Đức Tuấn: Nhiều khán giả vô lí không chịu nổi

Không xếpmình vào đám đông âm nhạc hiện nay, chọn một thị phần ít có chỗ cho người vănhóa thấp, chấp nhận luôn cả sự cô đơn của mình trong âm nhạc và cuộc sống. Khôngthỏa hiệp rằng không có được vàng thì sẽ ôm lấy bạc, lấy đồng, lấy nhôm, lấysắt. Chọn một khoảng cách an toàn với tất cả dù có bị người sâu sắc đánh giá làkhôn ngoan đến mức…nhạt nhẽo. Yêu bản thân đến mức cuồng dại, đôi khi phạm vàoranh giới của sự ích kỷ Ngần ấy, chưa hết được “khuôn mặt thật”, sau khi dỡ bỏcái mặt nạ của “bóng ma nhà hát” này.

TIN LIÊN QUAN

Làm thầy tôiư? Không dễ

- Không. Ngược lại,tôi yêu bản thân mình hơn những gì tôi có. Tự bản thân tôi, tôi thấy hài lòngvới cái chậm mà chắc của mình. Vấn đề ở chỗ tôi hát những gì tôi thích là đượcrồi.

Như thế, rất dễbiến mình thành cực đoan. Mà anh thì khỏi bàn về chuyện cực đoan nữa. Điều tôimuốn hỏi, sao một người nổi tiếng khôn ngoan như anh lại chọn sự bất lợi, làkhông thuộc về đám đông như nhiều người?

- Đôi khi trong mộtthời buổi cái gì cũng chưa rõ ràng như âm nhạc Việt Nam, thì sự cực đoan là cầnthiết. Chứ tôi không thể hôm nay thấy người ta hát cái này thì chạy theo cáinày, ngày mai thấy người ta hát nhạc kia thì chạy theo nhạc kia. Ở nước ngoài,mọi thứ rõ ràng lắm, pop là pop, opera là opera. Thế nên với tôi, nếu thị trườngkhông rõ ràng thì tôi tự phải rõ ràng với chính mình, chấp nhận sự cực đoan nếucần thiết.

Nhưng để cựcđoan, trước hết phải có cá tính. Có nhiều người đẹp, giọng hát đẹp, thậmchí là hay, nhưng không hề cho người nghe thấy được cá tính trong giọnghát của họ là gì, để rồi nhạt nhòa, thậm chí bão hòa trong một đám đông.Tôi có bị đẩy vào thế cô đơn cũng được, bị ghét cũng chẳng sao, miễn làphải có cá tính.

Đôi lúc tôi thấymình dại. Tôi thẳng tính quá, không biết lấy lòng người khác - những tính cáchđó thường dễ biến mình thành cô độc, hơn là một “hoa hậu thân thiện” với tất cảmọi người. Tôi làm gì cũng phải đặt hai tiêu chí: một là mình thích, hai là đúngbản chất của mình, thì tôi mới làm. Giao tiếp thông thường cũng vậy, tôi khôngthể vì làm cho người khác vui mà nói những điều không đúng. Nếu tôi không thấyđẹp thì tôi sẽ im lặng, còn thân thiết quá tôi sẽ góp ý, chứ không thể thấykhông đẹp cũng se sua khen đẹp một cách rối rít dù biết câu đó sẽ làm cho ngườita vui.

Anh có nghĩ, nếuanh chấp nhận thỏa hiệp, hoặc thử thỏa hiệp thì biết đâu, giờ này cái tên ĐứcTuấn sẽ vang hơn nhiều?

- Cái đó là một điềukhó nói. Nghệ thuật không được phép thử. Mà phải làm thật. Đừng nói với tôi là“thử sức”, mà hãy cứ làm. Tuy nhiên, mọi người lựa chọn một giải pháp an toàn làđiều đương nhiên, không thể trách người ta được. Nhưng người ta làm gì thì tôicũng phải làm theo?

Thành không haykhông đâu phải điều nói trước được. Nếu tôi hỏi lại chính mình: Tôi thỏa hiệpnếu tôi không thành công thì thế nào? Tại sao tôi dám chắc tôi thỏa hiệp là sẽthành công? Chi bằng cứ sống những cái gì thuộc về bản chất, thì mọi thứ vẫnkhông có gì phải ân hận vì mình được sống thực sự là mình. Đường còn dài lắm,tôi cũng không quá lo lắng về cái sự gọi là “không thuộc về” bởi những gì đíchthực chắc chắn sẽ có người đồng cảm. Hơn là đi thỏa hiệp tùm lum để rồi trôiluôn cả bản thân mình, âm nhạc cũng bớt đi một sự đa dạng.

