Còn rất nhiều bạn trẻ ngây ngôtrong chuyện quan hệ tình dục và sức khỏe sinh sản.
“Lần nào quan hệ xong con cũnguống tránh thai khẩn cấp mà vẫn có thai?”, “Chúng con chỉ làm chuyện đó bênngoài, sao lại có bầu?”, “Con nghĩ quan hệ xong, ngồi ngay dậy, vặn người, tắmrửa rồi sẽ không sao”(!?)… Những câu hỏi và cách giải thích ngây ngô đó đãkhiến nhiều bạn trẻ gặp những hệ lụy đáng buồn.
Biếtnhiều, hiểu ít
Lo lắng về chuyện mình mắc bệnhlây truyền qua đường tình dục (LTQĐTD) nhưng Bích Vân, 16 tuổi vẫn nhất quyếtkhẳng định với các bác sĩ rằng chuyện đó “thật là vô lý” vì mình đã... quan hệtình dục an toàn. Hỏi kỹ thì các bác sĩ mới té ngửa vì quan hệ tình dục (QHTD)an toàn nghĩa là quan hệ với... người yêu. Chính vì nghĩ như vậy, nên Vân và bạntrai không có biện pháp bảo vệ khi QHTD, dẫn đến vừa mang thai ngoài ý muốn, vừamắc bệnh LTQĐTD.
 |
| Còn rất nhiều bạn trẻ ngây ngô trong chuyện quan hệ tình dục và sức khỏe sinh sản (ảnh internet) |
Chị Đỗ Thị Kim Ngọc – Giám đốcTrung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS) TP Cần Thơ cho hay, khi đến vớiTrung tâm, nhiều trẻ vị thành niên, thanh niên (VTN,TN) “lỡ dại” do thiếu thôngtin, thiếu kiến thức. Nhưng cũng có rất nhiều bạn tự tin vào kiến thức mình thuthập được mà vẫn thắc mắc vì sao “dính” bầu, “dính” bệnh. Nhiều em hiểu nếukhông có biện pháp tránh thai sẽ dễ mang thai. Nhưng tránh như thế nào thì lạirất là “mơ màng”. Có bạn nghĩ mình đã áp dụng tránh thai theo vòng kinh, quan hệbên ngoài mà không biết rằng đó là cách tránh rất không an toàn.
“Có nhiều bạn trẻ không ngạisử dụng biện pháp tránh thai như uống thuốc và dùng bao cao su (BCS), song phầnnhiều sử dụng không đúng cách. Đặc biệt là các em nam khi sử dụng BCS không vớimục đích bảo vệ. Các em tìm mua những hình thù lạ để tìm khoái cảm và thườngkhông mang bao ngay từ đầu. Chính vì lẽ đó, tỉ lệ VTN, TN mang thai ngoài ý muốnđến Trung tâm mỗi năm vẫn một tăng”, chị Ngọc cho biết thêm.
Chị Nguyễn Thị Thu Hà, Trưởngphòng kế hoạch Trung tâm CSSKSS Quảng Ninh cho biết, một số bạn gái do ngại đếnTrung tâm đã tìm hiểu qua mạng Internet và bạn bè, sau đó tự mua thuốc để pháthai. Sau khi uống đến 16 viên thuốc để phá thai, 3 tuần sau đến Trung tâm khám,thai vẫn đang phát triển ở tuần thứ 12. Có những vấn đề cụ thể tưởng chừng aicũng hiểu nhưng thực ra các em lại không hiểu, bởi các em tiếp cận được thôngtin, biết nhiều nhưng hiểu lại rất ít.
Theo BS Nguyễn Ngọc Thông, Giámđốc Trung tâm CSSKSS TP Hồ Chí Minh, các bạn trẻ không biết được khi nào thì cónguy cơ mang thai ngoài ý muốn, tránh thai thế nào cho đúng. Nếu trước đây,nhiều em trai tự phổ biến với nhau cách tránh thai, tránh bệnh “thông minh” làdùng vài bao cao su lồng vào nhau là quá an toàn thì trong giới trẻ hiện naycũng phổ biến nhiều chiêu “quái dị” không kém. Một số em đã truyền miệng vớinhau theo kiểu “quan hệ xong ngồi dậy, uống ly nước lạnh là có thể tránh đượcthai”(!?)...
