Bỏ học đi bán mắm cá, ở nhà tự học tiếng Anh, chàng trai Quảng Trị nhận học bổng du học Úc

Là một chàng trai đam mê dạy tiếng Anh cho trẻ em làng, nhận học bổng du học Úc, nhưng ít ai biết Đào Xuân Lộc sinh ra trong một gia đình nghèo có đến 7 anh chị em ở Quảng Trị, từng phải nghỉ học để đi bán mắm cá.

Đào Xuân Lộc (22 tuổi), sinh ra và lớn lên tại Thạch Hãn, Quảng Trị, từ năm lớp 10 Lộc vào Huế để học trường chuyên Đại Học Khoa Học Huế. Năm 2014 Lộc thi đỗ vào trường Đại Học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh với số điểm 27/30, nhưng sau đó không tiếp tục học đại học và quyết định đi bán mắm cá. Lộc vừa trở thành trở thành một trong năm người Đông Nam Á giành được học bổng du học tại Úc.

Học bổng này là khóa học ngắn hạn tập trung về doanh nghiệp xã hội do trường Griffith Asia Institute tổ chức và được trợ cấp bởi ASEAN-Australia Council trong thời gian từ tháng 3/2018 đến tháng 4/2018.

Lộc cũng đã hoàn thành chương trình TOEFL và IELTS, nhận bằng dạy tiếng Anh quốc tế do Đại học Cambridge cấp.

Nghỉ học đại học để đi bán mắm cá phụ giúp gia đình nghèo có 7 anh chị em

Chào Lộc, bạn có thể chia sẻ đôi nét về bản thân và gia đình?

Mình là một người con của Quảng Trị. Gia đình mình có 7 anh chị em, hồi đó nhà mình nghèo lắm, nhận giấy hộ nghèo liên tục nhiều năm. Anh chị em ai cũng đi học hết. Ba mình đánh cá, còn mẹ mình đi bán cá. Gia đình mình đã rất vất vả trong việc nộp tiền học phí cho 7 anh em. Có những lúc mình nộp tiền không đúng hẹn thì bị cắt bằng khen học giỏi nữa tề.

Tại sao bạn quyết định không học đại học mà đi bán mắm cá cùng gia đình?

Hồi nhỏ, mẹ và chị gái mình bán không hết cá thì đem về làm mắm để mùa đông khi mà ba mình không bắt cá được còn có cái ăn. Mùa đông là mùa không có thức ăn nhiều cho nên một chén cơm nóng chan nước mắm ớt thì quý biết bao nhiêu. Mình quyết định không đi học, bởi vì mình tin theo con đường mà chị gái mình vạch ra cho mình. Chị mình nói: "Em bảo lưu kết quả sau đó đi bán mắm và trau dồi tiếng Anh, thi IELTS để rồi chị kiếm học bổng toàn phần cho mà đi".

Lộc cùng các bạn tham dự khóa đào tạo đến từ Đông Nam Á và Úc

Bạn có bao giờ cảm thấy hối hận với quyết định đó chưa?

Chưa bao giờ! Mình cảm thấy đây là quyết định lớn nhất trong đời mình và là quyết định mình sẽ không bao giờ hối hận. Quyết định này đã mở ra cho mình cánh cửa học tập, làm việc và bước ra cuộc sống sớm. Cũng gần 4 năm từ ngày mình quyết định không đi học, mình học được nhiều thứ trong kinh doanh, đạt được những thành quả nhất định. Mình cảm thấy trưởng thành hơn nhiều so với thời còn học cấp 3, vượt trội về mặt suy nghĩ do vì tiếp xúc với khách hàng nhiều. Hơn nữa, nghỉ học đại học cũng cho mình học tập những thứ mình yêu thích như nấu ăn, quay phim chụp ảnh và dạy tiếng Anh.

Từng không thể học tiếng Anh vì nói giọng miền Trung

Những năm lăn lộn với nghề bán mắm cá của bạn diễn ra như thế nào?

Vì hồi cấp 3, mình chỉ học các môn khoa học như Toán Lý Hóa thôi, chứ tiếng Anh mù tịt và giao tiếp thì nghèo nàn. Đó cũng là cơ hội cho mình học hỏi và nhờ đó mà mình tiến bộ vượt bậc trong giao tiếp. Nhớ hồi đó khách hàng mua mắm chủ yếu là người miền Bắc và người miền Nam, giọng mình thì đặc sệt miền Trung cho nên rất khó khăn lắm.

Giáo sư Louis (trái) đã rất ấn tượng về mắm thuyền nan và câu chuyện đời của Lộc

Bốn năm đã dạy bạn những gì?

