Dự án đường sắt cao tốc: Vẫn chờ Quốc hội “bấm nút”!

- Vừa rồi Ủy ban TVQH công bốkết quả kiểm phiếu ý kiến của ĐB QH về đường sắt cao tốc, có tới 57,17% ĐB đồngý ra Nghị quyết về chủ trương xây đường sắt cao tốc dù trước đó chưa phân địnhrõ ý kiến đồng thuận hay phản đối trong quá trình thảo luận. Bộ trưởng có ngạcnhiên và thở phào nhẹ nhõm trước kết quả này?

- Nếu QH thông qua thì mới thởphào nhẹ nhõm chứ. Tôi cũng không ngạc nhiên lắm, vì nếu có giải pháp thích hợp,lộ trình thích hợp thì thuyết phục được ĐB QH. Ví dụ như về vốn, con số 56 tỉUSD mới đầu nghe hơi "dội" nhưng phân kỳ đầu tư làm trong mươi mười lăm năm chứkhông phải cần ngay lập tức. QH quyết chủ trương từ bây giờ là cơ sở rất tốt đểcơ quan chức năng tiếp tục chuẩn bị báo cáo khả thi dự án. Tuy nhiên, kết luậncuối cùng thế nào còn phải chờ QH "bấm nút" chính thức. Cho nên chưa thể thởphào nhẹ nhõm được!

Bộ trưởng GTVT Hồ Nghĩa Dũng

- Bộ trưởng nghĩ sao trước tỷlệ ĐB không tán thành với phương án đệ trình của Chính phủ cao hơn cả số tánthành?

- Thì tôi cũng nói rất nhiều lầnrồi, đây là một dự án rất lớn, có thể có nhiều rủi ro, sẽ có nhiều khó khăn,tiềm ẩn, tiềm lực kinh tế của đất nước sẽ tiếp tục có những vấn đề cần xem xét,cho nên sự đắn đo của các ĐB QH và dư luận là hoàn toàn chính đáng. Tuy là cơquan xây dựng đề án nhưng chúng tôi không thể nào nói đây là một việc dễ dàng.QH đắn đo, cân nhắc là đúng. Nếu được QH đồng ý cho thực hiện, chúng tôi càngphải rất thận trọng, lường hết các yếu tố.

-Vậy nếu được QH thông qua chủtrương, khi làm báo cáo khả thi, Chính phủ dự kiến ưu tiên xây dựng đoạn tuyếnnào trước?

- Đoạn Nha Trang - TP.HCM làmtrước, trong đó ưu tiên số 1 là TP.HCM - Phan Thiết. Nếu QH cho phép thì sau nàytrong báo cáo dự án tính theo hướng như thế.

Vẫn bỏ ngỏ phương án lựa chọnđối tác

- Chính phủ có dự tính đếnchuyện đấu thầu tư vấn không, vì trước đây cũng có nhiều ĐB QH cho rằng báo cáonội dung dự án đường sắt cao tốc vì không có đấu thầu nên không đảm bảo tínhcông khai minh bạch?

- Luật đấu thầu của mình có quyđịnh việc đấu thầu lập dự án nhưng việc này thực hiện rất là khó vì đấu thầu quáphức tạp, cho nên thường là mình lựa chọn tư vấn, sắp tới cũng theo cách đó.Nhưng tới bước thiết kế xây dựng là dứt khoát phải đấu thầu rộng rãi.

- Một số chuyên gia cho rằnggiá của các dự án ODA thường đắt hơn 20% so với bình thường, mình lại lệ thuộcvào công nghệ của Nhật thì liệu có bị “ép giá” hay không?

- Tôi không có thông tin nào chothấy giá ODA đắt hơn 20%. Bởi vì thực hiện dự án ODA là phải đấu thầu hết. Đấuthầu trong nước và quốc tế.

- Nhưng thường vay ODA phảikèm theo điều kiện về đối tác?

- Không có điều kiện về đối tác.Ví dụ ODA step thì nó là đấu thầu giữa các doanh nghiệp nước cho vay. Còn ODAsong phương là phải đấu thầu quốc tế, chứ không có điều kiện nào là chỉ định nhàthầu A, nhà thầu B.

- Nhưng xây dựng dự án thìmình đang hướng đến nước nào, tổ chức nào cho mình vay vốn?

- Bây giờ thì mình đang trao đổivới đối tác Nhật Bản. Tuy nhiên việc lựa chọn đối tác thì mình vẫn bỏ ngỏ. Saukhi có báo cáo đầu tư xong, chúng ta xem xét quốc gia nào, doanh nghiệp nào, nhàthầu nào đáp ứng tốt nhất điều kiện mình đề ra thì mình sẽ xem xét lựa chọn vìdự án này rất lớn, một quốc gia chưa chắc đã có thể hợp tác để làm hết mà phảinhiều quốc gia, nhiều nhà thầu. Còn hiện tại Nhật đang giúp mình trong việcchuẩn bị dự án.

Nhiều cơ hội tham gia chodoanh nghiệp trong nước

- Có cơ hội nào cho các doanhnghiệp trong nước khi dự án được triển khai không, thưa Bộ trưởng?

- Cơ hội rất lớn cho các nhà thầutrong nước về xây dựng cơ bản. Ví dụ như làm hệ thống cầu cạn, nó tương tự nhưhệ thống cầu cạn Sài Gòn - Trung Lương. Sài Gòn - Trung Lương là hệ thống cầucạn gần như phức tạp nhất thế giới rồi vì nó đi qua hệ thống vũng lầy. Các nhàthầu ta hoàn toàn có thể đảm đương được.

- Nhiều ý kiến lo ngại trongbối cảnh điện đang thiếu lại vận hành thêm đường sắt cao tốc liệu có đáp ứngnổi. Bộ trưởng nghĩ sao trước lo ngại này?

- Thì công nghiệp hóa - hiện đạihóa sử dụng năng lượng phải tăng lên, cho nên mới có chiến lược điện, có Sơn La,Lai Châu, điện hạt nhân... ra đời để đón những công trình như vậy. Nhưng có cáilợi là sử dụng năng lượng điện thì ổn định, còn các nhiên liệu khác thì rủi rohơn vì giá ngày càng tăng cao.

-Thời gian vừa qua trong quátrình xây dựng báo cáo dự án đường sắt cao tốc, các đơn vị độc lập, các nhà khoahọc, chuyên gia... ít có cơ hội phản biện về dự án. Liệu tới đây, nếu được QHthông qua chủ trương đầu tư, Chính phủ lấy ý kiến rộng rãi về dự án này không?

- Trong quá trình lập báo cáotiền khả thi, chúng tôi cũng đã lắng nghe các tổ chức phản biện, hội thảo nhưngchưa rộng lớn, đầy đủ lắm. Tới đây khi lập dự án khả thi sẽ tổ chức nhiều hộithảo, kêu gọi các cơ quan độc lập, tổ chức, chuyên gia tham gia góp ý cho dự ánnày.

Theo Hải Âu
 Thanh Niên