Khán giả nhạcViệt thường bị thuyết phục bởi những sự khác của dân trường lớp âm nhạc đànghoàng. Như anh, bị xem là ngoại đạo, thì để thuyết phục người ta bằng cái lạ màhơn người, tôi e là hơi khó!

- Tôi làm những cáikhông giống ai, làm những cái người ta không làm. Tại sao tôi lại tốn kém nhiềucho một đĩa nhạc mà lẽ ra nó lại không tốn nhiều đến thế? Có những cái mà dùmình có làm tốt hơn, kém hơn người ta cũng không nhận ra đâu, nhưng tôi vẫn cứlàm. Và tôi sẽ vô cùng khó chịu nếu sản phẩm không hoàn hảo.

Ngay từ khi tôi bướcchân vào nghề, mọi người nói tôi phải đổi cách hát. Cả những người theo pop hoặccổ điển đều kêu tôi đổi cách hát mà tôi đang sử dụng. Họ nói tôi phải hoặc làpop hẳn, hoặc opera hẳn, nhưng tôi không làm. Thẳng thắn là, nếu bảo tôi sử dụnghoàn toàn kỹ thuật opera tôi cũng không làm nổi vì tôi không thể tu luyện mòntrường được như bao người khác. Tôi ứng dụng opera trên nền nhạc pop. Người tanói tôi có đủ tố chất để trở thành một ca sĩ nhạc pop đại chúng, nhưng tôi khôngthích. Cơ bản là khi hát như thế tôi sẽ phải đổi sang một cách hát khác, tự tôithấy không thể vào nổi kiểu như thế. Tôi không hát trơn tuột được, và không bỏkỹ thuật được.

Ở nước mình có nhiềuđịnh kiến hơn kỳ lạ, là kỹ thuật thì ít có cảm xúc mà cảm xúc là không được kỹthuật. Hễ giọng nào có kỹ thuật là người ta nói thiếu cảm xúc. Cũng như một sốquan điểm ngớ ngẩn cho rằng nhạc Trịnh là cứ phải hát thô sơ mộc mạc, mới có cảmxúc.

Nói thẳng ra là tôikhông thuộc về kỹ thuật điêu luyện. Tôi chỉ sử dụng vừa vặn, hòa hợp, giao thoavà đặc biệt là thích nét mới của mọi thể loại. Cổ điển tôi thích chứ, nhưng tôithích pha trộn nó để nó mang hơi thở thời đại nhiều hơn.

Anh đừng nổinóng nhé. Nhiều người vẫn nói, vì Đức Tuấn không với được đến các cực điểm củacác thể loại nên mới trộn lẫn như thế?

- Tôi không tới đượcnhững cực kia vì thực lòng tôi cũng không muốn đạt đến những cái cực đó. Nếumuốn, tôi đã học Nhạc viện rồi, rất dễ. Tôi có những người hậu thuẫn để vào Nhạcviện không khó. Và chính tôi là người lựa chọn không học Nhạc viện để rồi lăn lêbò toài đi học thanh nhạc ở khắp mọi nơi, từ trong nước ra ngoài nước.

Nhưng học đếnđâu hát đến đó thì có ăn quả non không?

- Ở nước nào cũngthế thôi, ngay cả những ca sĩ nổi tiếng nhất họ cũng thay đổi các người thầy đểtự làm mới mình thường xuyên. Ví dụ như Sarah Brightman, bà vẫn đang khó khăntrong việc tìm những người luyện thanh, luyện giọng cho mình dù giọng của bà đãđược định hình. Người ngoài nói sao tôi cũng chẳng quan tâm đâu.

Dân thanh nhạcnói rằng, nghe Đức Tuấn hát họ muốn bắt anh nhốt vào Nhạc viện cho rồi, để dạykỹ thuật cho anh đấy!

 - Ôi, cảm ơn. Nếunhốt tôi mà dạy miễn phí thì tốt quá. Nhưng tôi chưa có nhu cầu đó dù tôi biếthọc thì bao giờ là đủ. Nhưng làm thầy tôi thì không dễ lắm đâu. Vì tôi học đủthứ, kết hợp đủ thứ mới ra được những gì là tôi hiện nay, chứ không phải lềnhbềnh một màu không có cá tính gì cả.