Khi con trẻ đang lúng túng giữabiết và hiểu, đúng và sai thì nhiều bậc cha mẹ vẫn chưa nhận thức hết được thựctrạng đáng lo ngại về hệ lụy sức khỏe sinh sản của con em mình. Khi có chuyệnxảy ra, ít người nghĩ đó là lỗi của mình chưa giúp con trang bị kiến thức mà tìmmọi cách đổ lỗi cho hoàn cảnh và đổ lỗi cho con cái.
 |
| Khi con trẻ đang lúng túng giữa biết và hiểu, đúng và sai thì nhiều bậc cha mẹ vẫn chưa nhận thức hết được thực trạng đáng lo ngại về hệ lụy sức khỏe sinh sản của con em mình (ảnh internet) |
Chị Ngọc cho biết, qua nhiềuchương trình tham vấn với cha mẹ của các em độ tuổi trung học, nhiều phụ huynhcho rằng con họ còn bé, không nên “nhồi nhét” những chuyện đó để các cháu bị ảnhhưởng, biết sớm, hư sớm. “Cần gì phải dạy, đến tuổi tự khắc biết” - nhiều phụ huynh không thoải mái khi nhắc đến vấn đề đó.
Phần lớn trẻ VTN khi mang thaingoài ý muốn hoặc mắc bệnh LTQĐTD đều lo sợ, e ngại và che giấu khiến bố mẹ vàthầy cô không tiếp cận được. Còn tâm lý của các phụ huynh khi biết chuyện lạicàng khiến con sợ hãi.
Tâm trạng chung của các bậc sinhthành là u buồn và thất vọng. BS Hoàng Ngọc Thông cho biết, nhiều bà mẹ đưa conđến Trung tâm với tâm trạng tức giận, cho rằng con mình là đứa hư hỏng. Ít ngườigiữ được sự điềm tĩnh, phần lớn là khóc lóc, đay nghiến. Gặp những trường hợpnày, cán bộ y tế phải làm việc với phụ huynh trước, đề nghị họ bình tĩnh giúpcon không tuyệt vọng, tiêu cực.
“Sau đó, thường các phụ huynhcó thái độ bình tĩnh hơn, hợp tác với chúng tôi để có cách giải quyết, tư vấntâm lý tốt nhất cho các cháu” – BS Thông tâm sự - “Trang bị kỹ năng sốngcho VTN, TN không thể thiếu kỹ năng tự bảo vệ mình bằng kiến thức chăm sóc SKSS.Thực tế là vậy song vẫn còn nhiều cha mẹ không sẵn sàng cung cấp và cho con tiếpcận với thông tin về SKSS, sức khỏe tình dục. Tôi nghĩ điều này muốn thay đổiphải trong một vài thập niên tới”.
Tư vấn- biện pháp đắc lực
Chị Thu Hà cho rằng, do quá engại nên nhiều VTN, TN khi đến khám đã mang thai khá lớn, rất khó giải quyết hậuquả. Có những em tìm đến các cơ sở tư nhân không có uy tín dẫn đến những biếnchứng nguy hiểm. Trong những năm gần đây, các cán bộ chăm sóc SKSS ngoài trangbị kỹ năng nghề cơ bản đã được trang bị thêm kỹ năng tư vấn, xử lý các tìnhhuống cho các bạn trẻ. Chính nhờ tư vấn tốt, nhiều em đã biết tự bảo vệ SKSS củamình, khi gặp phải vấn đề bất thường đã biết đến cơ sở y tế.
Chị Ngọc cũng cho hay, qua quátrình khám, tư vấn SKSS nhiều bạn trẻ đã trao đổi thẳng thắn những khó khăn củamình. Nhiều bạn đã trở thành cầu nối để bạn bè mình tìm đến Trung tâm, thậm chícác bạn còn để lại số điện thoại để xin được trao đổi kiến thức.
BS Thông cho rằng, các Trung tâmCSSKSS đều có mô hình thân thiện cho VTN, TN. Song để đạt được những hiệu ứngtích cực như trên là do cán bộ y tế đã thực sự được đào tạo tốt về kỹ năng tưvấn. Tư vấn không thể chung chung mà có sự giao tiếp hai chiều để có sự đồngthuận, tự giác, tự nguyện, điều chỉnh hành vi sao cho an toàn nhất. Đối vớikhách hàng lớn tuổi có thể tư vấn, trao đổi trực tiếp nhưng với VTN phải giảmmàu sắc y tế, y khoa. Cần lắng nghe các em trước để xem các em cần gì, hiểu tớiđâu.
Từ đó để nương theo mà tư vấn,chứ không đơn giản như thuyết trình nhàm chán và khó hiểu. Công việc này đòi hỏingười tư vấn không đơn thuần là cán bộ y tế mà phải có kỹ năng và có tâm. Nhờtính thân thiện đó, giúp các em cởi mở, bộc bạch những khó khăn của mình. “Điềuđược lớn hơn nữa là có một số bạn trẻ trước khi kết hôn đã tự tìm đến Trung tâmnhờ tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân”, BS Thông chia sẻ.
Theo GĐXH