Bán mắm đem lại cho mình sự lanh lợi và năng động hơn. Hồi học cấp 3 mình khá chậm chạp và e dè khi nói chuyện với người khác. Mình rất tự tin và hứng thú khi nói chuyện về môn mình thích học, chứ những môn khác thì mình không bao giờ hé răng. Mình cũng cảm thấy chán nản khi mà không thuyết phục được khách hàng bởi vì giọng nói khó nghe của mình. Nhưng rồi với nghị lực và cũng như không có đường quay lại nên mình rèn luyện hằng ngày.

Hồi đó mình làm những chuyện lớn hay thất bại lắm, mình hiểu ra là do những chuyện nhỏ mà không làm tốt như đóng gói hàng không kỹ thì làm chuyện gì cũng không xong. Đi bán mắm cho mình nhiều trải nghiệm và kinh nghiệm ở từng vị trí khác nhau, giúp mình trưởng thành hơn. Mình nghĩ mình thật may mắn khi được đi làm khi còn sớm và có nơi để cho mình thử sức, cho mình sửa lỗi.

Lộc có niềm đam mê lớn với nhiếp ảnh

Bận rộn với công việc bán mắm, bạn đã ôn luyện tiếng Anh như thế nào để nhận được bằng dạy tiếng Anh quốc tế do Đại học Cambridge cấp?

Hồi mình nghỉ học đại học, mình có dự định đi học trung tâm nhưng vì chi phí cao và mình thấy không bền vững nên mình quyết định tự học. Hồi đó chị thứ hai mình ở Huế đã gọi skype và dạy cho mình về phát âm, quá trình luyện phát âm kéo dài liên tục 6 tháng. Mình biết rằng phát âm cực kỳ quan trọng vì nó là nền tảng của tiếng Anh tốt. Chị gái khác từng đi du học Thạc sỹ ở Úc đã dạy cho mình phương pháp học Nghe, Nói, Đọc, Viết. Chị tạo cơ hội luyện tập nói tiếng Anh hằng ngày cho mình bằng cách mời các bạn tây đến nhà ở và luyện tập tiếng Anh.

Thế rồi tiếng Anh mình lên dần dần. Đúc kết dựa trên những kinh nghiệm và sai lầm của các chị mình đi trước, mình rồi cũng đi nhanh hơn. Bộ phim hài nước Mỹ Friends là bộ phim tiếng Anh mình thích xem nhất và cũng xem đi xem lại rất nhiều lần; đầu bếp Gordon Ramsay là người mà mình xem nhiều video nấu ăn của ông nhất. Chính nhờ điều đó mà tiếng Anh của mình được cải thiện lẫn về giao tiếp căn bản và cũng như học thuật.

Dù mới qua Úc được 1 tuần, mình không cảm thấy khó khăn trong giao tiếp hằng ngày và trong môi trường học thuật. Mình nghĩ là nhờ quá trình luyện tập phát âm chuẩn ngay từ ban đầu và cũng như có cơ hội giao tiếp với nhiều bạn đi du lịch từ khắp nơi trên thế giới trong 3 năm vừa qua.

Tại sao bạn biết đến học bổng này của chính phủ Úc để apply?

Quá trình apply của mình cũng rất nhanh. Mình biết thông tin học bổng cũng gần đây vào đầu tháng 2 năm nay, rồi sau đó mình viết thư và gửi CV đã chuẩn bị sẵn từ trước. Mình nhớ y nguyên sau chưa tới 20 giờ từ khi gửi thư thì một giáo sư nói rằng hiện tại đã đầy đủ người tham gia, nhưng thầy vẫn ấn tượng hồ sơ của mình cho nên 24 giờ tiếp theo mình đã nhận được học bổng luôn. Bất ngờ đến choáng váng!

Những ngày đầu của khóa học này tại Úc như thế nào?

Mình hiện tại ở Úc đã được 1 tuần, các giáo sư rất thích câu chuyện và bài diễn thuyết của mình tại các buổi hội thảo. Hiện tại mình đang đi du lịch khắp nước Úc để khám phá đất nước và con người ở đây.

Bạn có một người chị gái rất đặc biệt và cũng là người truyền cảm hứng rất lớn cho bạn?

Chị Hằng là chị cả của nhà, chị thi đỗ thủ khoa đại học Nông Lâm năm 2004, tốt nghiệp thủ khoa top 3% điểm cao nhất của trường năm 2008. Sau đó chị đi làm việc cho dự án ở huyện Triệu Phong và trong thời gian đó, chị mình ôn tập anh văn, chuẩn bị hồ sơ apply học bổng.

Năm 2011 chị mình xuất sắc đạt học bổng chính phủ Úc học thạc sỹ tại trường Adelaide về lãnh đạo và phát triển bền vững. Trong khi học tại trường chị đạt được học bổng tiến sỹ của trường, nhưng vì muốn quay về đóng góp cho quê hương và gìn giữ bản sắc văn hóa mắm Việt Nam, thế nên chị từ chối học bổng đó. Sau khi về nước, chị khởi động dự án làm mắm và cùng ba mẹ, anh chị em trong nhà.