Nhưng, nếu nhốt tôivào Nhạc viện, có thể tôi cũng làm thầy được một số người đấy. Không phải là vềkỹ thuật, mà một số các kinh nghiệm ca hát, tôi có thể làm tốt cho một số ngườihơn là giáo viên thanh nhạc. Đúng, về kỹ thuật thì tôi không bằng, nhưng về cáchhát, tôi là người có nhiều kinh nghiệm hơn.

Ở nước ngoài cũngthế. Trong một trường dạy nhạc, đâu chỉ là kỹ thuật không đâu. Nhiều thứ lắm, cảvề kỹ năng sân khấu…Cách hát, cách khống chế sân khấu không phải ai cũng có. DânNhạc viện hát giỏi hơn tôi, điều đó đúng, nhưng nói về mức độ làm chủ sân khấuchưa chắc đã bằng tôi. Với một nghệ sĩ biểu diễn, thì sự làm chủ sân khấu nhiềulúc là cái quan trọng hơn. Tôi cũng thẳng thắn luôn, dân Nhạc viện không nhiềungười làm được chuyện đó. Có lẽ đôi khi họ chủ quan về kỹ thuật của họ, rằng hátđã hay thì mọi người phải nghe. Nhưng không, sân khấu là một thế giới khác hẳnmột lớp học.

Nhiều khán giả vô lí không chịu nổi

Thì đó là chuyệncủa sân khấu biểu diễn. Anh có nghe nhiều người “la ó” rằng, anh làm “hỏng” nhạccủa một số nhạc sĩ, dù anh đã rất khôn ngoan sử dụng thương hiệu của họ?

- Việc tôi có làmhỏng nhạc của ai đó không, cái đó thì phải hỏi tác giả chứ. Nhưng đa số nhữngbài tôi hát thì các nhạc sĩ sáng tác rất ưng ý. Chỉ có một số khán giả thể hiệnta đây giỏi hơn cả tác giả nên mới phê bình này nọ. Nói thẳng, CD Bây giờ biểnmùa Đông, tôi và chú Dương Thụ ngồi với nhau, hai bên đưa ra hai ý kiến của mìnhđể cùng dung hòa lại. Khi tôi thâu âm đĩa đó, cả tôi lẫn chú Thụ đều thỏa mãn vàcảm thấy tự hào. Nhưng một vài người vẫn nói: “Đức Tuấn hãm hiếp nhạc Dương Thụ”này nọ. Rồi lại nói: Đức Tuấn hát nhạc Dương Thụ mà ra nhạc của ai đó. Trong khiđó, người nói tôi hát nhạc Dương Thụ giống nhạc Dương Thụ nhất chính là chú Thụ.

Khi tôi làm việc,tôi đều hỏi ý kiến tác giả và tác giả là người người làm việc trực tiếp. Còn nếuđặt trường hợp tác giả chọn tôi như một nhân tố mới, thì họ cũng cân nhắc việctôi có thể hiện được điều mà họ muốn thể hiện trong tác phẩm của họ hay khôngchứ? Mới mà không thể hiện được thì chắc chắn họ cũng sẽ không làm. Nhân tố mớithì nhiều, và với các nhạc sĩ, những nhân tố mới này tìm đến cũng không phải làít, tại sao các nhạc sĩ vẫn chọn tôi? Câu hỏi đó cũng chính là một câu trả lờirồi, hơn là ngồi nghe phán.

Cũng có nhiều ngườinói, Đức Tuấn chả hiểu gì về nhạc Phạm Duy, trong khi chính nhạc sĩ Phạm Duyngồi vỗ đùi đanh đách khoái chí về sản phẩm của hai người. Show nhạc nào của tôicó hát nhạc Phạm Duy ông cũng đều đi xem. Trong khi đó, có vẻ một vài ngườithiếu hiểu biết vẫn cứ lên giọng đấy thôi. Tôi chỉ thấy buồn cười thôi. Đôi khinhạc cảm của tôi, một số khán giả thưởng thức không được thì nói là tôi nhạt,tôi thế này thế nọ. Thông thường, để hát nhạc một ai đó, tôi làm việc rất kỹ vàcó một quá trình thấu hiểu, chứ không phải hát khơi khơi.

Ngay cả CD tôi hátnhạc Trần Lê Quỳnh, lại bị đánh giá thấp nhất trong khi đó lại là một đĩa mà tôitâm đắc nhất. Thực sự mà nói, những cái anh Quỳnh viết, nó gắn với nhiều kỷ niệmcủa tôi. Rất đồng cảm. Trong khi một số album ngớ ngẩn hơn của tôi lại được đềcử giải Cống hiến, thế mà đĩa đó không được nhắc tới. Nhà báo không ai coi trọngđĩa đó, mà chọn cái khác.

