng rừng của 2 huyện Tuyên Hóa và Minh Hóa, thuộc vùng giáp ranhgiữa Quảng Bình và Hà Tĩnh. Vùng rừng này có nhiều loại gỗ quý như: lim, sến,dỗi, táu, gõ...
Để khai thác được, người ta tổchức thành từng nhóm, mang theo đồ ăn thức uống, lều bạt và những phương tiệnhành nghề khác.
Họ dựng lều ngay trong rừng, tìmgỗ khai thác theo đơn đặt hàng hoặc những loại gỗ bán được giá. Mỗi nhóm từ 4đến 5 người, với phương tiện chủ yếu là cưa xăng, mỗi ngày họ khai thác được từ3m3 đến 4m3 gỗ.
Một lâm tặc ở Hương Lâm cho biết:vùng rừng thuộc xã Thanh Hóa, Hương Hóa, Thuận Hóa (Tuyên Hóa) cơ bản đã bị họthanh toán xong, hiện toàn bộ lâm tặc đang kéo nhau lên vùng rừng Cha Lo, thuộcxã Dân Hóa (Minh Hóa).
Gỗ khai thác, được đưa về bằng 2con đường: sau khi khai thác, gỗ được đóng thành bè cho xuống các khe suối để vềxuôi, đoạn nào bè không đi được thì dùng trâu kéo, đến đường chính thì dùng côngnông chở về Hương Lâm.
Đi đường này tuy vất vả nhưng bánđược giá; hoặc, các trùm buôn lậu gỗ lên tận nơi khai thác tìm mua, cho lên xeôtô, xuôi quốc lộ 12A, về đến ngã 3 Khe Ve, theo đường Hồ Chí Minh ra tập kết ởHương Khê (Hà Tĩnh) rồi tìm đường tiêu thụ.
Một trùm buôn lậu gỗ ở La Khê(Hương Khê) tâm sự: “Để đưa một xe gỗ từ nơi khai thác về đến đây (La Khê)bọn tui phải đi qua gần chục trạm kiểm soát của 2 huyện Minh Hoá và Tuyên Hóa,rồi các tổ cơ động của tỉnh, tiền làm luật cho mỗi chuyến xe bình quân 4 triệuđồng”.
Gã này khẳng định, với tốc độkhai thác như hiện nay, chỉ cần không đến 1 năm nữa vùng rừng giáp ranh củaQuảng Bình, hai loại gỗ lim và sến không còn lấy một cây để ngắm.
Theo