Lộc chụp cùng hai giáo sư ở trường ĐH Griffith

Chưa bao giờ nghĩ mình sẽ đi bán mắm, từng muốn kiếm công việc để được xã hội tôn trọng

Bạn có bao giờ nghĩ những khó khăn trong cuộc sống có thể quật ngã bạn không? Có bao giờ bạn muốn buông xuôi và bỏ cuộc?

Có chứ! Nguồn gốc của đau khổ và khó khăn trong cuộc sống xuất phát đến từ cái đầu của mình. Do mình tạo ra và rồi mình chìm trong cái đó. Hồi trước mình cứ nghĩ mình sẽ không bao giờ nói tiếng Anh được đâu, vì mình nghĩ mình là người miền Trung và tiếng Anh chỉ dành cho người ngoài phía Bắc và phía Nam thôi.

Hay là mình chưa bao giờ nghĩ mình sẽ thích đi bán mắm, vì trước kia mình nghĩ phải kiếm công việc tử tế hơn như làm việc ở văn phòng thì sẽ được tôn trọng và được đánh giá cao bởi xã hội.

Hay rồi mình không nghĩ rằng mình sẽ giành học bổng đâu, chỉ nghĩ dành cho những người có điều kiện và thật cực giỏi mà thôi. Tất cả là do mình tạo ra khoảng cách cả, chính mình. Cho nên chỉ cần bỏ đi định kiến, giảm cái tôi mình đi, bạn sẽ cúi mình và học hỏi. Tuy có rất nhiều khó khăn, mình luôn cố gắng hoàn thành công việc dù là nó nhỏ đến đâu. Mình cảm thấy cuộc sống trở nên dễ dàng và hạnh phúc.

Hồi xưa mình đam mê nấu ăn và có dự định đi học Úc về nấu ăn ở trường Le Cordon Bleu. Mình nhất định khăng khăng muốn học trường này và theo đuổi nghề đầu bếp chuyên nghiệp. Đến khi đi thử việc làm bếp ở TP. Hồ Chí Minh năm ngoái thì mình nhận ra chỉ thích nghề này chứ không phải đam mê kịch liệt quá dữ.

Đúng là lúc thử lửa thì tự nhiên cái tâm của mình lại bắt đầu sợ sệt. Mình nghĩ là do mình xem nhiều video và nghe nhiều lời khuyên của đầu bếp Gordon Ramsay, nó tạo ra một thế giới ảo và mình cứ ảo tưởng rằng là theo nghiệp bếp sẽ như ông ấy rồi kiếm được bội tiền từ đó.

Mình nghĩ điều này cũng diễn ra với kha khá giữa các bạn trẻ ngày nay. Ảo tưởng về tương lai tươi đẹp nhưng thực ra không phải thế. Mình từ bỏ điều đó và giật lấy cơ hội đi dạy tiếng Anh, trở thành giáo viên dạy phát âm và IELTS. Bây giờ mình thích dạy tiếng Anh lắm.

Những ngày đầu tiên của Lộc tại Úc

Đừng tìm kiếm đam mê vì nó là thứ không tồn tại

Bạn muốn nhắn nhủ điều gì với người trẻ đang băn khoăn tìm con đường đi cho tương lai của mình?

Mình chỉ muốn nói rằng: Thứ nhất các bạn hãy nắm lấy cơ hội học tiếng Anh khi đang còn ở trong trường học, bởi vì khi đã ra trường thì các bạn sẽ ít có cơ hội để học nó. Nếu học tiếng Anh thì hãy bắt đầu với phát âm chuẩn trước nhé. Nếu thấy rằng học đại học không phải con đường thì các bạn hãy ra quyết định sớm, và một khi đã ra quyết định thì hãy quyết liệt làm đến nơi đến chốn.

Thứ hai mình muốn nhắn nhủ đó là đừng bao giờ tìm kiếm đam mê vì nó không bao giờ tồn tại, chỉ có cơ hội mới tồn tại. Khi mà bạn ra trường và có xu hướng chỉ muốn làm một việc mà bạn thích thôi, hay là làm đúng ngành nghề thì sẽ rất khó để tìm việc. Cho nên đừng có chờ đợi một ngày giấc mơ đến hay đam mê trỗi dậy mà hãy bắt tay vào làm những việc bạn không thích, làm một cách cẩn thận thì khi cơ hội đến, bạn sẽ giành lấy nó một cách trọn vẹn.

Tiếp nữa là, mình còn trẻ và mình sẽ phải học và làm nhiều hơn nữa, mình sẽ mắc sai lầm thật nhiều. Hãy coi đó là bài học của bạn. Tương lai rất mờ mịt, không biết các bạn có tồn tại đến ngày mai không. Vậy nên hãy chăm sóc sức khỏe của mình, chăm lo đời sống vật chất lẫn tinh thần của mình. Đó là năng lượng giúp phát triển sự nghiệp của bạn.

Cảm ơn Lộc đã chia sẻ!