À, anh không nênlấy những giá trị đích thực để nói với một số “nhà báo” văn nghệ của chúng tahiện nay!

- Điều đó thì tôikhông biết. Tôi chỉ không hiểu tại sao đĩa đó lại bị đánh giá thấp. Trong khi đótrên mạng, đó là một trong những đĩa có tỷ lệ download cao nhất. Hay đĩa Yêutrong ánh sáng, mãi đến 3 năm sau người ta mới tìm mua nhiều hơn. Nói thẳng ra,nhiều người không công bằng với anh Trần Lê Quỳnh vì nhắc tên anh, người ta sẽđánh đồng với nhạc thị trường. Thì đó, nhiều khán giả luôn cho là mình nhất,nhưng thực ra họ chẳng biết gì cả.

Nhưng với nhữngđám đông lưng chừng của chúng ta, thì họ yêu hay ghét một nghệ sĩ đa phần là donghệ sĩ có se sua cùng họ hay không mà thôi. Yếu tố thẩm định chỉ đóng vai tròthứ yếu và có thể, nó sẽ phải nhường chỗ cho sự nhiều chuyện và ảo tưởng!

- Có thể. Tôi khôngđiều chỉnh mình để rồi không phải là mình, để có được cái là thuộc về một đámđông nào đó. Anh cũng không nên đánh đồng đám đông với thị phần. Vì tôi có thịphần của mình và chắc một điều, một đám đông thuộc về thị phần của hàng trămngười. Còn một nhóm nhỏ của tôi lại chỉ có mình tôi. Ai lợi hơn ai chưa chắc đãphải như người ta nghĩ.

Tôichưa biết yêu

Hầu như tất cảlựa chọn của anh đều khôn ngoan. Nhất là trong việc thể hiện cuộc sống của mìnhtrước công luận!

- Tôi lên báo nhiều,nhưng đời tư của tôi không có nhiều thứ để nói. Tôi cũng đâu phải là người đigiấu giấu diếm diếm. Tôi là một người dễ gặp và dễ nói chuyện, năng động trongcuộc sống bình thường. Hầu như những gì tôi có thì mọi người đã biết hết đóthôi.

Nếu chỉ nhiêu đólà anh, thì mọi người sẽ càng đúng khi nói anh nhạt nhẽo?

- Đâu cứ phải yêuđương nồng đượm, thất tình điên loạn lên mới là không nhạt nhẽo? Và nếu có, cũngđâu cần phải show ra. Cứ phải yêu người này bỏ người kia và đưa lên báo là khôngnhạt? Miễn là tôi sống sao tôi thấy thoải mái thôi.

Những người làm âmnhạc đàng hoàng chẳng ai ghét tôi cả. Đó là lí do tại sao những show dàn dựngcông phu trong một năm, mọi người rất yên tâm khi giao cho tôi một vai trò, mộtvị trí nào đó trong một cái show đó. Nhưng có những người không biết ở đâu ra,đâm thọc tùm lum, buồn cười lắm.

Là anh đang nhắcđến một ví dụ gần đây nhất – thợ ảnh Phạm Hoài Nam nói anh ăn cháo đá bát đấyhả?

- Tôi nói chungchung. Rất nhiều người như thế. Không hiểu sao có một số người ghét tôi khủngkhiếp nhưng sau khi nghe những gì họ nói, tôi rút ra rằng nếu những người đóthương tôi thì quả là một sự sỉ nhục. Còn riêng vụ anh Nam, là chuyện văn hóathể hiện chốn công cộng. Tôi chụp hình ở anh Nam tôi vẫn trả tiền, tất cả nhữnggì làm với anh Nam tôi đều sòng phẳng, không có gì là ăn cháo đá bát cả. Khi tôicomment, ý anh Nam là phải tiếp nhận những lời phê bình của anh Nam?

Một người bìnhthường thì tôi không quan tâm, nhưng đây lại là một người ít nhiều đều liên quanđến nghề nghiệp và có tăm có tiếng. Tôi cũng đâu thiếu văn hóa đến mức đưa PhạmHoài Nam ra chốn công cộng để chê anh ta chụp hình sến mà anh ta lại làm nhưthế, với những từ ngữ đầy gây hấn và đâm thọt? Một người có văn hóa là phải biếtlàm gì chỗ nào, nói gì ở đâu, đặc biệt là một người làm nghệ thuật. Nói chungtôi thất vọng về một cách hành xử. Anh Nam dạy tôi là phải biết học hỏi. Xinthưa, tôi học hỏi cả đời chứ đâu cần đến Phạm Hoài Nam cảnh tỉnh?

 Nhưng bây giờbệnh chung của những người “sống lâu” trong nghệ thuật, là thích làm thầy ngườikhác. Không lẽ làm nghệ thuật mà anh xa lạ với điều này?

- À, làm thầy tôikhông dễ đâu, dù tôi học rất nhiều và có rất nhiều người thầy. Nếu muốn làmthầy, tôi xin cảm ơn, và tôi sẽ gật đầu cho “thầy” vui vậy. Nhưng để tôi học lạilà một chuyện khác đấy. Thầy giỏi không thiếu. Nhưng thầy hợp với mình không dễkiếm. Vấn đề không phải ai cũng xứng đáng làm thầy một ai đó.

Gần như anh đãsở hữu nhiều giá trị của một người nổi tiếng, cũng như sở hữu ít những “thói hư”nghệ sĩ. Tuy nhiên, nếu anh hư hơn một chút, bớt bằng phẳng hơn một chút, hẳncuộc sống anh thú vị hơn nhiều?

- Anh phải xác địnhnó bằng phẳng là tại sao. Cuộc sống của mọi người đều do chính họ. Tôi quen rồicái việc khi mọi chuyện xảy ra tôi xem nhẹ mọi thứ nên nó sẽ bằng phẳng. Còn nếulàm nặng nề mọi thứ nó sẽ nặng nề thôi. Tôi không quan trọng vật chất và chả baogiờ buồn bã nếu mình đang thiếu một cái gì. Ngược lại tôi luôn hài lòng với mọihoàn cảnh sống cho tới bây giờ và những năm tháng nghèo khổ nhất đối với tôi lànhững năm tháng hạnh phúc nhất.

Tôi sống một cáchthoải mái, thẳng thắn và rất mở. Tôi chẳng bao giờ đè nén hay che dấu một điềugì để làm mất tự nhiên hay cố đẹp một cách khiên cưỡng. Mà là, người ta thấy tôiđẹp là vì tôi đẹp, thấy tôi xấu là vì tôi xấu chứ không có chuyện tôi xấu mà cốtạo ra để cho tôi đẹp. Tôi đủ thông minh để biết mình ứng xử như thế nào để đượcgọi là thông minh, ứng xử như thế nào để lấy lòng người khác, ứng xử như thế nàolà đẹp, ứng xử như thế nào để có lợi cho bản thân. Đôi khi, tôi lựa chọn cái gọilà chân thật, hơn là lựa chọn cái gọi là thông minh. Có những cái người ta cholà tốt nhưng không phù hợp với tôi, tôi không làm.

Tôi khắt khe trongcông việc chứ ngoài đời tôi dễ tính lắm. Hoàn cảnh nào tôi cũng có thể thíchnghi và sống chẳng bao giờ cầu kỳ. Tôi có thể thấy thoải mái được với các hoàncảnh sống cũng như dễ hòa đồng vào những nhóm bạn khác nhau.

Có hẳn như thếkhông, khi chính anh chấp nhận trở thành “con nợ” ngân hàng để hưởng thụ cuộcsống của mình một cách xa hoa nhất?

- Cái đó lại làchuyện khác. Ở cái thời buổi sống nhanh, thì hãy cứ tận hưởng cuộc sống củachính mình, mua sắm những gì làm cho mình vui, mình thích, thưởng cho mình mộtcuộc sống đẹp về mọi mặt. Chứ làm ra tiền mà cứ bo bo giữ, thì chết cũng đâu cómang đi được. Tôi nghĩ, hiện nay không ít người có tư tưởng sống giống tôi. Vậycòn tình yêu, có vẻ cái bộ vest trang trọng của ca sĩ Đức Tuấn che lấp đi bộngực trần của một người dám sống thật với chính mình? Nói đến tình cảm, tôithuộc diện đa tình, dễ rung cảm, dễ xúc cảm. Đẹp thì ai chẳng thích nhưng cónhững cái không đẹp tôi vẫn rung động. Tôi chưa bao giờ nghĩ là tôi biết yêu.Những tình cảm trước đây và kể cả bây giờ là mình rung cảm để rồi làm một điềugì đó cho người ta, chứ hy sinh thì không. Tôi chưa bao giờ hy sinh cho ai cả.Để đi chơi với người khác tôi có thể bỏ những niềm đam mê của tôi, thế thôi. Tôilà một người yêu đời và tự tìm thấy niềm vui của mình kể cả khi một mình.

TIN LIÊN QUAN

Theo Thế giới người nổi tiếng